Sağlık personelinin özlük haklarına ilişkin 12 Ağustos 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 'Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği' Resmi Gazete'de yayımlandı. Hemen akabinde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Twitter üzerinden, "Yönetmelik dili hepimiz için açık olmayabilir. Günlük hayata tercüme her ayın 15'inde yapılacak. Hayırlı olsun" ifadelerini kullanarak “beyaz reform” adı verilen yönetmeliği duyurdu.
Yönetmelik için bakanlıkça yapılan bir diğer açıklama ise; Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, kaliteli ve verimli hizmet sunumunun teşvik edilmesinin amaçlandı oldu. Peki yönetmelikte neler var kısa bir soru cevap yapalım.
1. Bu yönetmelik ile hangi sağlık personelleri kapsama alınmıştır?
Yönetmeliğin 2. Maddesinde kapsam düzenlenmiştir. Yönetmelik kapsamına; il sağlık müdürlüğü, il sağlık müdürlüğü birimleri, ulusal referans laboratuvarları ile sağlık tesislerinde görev yapan memurlar, sözleşmeli personel (663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 42 ve 45'inci maddeleri uyarınca istihdam edilenler hariç), açıktan vekil olarak atananlar, Yükseköğretim Kanununun 38'inci maddesine göre görevlendirilen üniversite personel alınmıştır.
Bununla birlikte kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolarında bulunan ve haftanın belirli gün-saatlerinde veya belirli vakalar, işler ile en az 1 ay süreyle görevlendirilen sağlık personeli, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun tabip ve eczacı unvanlı kadrolarında çalışanlar, sağlık hizmetleri ve teknik hizmetler sınıfı kadrolarına atanıp Kurumun analiz ve kontrol laboratuvarlarında fiilen görev yapan personel de yönetmelik kapsamında yer aldığını belirtebiliriz.
2. Eski düzenleme ile arasındaki en belirgin fark nedir?
Bu noktada en dikkat çekici düzenleme tabip, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar için bireysel hedef göstergelerine göre belirlenen 1,0 ila 1,4 arasında değişen katsayı "bireysel hedef katsayısı" olarak belirlenmesi denilebilir. Yine yönetmeliğe katsayılara ilişkin eğitici destekleme puanı, hizmet verimlilik katsayısı, mesai dışı, mesai içi çalışma ile Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, H1N1, SARS, kuş gribi, meningokoksik menenjit gibi tanıları bulunan hastalara hizmet verilen izolasyon odalarında görev yapanları kapsayan tanımlar ayrıca eklenmiştir. (Madde 4)
3. Bu ek ödemeler belirlenirken hangi süreler baz alınacaktır?
Yönetmeliğin 5. Maddesinde ek ödeme süreleri düzenlenmiş olup, ek ödemelerde esas alınacak temel kriterin personelin sağlık tesisine fiilen katkıda bulunduğu süre olduğunu söyleyebiliriz. Bununla beraber; resmi tatil günleri, idari ve nöbet izinleri, yılda 7 günü geçmeyen kısa süreli hastalık rapor süreleri, hakem hastane tarafından onaylanan heyet rapor süreleri, yılda en fazla iki defa görevlendirme suretiyle kendi alanı ile ilgili yurt içi kongre, konferans, seminer ve sempozyum gibi etkinliklere katılan personelin bir yılda toplam 10 günü geçmeyen süreleri, görevi sırasında veya görevinden dolayı Bakanlıkça ilan edilmiş bulaşıcı ve salgın hastalığa yakalanan, kazaya, yaralanmaya veya saldırıya uğrayanların bu durumlarını sağlık raporuyla belgelendirmesi halinde kullandıkları hastalık izin süreleri, "çalışılmış gün" olarak kabul edilecek.
4. Ek ödemelerin mevcudiyeti ve suiistimallerin önlenebilmesi adına denetlemeler nasıl ve ne şekilde sağlanacak?
Bu noktada her sağlık tesisi içerisine gerçekleştirilen tıbbi işlemleri incelemek amacıyla bir heyet oluşturulacağı belirtilmiştir. Bu inceleme heyeti, sağlık tesisi kayıtlarında yapıldığı bildirilen tıbbi işlemlerin yapılıp yapılmadığı ile tıp etiğine, mevzuata uygunluğu, ek ödeme dönemleri için personelin hizmet etkinlik katsayılarının tespitine yönelik işlemleri birlikte yürütecek. ( Madde 5b)
5. Belirlenen ek puanlar nelerdir, neye göre tespit sağlanacak?
Çalışan personel %5’ini geçmemek kaydı ile Personelin yaptığı işe ilişkin bilgi ve yeteneği, işini düzenli ve kaliteli yapabilmesi, bağımsız iş yapabilme, inisiyatif kullanabilme, kendini geliştirme gayreti, işin güçlüğü ve riski gibi kıstaslar dikkate alınarak o dönem için sağlık tesisi puan ortalamasının yüzde 20'sine kadar ek puan verilebilecek. Belirlenen personele verilecek ek puan bir yıl içinde 6 ayı geçemeyecektir. (Madde 5c)
Tabi bunun başhekimin onayı ile belirlenen personele uygulanacağını da belirtmeliyiz.
