Bu konu, yer yer gündeme gelmekte ve tartışma konusu olmaktadır. En son olarak Sağlık Bakanlığı tarafından, ilgili kurumlardan tekrardan görüş istenildiği belirtilmektedir. Muhtemelen bunun da nedeni, konuyla ilgili yer yer ortaya çıkan itirazlardır.
Konuyu dar bir bakış açısıyla değil, geniş bir perspektifle ele almak gerektiği kanısındayız. Geleneksel yaklaşımların, bu konuda artık çok da geçerli olmadığını söylemek durumundayız. Bu nedenle, konunun günümüz gerçekleri, teknolojideki gelişmeler ve ülkemizin gereksinimleri göz önüne alınarak çözümlenmesinde yarar görülmektedir.
Öncelikle, ülkemizde nasıl bir laboratuvar uzmanına gereksinim olduğu sorusunun
yanıtını vermek gerektiği kanısındayız.
TÜRKİYE’NİN GEREKSİNİMİ NASIL BİR LABORATUVAR UZMANIDIR?
Bu soruyu da ikiye ayırmak gerekiyor :
•Rutin laboratuvarların gereksinimi nasıl bir laboratuvar uzmanıdır?
•Araştırma laboraratuvarlarının gereksinimi nasıl bir laboratuvar uzmanıdır?
Bugün için, ülkemizde 4500’den fazla birimde laboratuvar testleri yapılmaktadır. Bu birimlerin çoğunluğu, ileri uzmanlık özellikleri gerektirmeyen, sınırlı sayıda rutin tetkiklerin yapıldığı birimler durumundadır. Küçük ilçe ve kasaba hastaneleri, poliklinikler,sağlık grup başkanlıkları, küçük özel hastaneler, tıp merkezleri, özel dal merkezleri gibi birimlerde yapılan laboratuvar tetkikleri sınırlı olup, genellikle rutin tetkiklerden oluşmaktadır.
Bu tür kuruluşlarda görev yapacak laboratuvar uzmanı, rutin tetkikler konusunda eğitim ve bilgi sahibi olacak nitelikte yetişmiş olmalı, hem mikrobiyoloji, hem biyokimya , hem hematoloji ve hem de klinik yaklaşımlar konusunda belirli ve yeterli bir bilgi ve donanıma sahip olmalıdır.
Demek ki, bu nitelikte bir uzmanlık eğitimi verilmeli ve ülkemizin bu gereksinimlerine cevap verecek bir uzman tipi yetiştirilmelidir.
Bu nitelikte bir uzman “ Klinik Laboratuvar Uzmanı” niteliğinde olmalı, 2 yıl civarında Mikrobiyoloji, 2 yıl civarında Biyokimya, 1 yıl da İnfeksiyon, Dahiliye, Çocuk Hastalıkları gibi klinik branşlarda eğitim alarak, 5 yıllık bir eğitim süresine sahip olmalıdır.
Böyle bir uzman örneği, ülkemizde rutin laboratuvar testleri yapılan birçok kuruluşun gereksinimini karşılayacaktır. Aynı zamanda, bu tür kuruluşlarda hem Mikrobiyoloji, hem de Biyokimya uzmanı istihdam edilemeyeceği için, verimli ve ekonomik bir yol da olacaktır.
Küçük hastanelere ve birimlere, farklı laboratuvar branşlarından uzmanların istihdamı gerekmeyecektir.
Bu nedenle, ülkemizde bir gereksinim haline gelen “ Klinik Laboratuvar Uzmanı” tarzında bir uzmanlık eğitimi başlatılmalıdır. Mevcut Mikrobiyoloji ve Biyokimya uzmanlarından da isteyenler, belirli kurs ve sertifikalarla desteklenerek, Klinik Laboratuvar Uzmanı olarak görevlendirilmelidir.
