Önceki yazımda özetle Kamu Hastane Birlikleri ve bu çatı altında malzeme yönetimi ayağında verimlilik çalışmaları üzerine düşüncelerimi paylaşmıştım. Bundan sonraki yazılarımda doktor, personel ve diğer gider kalemleri ile ilgili düşüncelerimi paylaşacağım.
Bütçedeki dört ana giderden biriside 'Doktor Giderleri'dir. Gerçekleşen cironun yaklaşık %22 ile 45’lik kısmını bu gider kalemi oluşturmaktadır. Hekimlerin direkt maliyetlerinin yanında bütçedeki diğer kalemlere de direk veya endirekt etkileri vardır. Konu bu yönüyle de önem arz etmektedir.
Gider oranının bu kadar farklılık göstermesinin nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
· Ciro kaynaklarının çeşitliliği,
· Yapılan hekim sözleşmelerinin içeriği,
· Hastanenin bulunduğu konum, (şehir veya bölge)
· Hekim istihdam planlaması,
· Hekimlerin verimli kullanım düzeyi,
Yukarıda geçen kriterler doğru kurgulanır ve yönetilirse hekim maliyetiniz düşük olur.
Cironun kaynaklarını çeşitlendirmek zorundayız. Belirli bölümlere ve hekimlere bağlı cirolar kırılgan olur. Bu durum hastane yöneticilerinin elini kolunu bağlar. Hastanelerin sabit maliyetleri stabildir. Bu maliyetler, hastane olmanın gereği belirli düzeyin altına düşürülemez. Kapasitenin kullanım oranına göre fazla değişim göstermezler. Yüzde 50, 70 veya 90 doluluk oranı veya 5 yerine 10-15 bölüm olması sabit maliyetleri aynı oranda değiştirmez. Bu maliyetleri daha fazla bölüm arasında dağıtmalıyız.
Hastane planlaması yapılırken bölgesel ve ulusal veriler doğru analiz edilmeli, hastanenin açılacağı bölgede hangi bölümlere ne büyüklükte (sayı, işlevsel içerik vs.)ihtiyaç olduğu iyi planlanmalıdır. Branşların birbiriyle ilişkileri irdelenmeli, (Kardiyoloji-KVC, Kadın doğum-Çocuk, Nöroloji- YB, Beyin Cerrahisi- FTR vs.) birbirini tamamlayan, destekleyen ve besleyen bölümler seçilmelidir.
Hekim sözleşmeleri hazırlanır veya revize edilirken mutlaka performansa dayalı anlayış ile hareket edilmelidir. Konacak maddeler ile hekimler verimli çalışmaya teşvik edilebilir. Örneğin; hekim hakedişinin hesaplanacağı cirodan, kullanacağı malzeme ve ilaç maliyetleri düşürülebilir. Böylece hekimin, pahalı, marka bağımlı ürünleri tercih etmesinin, gereğinden fazla malzeme kullanımının önüne geçilmiş olur. Malzeme giderlerindeki verimlilik, hekimin bu konuya verdiği öneme paraleldir. Hekimi bu yönde teşvik, hastanenin malzeme giderinde tasarrufa yardımcı olacaktır. İstihdam edilen hekimin başarısı kurumun verimliliğini artırır. İyi yapılmış bir cerrahi operasyonda hastanın gereğinden fazla yatması engellenmiş olur.
Sadece kadromuz var diye, bu kadroyu doldurma adına yeni hekim istihdam etmemeliyiz. Bunun için bölüm planlaması önem arz ediyor. Hekimlere mutlaka iletişim eğitimlerini uzmanlar aracılığıyla vermeliyiz. Günümüzde hastalar istediği sağlık kuruluşuna gidebilmektedir. Hastası ile doğru iletişim kuran hekim, kuruma sadık hasta kazandırmanın yanında tedavi sürecinde daha kısa sürede başarılı olur.
Tüm bu önerdiğim uygulamalara ek olarak farklı yöntemler, hekimlerin direkt ve endirekt maliyetlerini minimize etmemizi sağlar. Paket ödeme mantığının hâkim olduğu sektörde bu etkenler hastanenin verimini artırır. Kurum, hekimden kendisine karşı artı yönde beklenti içinde olduğu kadar, kendiside hekime karşı şeffaf ve dürüst olmak zorundadır. Hekim dikkatini işine vermelidir. Kurumuna sorgusuz ve sorunsuz bağlı olmanın yolu buradan geçmektedir.
Kamu Hastane Birlikleri yeni oluşan ortak yönetim ile kendi içerisinde faydalı bilgilerini paylaşabilirler. Bir hastanede uygulanan doğru yöntem diğerlerine de öğretilerek yayılabilir. Bunun için mutlaka ölçüm ve analizler yapılmalıdır. Bunu ilk yazımda belirttiğim Gider Analiz ve Yönetim Birimi ile gerçekleştirebilirler.
Saygı ve sevgilerimle.
Yaşar Genç
Sağlık Hizmetleri Yönetim Danışmanı