6. Geçici personelin durumu ne olacak?
Geçici personelin durumu Yönetmelik madde 5’te düzenlenmiştir. Sağlık tesisleri arasında görevlendirilen personele, geçici olarak görev yaptığı bu sağlık tesisinden; Bakanlık merkez teşkilatı ile Bakanlık bağlı kuruluşlarının merkez teşkilatı kadrolarında bulunan personelden sağlık tesislerine en az 1 ay süreyle geçici görevle görevlendirilen personele, geçici olarak görev yaptığı sağlık tesisinin döner sermayesinden; sağlık tesislerinden Bakanlığın taşra teşkilatına görevlendirilen personele de görevlendirildiği yerden ek ödeme yapılacak.
Bununla beraber ek ödeme tutarı toplamı, mesai içi tavan ek ödeme tutarını geçemeyecek şekilde yine bu geçici personeller ek ödemeden faydalanabilecekler. Buna göre Bakanlıkça oluşturulacak komisyon tarafından ihtiyaç planlaması yapılan yerlere resen geçici olarak görevlendirilen uzman tabip, uzman diş tabibi, tabip ve diş tabiplerine görevlendirildikleri sağlık tesisinden yapılacak ek ödemenin yanı sıra asıl kadrosunun bulunduğu sağlık tesisinden, sağlık tesisi puan ortalaması ve kendi hizmet alanı kadro unvan katsayısı esas alınarak ek ödemede bulunulacak.
Personele yapılacak ek ödeme tutarının tavan ek ödeme tutarını geçmeyeceği ise yönetmelikte çok net bir biçimde düzenlenmiştir. Sözleşmeli personele yapılacak ek ödemenin tutarı ise; aynı birimde aynı unvanlı kadroda çalışan ve hizmet yılı aynı olan emsali personel esas alınarak belirlenecek olup, bu kişilere yapılabilecek ek ödeme hiçbir şekilde emsaline yapılabilecek tavan ek ödeme tutarını aşmayacak.
7. Personele yapılacak ek ödemenin kaynaklarında neler olacak?
Bakanlık bağış, faiz ve kira gelirleri dışındaki döner sermaye gelirleri, Sosyal Güvenlik Kurumundan (SGK) elde edilen tüm kaynaklar ile diğer nakit kaynaklarını personele ek ödeme dağıtımında kullanabilecek. (Madde 6)
8. Personele yapılacak temel ek ödemeler nelerdir?
Yönetmeliğin 6. Maddesi uyarınca, Personele yapılacak ek ödeme, temel ek ödeme ile teşvik ek ödemesinden oluşacak. Temel ek ödeme, "sabit ödeme" ve "taban ödeme" toplamıyla belirlenecek.
Sabit ödeme, tabip ve diş tabipleri ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar için 209 sayılı Kanunun ek 3'üncü maddesine göre; sağlık tesislerinde görev yapan üniversite personeli ile tabip dışı personel için de aynı kanunun 5'inci maddesinin 2'nci fıkrasının 6'ncı cümlesi gereği merkezi yönetim bütçesinden yapılan ek ödeme olarak tanımlamıştır.
Taban ödeme hesabında ise personelin ödüllendirilerek motivasyonun artırılması amacıyla yapılan ödeme kapsama alınacaktır. Bu ödeme ise yönetmeliğin "Ek-3A" sayılı tablosunda yer alan personelin kadro unvanına göre belirlenen taban katsayısının en yüksek devlet memuru aylığı ile çarpımı sonucu bulunacaktır.
Bu ödemenin hesaplanmasında mesai içi aktif çalışma gün katsayısı ayrıca çarpan olarak kullanılacak. Disiplin cezası alanlardan; uyarma ve kınama cezası alanlara bir ek ödeme dönemi, aylıktan kesme cezası alanlara iki ek ödeme dönemi, kademe ilerlemesi cezası alanlara üç ek ödeme dönemi süresince bu ödeme yapılmayacak.