Daha büyük hastanelerde (örneğin 100 yatak üzeri), eğitim ve araştırma hastanelerinde, Hıfzıssıhha gibi uzmanlık gerektiren kurumlarda, araştırma kurumlarında ve üniversite hastanelerinde ise istihdam edilecek uzmanlar, Mikrobiyoloji ve Biyokimya uzmanları olabilir. Bu nitelikteki Mikrobiyoloji ve Biyokimya uzmanlık eğitimleri de ayrı ayrı devam etmeli ve süresi 4 yıl olmalıdır. Ancak ağırlıklı uzmanlık eğitimi, Klinik Laboratuvar Uzmanı amacına yönelik olmalıdır.
HANGİ TÜR LABORATUVARDA HANGİ TİP TESTLER YAPILMALIDIR?
Belirttiğimiz “Klinik Laboratuvar Uzmanı” nın bulunduğu laboratuvarda, Mikrobiyoloji ve Biyokimya alanına giren birçok rutin test yapılabilir.
Bugün için böyle bir uzmanlık resmen bulunmamaktadır. Ancak, fiilen bu görev birçok birimde uzmanlar tarafından yerine getirilmektedir. Birçok küçük birimde laboratuvar testleri üretilmekte olup, bunların çoğu rutin testlerdir ve bu testlerin sorumluluğunu çoğu durumda Mikrobiyoloji veya Biyokimya branşına mensup bir uzman yürütmektedir.
Bu alanda kargaşayı önlemek amacıyla, Mikrobiyoloji ve Biyokimya bölümlerinin ortak alan testlerini belirlemek uygun olacaktır. Ortak alan testleri ile, spesifik alan testleri belirlenmeli ve birbirinden ayrılmalıdır.
Eğer bir birimde yalnızca bir Mikrobiyoloji ya da Biyokimya uzmanı varsa, bu ortak alan testlerini yapabilmelidir. Bunun dışında, kendi spesifik alan testlerini de doğal olarak yapacaktır. Eğer bu birimde, iki ayrı uzmanlık alanından uzmanlar varsa, her iki uzman grubu yalnızca spesifik alan testlerini yapacak, ortak alan testlerini yapmak söz konusu olmayacaktır.
Mikrobiyoloji ve Biyokimya Uzmanlarının yapabileceği ortak alan testleri şu testler olabilir:
Hemogram
Sedimentasyon hızı
ASO
CRP
RF
Gebelik testi
Periferik yayma
Kan Grubu
Kanama Zamanı
Pıhtılaşma Zamanı
Protrombin Zamanı
Tam idrar tetkiki
Üre
Kan şekeri
Total kolesterol
Trigliserid
ALT
AST
GGT
Ürik asit
CK
Total bilirubin
Kreatinin
Sodyum
Potasyum
Kalsiyum
Bu liste, belki daha genişletilebilir. Bu listedeki tetkikleri, her iki branş uzmanları da yapabilir. Bunlar dışındaki testler, spesifik alan testlerine girecektir.
TEKNOLOJİDEKİ GELİŞMELER
Son dönemde teknolojideki gelişmeler de, bölümler arasındaki duvarları esnetmiştir. Üretilen pek çok cihaz hem mikrobiyoloji ve seroloji, hem de biyokimya, tümör markerları, hormonlar gibi testleri yapabilecek özelliktedir.
UZMAN DENETİMİNİN SAĞLANMASI VE UZMANLARIN VERİMLİ KULLANIMI
Ülkemizde 4500’den fazla birimde laboratuvar tetkiki yapılmaktadır. Tüm laboratuvar uzman sayımız ise 2600 civarındadır. Bunun 1100 civarı Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon, 900 civarı Biyokimya ve 600 civarı da Mikrobiyoloji uzmanıdır.
