Birey ve toplum hayatında çok önemli olduğuna göre, kararın kendisini değerleme, iyi olup olmadığına karar verme büyük önem taşımaktadır. Karar, bir iş yapmak bir çalışmada bulunmak, bir amaca ulaşmak için alınmaktadır. Karar bu nedene dayalı olarak verildiğine göre iyi olup olmaması, sorunları hangi ölçüde çözümlediğine bağlı olacaktır. Ancak gerçek sonuçları almak, kararı uyguladıktan sonra ortaya çıkacaktır. Zira bir yönetici için “kararın maliyet oluşturmaması”, kararı etkin kılarken, kimisi için “hızlı alınması”, kimisi içinde “orijinal olması” kararları iyi olarak nitelendirilebilir. İyi kavramı kişiye göre, yere göre, zamana göre, konuya göre değişebilmektedir (1). En kısa biçimiyle, iyi karar, amaca ulaştıran karardır denilebilmektedir. Etkin bir karar yaptığı etki sonucu olarak, yeni bir durum, arzulanan bir sonuç meydana getiren karardır. Kararın uygulanması sonunda istenmeyen sonuçlar da (yan etkiler) meydana gelebilmektedir ve bu da bir kararın maliyeti olarak ele alınabilmektedir. Bu noktada, kararın iyilik derecesini, maliyetleri ile değerlendirmek gereği ortaya çıkmaktadır. Öte yandan, alınan kararlar bireysel ve toplumsal yaşantıda önemli yere sahiptir. Bunun içinde alınan karaların iyi olup olmaması büyük önem teşkil etmektedir. İyi bir karar ile ilgili olarak gereken özellikler kısaca aşağıdaki gibi özetlenebilmektedir:
• Karar etkili olmalıdır: Bir kararın iyi bir karar olabilmesi için öncelikle etkili olması gerekir. Bir karar, kararın verilmesini gerektiren sorunu ortadan kaldırdığı oranda etkili olur. Bu nedenle başlangıçta kararın uygulanması sonucu çözülecek sorunların doğru tespit edilmiş olması gerekmektedir (2).
• Karar verimli olmalıdır: Kararın alınması ve uygulanması safhalarında ortaya çıkabilecek her türlü maliyetin “ön görülen düzeyde tutulması” demektir (3). İyi bir karar az harcama ve fedakârlıkla, masraflar minimum tutularak en iyi sonucu verecek biçimde meydana getirilmelidir.
• Karar uygulanabilir olmalıdır: Alınan kararların uygulanabilirliği de kararın iyiliğini (değerini) arttırır veya azaltır. Alınan kararların gerçekçiliği ve mevcut duruma uygunluğu, kararın kabul edilebilirliğini dolayısıyla uygulanabilirliğini arttıracaktır (4).
• Karar zamanında alınmış olmalıdır: İyi bir karar ne fazla geciktirilerek ve fırsatlar kaçırılarak alınmalı ne de fazla acele edilerek etraflıca inceleme ve araştırma yapılmadan alınmalıdır. Bu nedenle en iyi karar zamanında alınan karardır. Kararın iyiliğini artırmada dikkat edilmesi gereken bazı standart hususlar şunlardır (5):
- Alınacak kararlarla ilgili olan çıkar guruplarını/ bireyleri iyice tanımak
- İlgili kişi/gurupların geçmişteki benzeri kararlara karşı tepkilerini bilmek
- İlgililerin ihtiyaçlarını, psikolojik ve sosyal yapılarını bilmek
- Kendi risk algılayışımızla, ilgililerin risk algılayışını öngörebilmek
- Fizibiliteleri gerekli ve yeterli oranda yapmış olmak gerekir.
Bu açıklamalara göre iyi ve etkin karar; diğer bireyler üzerinde olumlu etki bırakan ve neticesinde karar verenin amaçlarının sağlandığı karar olarak tanımlanabilmektedir.
Sevgiyle
Kaynak: (1);Koçoğlu, 2010:36., (2); Kıvrak, 2001:3., (3); İmrek, 2003:5., (4); Koçoğlı, 2010:37., (5); İmrek, 2003:7
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
YASAL UYARI: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Sağlık Aktüel’e (www.saglikaktuel.com) aittir. www.saglikaktuel.com biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal işlem uygulanacaktır.