9. Teşvik ek ödemeleri nelerdir?
Teşvik ek ödemeleri, Yönetmeliğin 6. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre ; Teşvik ek ödemesinde personelin görev yaptığı sağlık tesisinde hizmete katkısı ve verimliliği ile finansal sürdürülebilirliği sağlama, hizmetin kalitesi, çalışan ve hasta memnuniyeti gibi kriterler göz önüne alınarak mesai içi ve mesai dışı çalışmalarına karşılık olarak döner sermayeden personele yapılan ödemeyi içine alıyor.
Teşvik ödemesinde belirlemeler Bakanlıkça yapılacaktır. Buna göre; ülke, bölge, hastane grupları ve hastane tahakkukları, verimlilik, hasta memnuniyeti, hizmeti elde etme maliyeti gibi faktörler dikkate alınarak sağlık tesisinin dağıtabileceği miktar ile bu miktarın tabip ve tabip dışı personele verilecek oranlar açıklanacaktır.
Yönetmelikte uluslararası sağlık hizmetleri ek ödemesi ile eğitim ve araştırma hastaneleri dışındaki sağlık tesislerinde, eğitim ve araştırma hastaneleri ile diğer sağlık tesislerinin üniversite ile iş birliği yapılan birimlerinde ham puanın, hizmet puanının ve net teşvik puanının hesaplanmasına ilişkin detaylar da ayrıca düzenlenmiştir. (Madde 11)
Kadın doğum uzmanları ve asistanları ile ebelere normal doğumu teşvik amacıyla, sağlık tesisi puan ortalamasına kadar normal doğum teşvik ek puanı verilebileceği ayrıca 5. Madde altında düzenlenmiştir. Normal doğum teşvikine yönelik çalışmaların usul ve esaslar ise Bakanlıkça belirlenecektir.
10. Ödenecek net ek ödeme tutarı nasıl hesaplanacak?
Yönetmeliğin 11. Maddesine göre, temel ek ödeme tutarı; sabit ödeme ve taban ödeme tutarlarının toplamından oluşacak. Buna göre Personele ait mesai içi net teşvik puanının, teşvik ek ödemesi dönem ek ödeme katsayısı ile çarpımı sonucu "teşvik ek ödemesi" tutarı bulunacak. Teşvik ek ödemesi tutarı ile temel ek ödeme tutarı toplamı, mesai içi tavan ek ödeme tutarını geçemeyecek.
Yine madde 11 uyarınca, mesai dışı ödenecek ek ödeme tutarı ise mesai dışı net teşvik puanının, teşvik ek ödemesi dönem ek ödeme katsayısı ile çarpımı sonucu hesaplanacak. Bu tutar da mesai dışı tavan ek ödeme tutarını aşmayacak.
Özellikli tıbbi işlemler ek ödeme tutarı ise, personele ait özellikli tıbbi işlemler net teşvik puanının, teşvik ek ödemesi dönem ek ödeme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak, bu tutar da ilgili tavan ek ödeme tutarından fazla olmayacak.
11. Bakanlığın düzenlemeye yönelik özellikli bir yetkisi mevcut mu?
Yönetmeliğin 15. Maddesi ile yapılan düzenlemeye göre Bakanlık sağlık tesislerinde ek ödemelerin hakkaniyetli dağıtımı amacıyla yönetmeliğin Ek-2 sayılı tablosunda yer alan personelin hizmet alanı kadro unvan katsayılarını yüzde 50'ye kadar artırmaya, 7'nci ve 8'inci maddelerdeki oran ve katsayıları yüzde 50 oranında azaltmaya ve bir katına kadar artırmaya, Ek-4 sayılı tablodaki tabip dışı sağlık hizmetleri sınıfı personelden artırımlı hizmet sunum alan katsayılarını yüzde 50 oranına kadar azaltmaya ve artırma yetkisine sahip olacak.
12. Yönetmelik hangi tarihten itibaren geçerli olacak, ödemeler nasıl bir düzenle alınacak?
Yönetmelik, 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Bununla birlikte ise ek ödemeler aylık dönemler halinde gerçekleştirilecektir. ( Madde 17)
Saygılarımla.
Av. Türkan Demir
05530821224
Mail: [email protected] & [email protected]
Web: www.burgachukuk.com
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
YASAL UYARI: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Sağlık Aktüel’e (www.saglikaktuel.com) aittir. İzin alınmadan aktif bağlantı kurulsa bile içerik kullanılamaz. Yapılan alıntılar için 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca yasal işlem uygulanacaktır.