Her uzmanı laboratuvar testi yapılan bir birimde görevlendirsek bile, bazı laboratuvar birimleri uzmansız ve denetimsiz kalacaktır. Laboratuvar testi yapılan birimlerin denetimsiz ve uzmansız kalması, en büyük tehlikedir. Bu nedenle, her uzman büyük laboratuvar birimlerinde branşına göre, küçük laboratuvar birimlerinde ise branş ayrılmaksızın görev alabilmelidir. Böylelikle, olabildiğince uzmansız ve denetimsiz laboratuvar birimi bırakılmamalıdır.
Bu halde bile, laboratuvar testi yapılan birimlerin yarıya yakını açıkta kalmaktadır. Bu açığı gidermek için de, bir uzman birden fazla, part-time olarak iki birimde ( bir asıl, bir ikinci birim) sorumlu olarak görev alabilmeli, denetimsiz ve uzmansız laboratuvar birimi bırakılmamalıdır.
Bu hesaba göre, laboratuvar branşlarda tamgün çalışmayı gerçekleştirmek olanaksızdır. Part-time çalışma zorunlu görünmektedir. Sorunlar ancak bu yolla çözülebilecek durumdadır. Tamgün çalışma sorun çözme yerine, sorun yaratacak nitelikte görünmektedir.
Maalesef yönetim bilimi subjektif niyetler ve nutuklarla bağdaşır nitelikte değildir. Veriler ve istatistikler, matematik hesaplar esastır. Bu hesaplar da, yukarıda belirtilen sonuçları ortaya çıkarmaktadır.
Umarız, konulara çözüm ararken, subjektif heveslere dayalı zorlamalar yönünde değil, bilimsel istatistiksel verilere dayalı akılcı çözümler üretilir ve bu sayede hem insanlar mutsuz olmaz, hem de ülke kazanır.
MİKROBİYOLOJİ VE BİYOKİMYA LABORATUVARINDA YAPILACAK SPESİFİK ALAN TESTLERİ
Mikrobiyoloji Laboratuvarında Yapılacak Testler
Her türlü infeksiyon etkeni mikroorganizmanın incelenmesine dayalı testler bu gruptadır. Mikroskop, mikrobiyoloji laboratuvarının temel enstrümanlarından birisidir. Dolayısıyla, mikroskobun kullanıldığı tüm bakteriyolojik, parazitolojik, direkt ya da fluoresan boyamaya dayalı testler mikrobiyoloji laboratuvarında yapılmalıdır.
Mikrobiyolojinin ikinci temel alanı, immünolojidir. Immünolojinin pratikteki uygulaması ise serolojidir. Dolayısıyla, immünoloji ve seroloji temeline dayalı tüm aglutinasyon, presipitasyon, fluoresan antikor, ELISA, kemiluminisans ve radyoizotopik testler (infeksiyon markerları, otoimmünite testleri, spesifik proteinler ve akut faz reaktanları) mikrobiyoloji laboratuvarının konusudur.
Yine moleküler biyolojik testler de mikrobiyoloji laboratuvarının temel alanlarından birisidir.
Hematoloji, uzmanı bulunduğu birimlerde kendi uzmanıyla temsil edilmelidir. Ancak, uzman bulunmayan birimlerde mikrobiyoloji laboratuvarı bünyesinde devam etmelidir. Zaten ülkemizde de, genelde böyle devam etmektedir. Bunun da nedeni, hematolojinin büyük ölçüde mikroskop ve mikroskopi ile ilgili olmasıdır. Hücre incelemesi ve mikroskopisi, doğal olarak mikrobiyolojinin önemli bir alanıdır ve hematolojik incelemelere en büyük katkıyı ve yararı mikrobiyoloji laboratuvarı sağlayacaktır.
Tam idrar tetkikinde de, mikroskopi bölümü mikrobiyolojinin daha yararlı olacağı bölümdür. Ancak, biyokimyasal incelemeler, biyokimyayı ilgilendirir. Bu nedenle, tam idrar tetkiki her iki bölümde de yer alabilir.
