Üniversiteler İflas Sınırında
Üniversite hastanelerinin, uzunca bir süreden beri ciddi şekilde ekonomik çıkmaz içinde olduğu bilinen bir durumdur. Hacettepe gibi öncü nitelikteki bir üniversite hastanesi bile, bugün için fiilen iflas etmiş durumdadır.
Üniversite hastanelerinin iflas durumuna sürüklenmesinin nedeni, bu hastaneleri yönetenlerin beceriksizliği ya da kötü yönetim değildir. Bu hastanelerin yönetiminde oldukça yetenekli ve becerili meslektaşlarımız rol almaktadırlar. Ancak ne yaparlarsa yapsınlar, bu hastaneleri ekonomik tıkanmışlıktan ve çıkmazdan kurtaramamaktadırlar.
Ekonomik tıkanmanın nedeni sağlık sistemindedir
Üniversite hastanelerinin ekonomik çıkmaza sürüklenmesinin nedeni, başını Sağlık Bakanlığı’ndaki bir ekibin çektiği, otokratik ve dayatmacı, ekonomik gerçeklerden uzak politikaların, üniversitelere de uygulanmaya başlanmasıdır.
Bu politikalar, üniversiteleri ekonomik çıkmaza sürüklemiştir.
Çünkü daha önceleri ürettikleri farklı ve nitelikli hizmetler için ek farklar alabilen ve kısmi olarak serbest fiyat politikası uygulayabilen üniversite hastaneleri, getirilen kısıtlamalarla, yetersiz SUT fiyatlarına mahkum edilmişlerdir. Bu politika, üniversite hastanelerinde üretilen hizmeti, küçük taşra hastaneleriyle aynı görme anlayışından kaynaklanmıştır. Doğal olarak, üniversite hastaneleri işlem ve kadro kaybına uğramışlar, giderek özelliklerini yitirmeye başlamışlar ve düzleşmişlerdir. Sonunda da bazıları, Sağlık Bakanlığı’nın çatısı altına girmeye zorlanmışlardır.
SGK’nın yeni uygulaması, üniversite hastanelerini kurtarabilir
Yanlış politikaların kalıcı olamayacağı açıktır. Yanlışlar, bir noktada tıkanacaktır. Ancak, yapılan hatalar, kurumlarımızı geriye götürmektedir.
Basından okuduğumuz kadarıyla, SGK yöneticileri, Sağlık Bakanlığı yönetiminin neden olduğu hataları ve hasarları tamir edecek bazı uygulamaları getirmek üzeredirler. Zaten başka da bir yolları bulunmamaktadır.
SGK’nın yeni getireceği uygulamalara göre, üniversiteler dahil olmak üzere, diğer bazı kamu sağlık kuruluşları da, farklı ve nitelikli olarak ürettikleri hizmetler karşılığında, fark alabilecekler ve serbest fiyat uygulayabileceklerdir. Bu durum, üniversite hastanelerinin açıklarını kapatabilmek ve ekonomik pozisyonlarını düzeltebilmek olanağını sağlayabilecektir.
Bazı doğrular kabul edilmeden başarılı olunamaz
Sağlık sisteminde, bazı doğruları kabul etmeden başarılı olamayız.
Nedir bu doğrular?
1. Sağlık hizmetleri tüm dünyada pahalıdır. Öncelikle, bu gerçeği kabul etmek durumundayız.
2. Sağlık hizmetleri, her sağlık kuruluşunda ve her düzeyde ücretsiz olamaz. Bunu gerçekleştiren bir ülke yoktur. Bunu zorlamaya çalışmak (Sayın Sağlık Bakanı Recep Akdağ gibi), Türkiye’ nin sağlık bütçesinin daha da şişmesine ve Yunanistan gibi tıkanmaya girmesine neden olacaktır. Bu nedenle, ölçüsüz popülizm Türkiye’ ye yarar sağlamaz, tersine ülkeye zarar vermek anlamına gelir.
3. Ancak, temel düzeyde ve zorunlu işlemleri kapsayan sağlık hizmetleri, tüm vatandaşlar için ücretsiz olmalıdır. Bu hizmet, vatandaşlara standart devlet hastaneleri tarafından verilmelidir.
4. Standart ve zorunlu işlemler dışındaki özellikli işlemler, fantezi niteliğindeki uygulamalar ve daha fazla konfor içeren hizmetler ise, farklı ücrete tabi olmalıdır. Kuruluşlar, bu işlemler karşılığında maliyetleri oranında fark ücreti alabilmelidirler.
Konuyu bu çerçevede ele almak ve yukarıda belirtilen temel doğrulardan sapmamak, hem hata yapılmasını, hem de ülkeye daha fazla zarar verilmesini önleyecektir.
30/01/2012
Dr. Paşa Göktaş
