Hastalıkların tanısında en önemli yeri tutan ve günümüzde hastalıkların tanısının % 70’ ten fazlasının konulmasında yer alan laboratuvar testlerinin bulunduğu, laboratuvar alanının sorunları iyice yığılmış durumdadır ve acilen çözüm bekliyor.
Bu sorunları şöylece sıralayabiliriz:
- Paket Fiyat Uygulamasının Olumsuz Etkisi
Ayaktan hastalara uygulanan paket fiyat, laboratuvar testlerini çok azaltmış durumdadır. Maalesef gereken hastalarda bile olabildiğince tetkik istenilmemeye çalışılmaktadır. Bu durum, hastanın haklarını ve sağlığını tehdit eder boyuttadır. Aynı zamanda da, laboratuvarsız bir tıbbı özendirmektedir.
- SUT Laboratuvar Fiyatlarının Yetersizliği
SGK-SUT laboratuvar testlerinin birim fiyatları zaten yetersizdi. Bu fiyatlar, 2006 yılında bir kez daha % 80 oranda indirilmiştir. Şu anda, çoğu test maliyetin altındadır ve yapılamaz durumdadır. Yapan kuruluşlar da zararına yapmaktadırlar. Laboratuvar test birim fiyatları, Çin’ den bile düşük durumdadır.
- SUT Listeleri Güncel Değildir
Neredeyse 4 yıldanberi, SUT laboratuvar bölümünde ne Sağlık Bakanlığı ne de SGK tarafından bir güncelleme yapılmamıştır. Muhtemelen “çok önemli işler” nedeniyle, nedense daha önceleri her yıl yapılan güncelleme ve fiyatlandırmalara 4 yıldanberi bir türlü sıra gelememektedir. Kurumlar, rutin görevlerini unutmuş durumdadırlar ve ihmal etmektedirler.
- Bir Laboratuvar Birimi Yoktur
Maalesef sorunların ana kaynağı, Sağlık Bakanlığı ve SGK’ da sürekli ve kalıcı bir laboratuvar biriminin hala kurulmamış olmasıdır. Bu durum, çok önemli olan bu alanın sorunlarının görülmesini ve anlaşılmasını engellemektedir.
- SGK, Laboratuvarlarla Sözleşme Yapmamaktadır
Halen SGK, tıbbi laboratuvarlarla sözleşme yapmamaktadır. Bu durum büyük bir eksikliktir. İhtiyacı olan vatandaşlar, sağlık primlerini ödedikleri halde, istedikleri ve güvendikleri laboratuvara başvurma hakkına sahip değildirler. SGK, bu kararını gözden geçirmeli ve standarda uyan tıp laboratuvarlarıyla sözleşme yapmalıdır.
Laboratuvarsız Bir Tıp Düşünülemez
Son yıllarda, ülkemizdeki sağlık alanındaki bazı garip uygulamalar, laboratuvarın tanıdaki yerini neredeyse reddeder ve sorgular hale gelmiştir.
Adeta, 1960’ ların teknolojiden uzak sağlık ocağı hekimliği özendirilir haldedir. Teknolojik gelişmelerden yararlanmaya değer verilmemektedir.
Dünyada ise durum tersinedir. Tanıda laboratuvarın önemi ve payı, her gün daha da artmaktadır.
Türkiye’ deki gidişat normal değildir.
Sonuçlar Dramatiktir
Laboratuvar alanı son derecede canlı ve dinamik bir alandır.
Ancak Türkiye’ deki son yıllardaki garip gelişmeler, bu alanı iyice krize sürüklemiş durumdadır. Çok sayıda laboratuvar kapanmıştır. Ayakta kalan az sayıdaki laboratuvar da, çok güç koşullarda yaşam savaşı vermektedir.
İflaslar peşpeşe gelmektedir.
Şu soruyu sormadan edemiyoruz:
Türkiye’ nin ve halkımızın tıp laboratuvarlarına ihtiyacı yok mudur ?
Kaderine terk edilen ve SGK sistemi dışına itilen, görmezden gelinen tıp laboratuvarlarına gerek duyulmayacak mıdır ?
Tekrardan ihtiyaç olduğunda, çökmüş durumdaki bu alan yeniden toparlanabilecek midir ?
Yapılan onca yatırımlar çürümeye mi terk edilmelidir ? Bunlar ülkenin serveti değil midir ?
Herhalde, bu sorular doğrultusunda, yönetim kademelerinde ve karar mercilerinde bulunanların sorumluluk duymalarında büyük yarar vardır.
Sadece bu alanda emek verenler için değil, aynı zamanda ülkemiz ve halkımız için.
28/10/2009
Doç. Dr. Paşa Göktaş
Tel/Fax : 0216-348 26 12
GSM : 532 243 84 74
e-mail : [email protected]
web : www.tiplab.org