Biyokimya Laboratuvarında Yapılacak Testler
Rutin biyokimyasal testler, elektrolitler, enzimler, kardiak belirteçler, tümör belirteçleri, kan gazları, koagulometrik testler, elektroforez testleri, metabolik tarama ve tanı testleri, idrar biyokimyası ve idrar tanı testleri, ilaç düzeyleri, toksikoloji testleri ve hormon düzeyleri biyokimya laboratuvarında yapılmalıdır.
Sevgili arkadaşım Dr. Doğan Yücel’in görüşlerine büyük ölçüde katılmakla birlikte, hematoloji, otoimmünite testleri, immunglobulinler, komplemanlar, akut faz reaktanları konusunda katılmadığımı belirtmeliyim. Bu grup testlerin, neden Mikrobiyoloji-Immunoloji Laboratuvarında yapılması gerektiği yukarıda açıklanmıştır. Zaten klasik Mikrobiyoloji-Immunoloji kitaplarına bakıldığı zaman, kitaplarda ve Mikrobiyoloji eğitimlerinde bu bölümlere ne ölçüde ağırlık verildiği anlaşılacaktır.
Saygılarımla.
01/04/2008
Doç. Dr.Paşa Göktaş
Haydarpaşa Numune Eğitim ve
Araştırma Hastanesi
Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon
Hastalıkları Şefi
EK :
Mikrobiyoloji ve Biyokimya Laboratuvarlarında Yapılacak Spesifik Alan Testleri :
Biyokimya Laboratuvarında
Yapılacak Testler
1,25-Dihidroksi Vitamin D
11-Deoksikortizol
17-Hidroksikortikosteroid
17-Hidroksiprogesteron
17-Ketosteroid
25-Hidroksi Vitamin D
3-alfa Androstenedion glukuronid
5 Hidroksi İndol Asetik Asit
5 Hidroksitriptamin (serotonin)
5' Nükleotidaz
ACTH stimülasyon testi
Adenozin deaminaz aktivitesi (ADA)
ADMA (Asimetrik dimetil arginin)
Adrenalin
Adrenokortikotropik hormon (ACTH)
Alanin aminotransferaz (ALT)
Albümin
Aldolaz
Aldosteron
Alfa- atrial natriüretik peptit ( faktör) (ANF)
Alfa- feto protein (AFP)
Alfa- subunit
Alfa-1 antitripsin
Alfa-1 asitglikoprotein
Alfa-1 mikroglobulin
Alfa-HBDH
Alkalen fosfataz
Alkalen fosfataz (kemiğe spesifik)
Alkalen fosfataz izoenzimleri
Alkol
Aluminyum (atomik absorbsiyon)
Amilaz
Amino asit (florometrik) herbiri
Aminoasit (serum ve vücut sıvıları, HPLC)
Aminoasitler, vücut sıvılarında, Tandem MS
Amniyon sıvısı hücre kültürü
Amonyak (NH3)
Amphetamine
Androstenedion
Angiotensin I düzeyi
Anti beta-2 glikoprotein 1 IgA
Anti beta-2 glikoprotein 1 IgG
Anti beta-2 glikoprotein 1 IgM
Anti diuretik hormon (ADH)
Anti glomerul bazal membran
Anti hemofilik globulin (AHG)
Anti skin antikor
Anti TPO
Anti-Mullerian Hormon (AMH)
Apolipoprotein A alt grupları (her biri)
Apolipoprotein B alt grupları (her biri)
Arsenik (atomik absorbsiyon)
Asetil Salisilik Asit
Asetilkolin reseptör Antikoru
Asetilkolinesteraz
Aseton
Asit fosfataz
Asit Labil Subunit
ASO (Lateks aglutinasyon)
