Otantik liderlik, 1990'larda sosyoloji ve eğitim alanlarında ortaya çıkan ve liderlik yazınında yeni tartışmaya başlanan bir kavramdır. Otantikliğin kökeni incelendiğinde tüm referanslarını “kendini bilme ve her türlü eylemsellikte bu şiarla hareket etme” açıklamasına dayandığı görülmektedir. Otantiklik, kişinin kendisine karşı dürüst olmasını bir mecburiyet haline getirmek yerine o kişinin gerçek duygularını, isteklerini ve eğilimlerini özgürce ifade etmesini sağlamaktadır.(1)
Avolio, Gardner, Walumbwa, Luthans ve May (2004) ise, otantik liderleri, kim olduklarını, ne düşündüklerini, nasıl davrandıklarını bilen; diğerlerinin değerlerinin, ahlaki bakış açılarının, bilgilerinin ve güçlerinin farkında olan; eylemsel bağlamda kimin kendinden emin, umut dolu, esnek ve yüksek bir ahlaki karaktere sahip olduğunu gören liderler olarak tanımlamışlardır.
Öte yandan, otantik liderler; kim olduklarını ve neye inandıklarını bilen, değer yargıları, etik muhakeme ve tutumları arasında şeffaflık ve tutarlılık gösteren, kendi içlerinde ve meslektaşları ile aralarında güven, iyimserlik ve esneklik gibi olumlu bir ruh hali geliştirmeye odaklanan, dürüstlükleri ile tanınan ve bu nedenle saygı duyulan kişilerdir.(2)
Bu yazıda, Walumbwa ve arkadaşlarının (2008), otantik liderliğin dört bileşeni ele alınmıştır.
1 . Öz farkındalık (Self-Awareness):
Farkındalık psikolojik sağlığın önemli bir belirleyicisidir.(3) Çünkü öz farkındalık kişinin güçlerinin ve zayıflıklarının yanı sıra kendinin çok yönlü doğasının farkında olmasını da kapsamaktadır. Öz farkındalığa sahip lider kendini çevresindekilere net bir şekilde ifade edebilmekte aynı zamanda çevresindekilerin duygu ve düşüncelerini, ne hissettiklerini, değerlerini ve amaçlarını anlamlandırabilmektedir. Özünde, otantik liderler kendilerine karşı daha samimi ve yüksek seviyeli ahlaki dürüstlük sahibi olarak görülürler.(4) Bundan dolayı, güvenilirlik onların kişisel kimliklerinde çekirdek unsur olarak değerlendirilir.
2. Bilgiyi Dengeli ve Tarafsız Değerlendirme (Balanced Processing):
Tarafsız karar verme kişisel dürüstlüğün ve karakterin kalbidir, karakter ve dürüstlük sadece liderin kararlarını ve eylemlerini değil aynı zamanda kendi iyiliği hakkındaki sezgilerini de etkilemektedir.(5) Otantik lider, karar verme aşamasında çevresindekilerle fikir alışverişinde bulunmakta, özellikle farklı pozisyonlarda görev alan çalışanların kendi alanlarıyla ilgili görüşlerini açıklamalarını istemekte ve böylece objektif bir tutum içerisinde karar verebilmektedir.
3. İçselleştirilmiş Ahlak Anlayışı (Internalized Moral Perspective):
Otantik liderlik yapısı gereği, pozitif, ahlaki/etik bileşenlere ihtiyaç duymaktadır. Özellikle ahlaki ikilemleri çözebilmek için otantik liderlerin doğasında; üst düzey ahlaki standartlar ve yetenekler olduğu ifade edilmektedir. Otantik liderin olumlu (pozitif) bir ahlak anlayışına sahip olması, aynı zamanda organizasyon içerisinde olumlu bir etik anlayışın hüküm sürmesinde belirleyici rol modeldir.
4. İlişkilerde Şeffaflık (Relational Transparency):
İlişkilerde şeffaflık liderin yüksek düzeyde açık olması, ve yakın ilişkilerde güven duyulması anlamını taşımaktadır.
Lider, kendisini uygun bir şekilde ifade ederek, diğer sonuçların yanı sıra en büyük hedef olan güveni sağlamaya çabalamaktadır. Sonuç olarak kendini açıkça ifade etmek, uygun olmayan veya zarar verme potansiyeli bulunan etkileri en aza indirmeyi hedefleyen gerçek duyguların anlatımıdır.(6)
Sevgiyle.
Kaynaklar: (1);Klenke, 2007., (2);Avolio ve Gardner, 2005:22., (3); Kernis, 2003., (4); Luthans vd, 2006., (5); Illies, Morgeson ve Nahrgang, 2005., (6); Tabak vd., 2012.
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
YASAL UYARI: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Sağlık Aktüel’e (www.saglikaktuel.com) aittir. www.saglikaktuel.com biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal işlem uygulanacaktır.