ASO (nefelometrik,turbidimetrik)
Aspartat transaminaz (AST)
Atrial Natriuretik Faktör (ANF)
Bakır (dokuda)
Bakır (serum ve vücut sıvılarında)
Barbiturat düzeyi
Bence-Jones proteini
Beta-2 mikroglobulin
Beta-galaktosidaz
Beta-glukosidaz
Beta-hCG veya total hCG
Beta-hidroksi bütirat
Beyaz küre sayımı
Bikarbonat
Bilirubin (total,direkt)
BNP (brain natriuretic peptide)
BOS İmmunelektroforez
Böbrek taşı analizi
Büyüme hormonu
C peptit
C1 esteraz inhibitörü
C13-Üre Nefes Testi
C3
C4
CA-125
CA-15-3
CA-19-9
CA-549
CA-72-4
Calprotectin (serum,plazma, idrar veya dışkıda)
Cannabinoids
CH 50 Kompleman aktivitesi
Cholecystokinin
Chromogranin A
Civa (atomik absorbsiyon)
CK-MB
Clonazepam (Rivotril)
Cocaine tayini (idrarda)
Corticosteron
CRP Sensitif
Cyclic-AMP (c-AMP)
Cyclic-GMP (c-GMP)
Cyclosporin A
Cytokeratin 18 (TPS=Tissue Polypeptide Specific) Antijen
Cytokeratin 21
Cytokeratin 8/18 Serumda (TPA=Tissue Polypeptide Antijen)
Cytokeratin 8/18 İdrarda ( Mesane Ca Antijen )(UBC Antijen )
Cytokeratin 8/18/19(Monototal )
Çinko (dokuda)
Çinko (serum ve vücut sıvılarında)
Çok uzun zincirli yağ asidleri (C:22,C:24,C:26) analizi (GC/MS))
Dehidroepiandrosteron (DHEA)
Dehidroepiandrosteron sulfat (DHEA-S)
Dehidrotestosteron (DHT)
Deksametazon supresyon testi
Demir (serum)
Demir 3 klorür (FeCl3) (idrarda)
Demir bağlama kapasitesi
Deoksipiridinolin (DPD) (idrar)
Diazepam düzeyi
Digitoksin
Digoksin
Doku transglutaminaz Ig A ( Anti-TTg IgA)
Doku transglutaminaz Ig G ( Anti-TTg IgG)
Dopamin düzeyi (çeşitli sıvılarda)
Dopamin Beta Hidroksilaz
Down S.İntegre Test Test ((PAPP-A+F.Beta hCG+E3+hCG+AFP+İnhibin A)
Down Sendromu Dörtlü Test ( AFP, hCG, Free Estriol, Inhibin A)
Down Sendrom İkili Test (PAPP-A+Serbest beta HCG)
Down Sendrom Üçlü Test (E3+hCG+AFP)
D-xylose
Elastin
Epdantoin (Difenilhidantoin)
Epinefrin
Eritrosit plasmalogen analizi (C:16 DMA,C:DMA) (GC/MS)
Estradiol
Estriol (E3) Serbest
Estron (Sülfat)
Etanol
Ethosuximide
Fenilanin yükleme testi
Fenilketonuri (PKU)
Fenobarbital
Fenol
Ferritin
fFN (fötal fibronektin) testi
Folat
Fosfor (P)
Free IgF-1
Fruktoz (spermde)
Fruktozamin
FSH
Gaitada pH
Gaitada sindirim durumu
Gaitada sterkobilin aranması
Gaitada nişasta tayini
Gaitada yağ tayini
Galaktoz
Gamma glutamil transferaz (GGT)
Gastrin
Gebelik testi (idrarda)
Gıda katkı maddeleri provokasyon testleri
Glikojen (lökosit veya karaciğer)
Glikozile hemoglobin (Hb A1C)
Glikozile hemoglobin (Hb A1C) HPLC ile
Glukagon testi
Gluko test (Hastabaşı, glukometrik)
Glukoz
Glukoz 6-fosfat dehidrogenez
Glukoz Tolerans testi
Glukoz-6-fosfataz
Glukoz-STH testi
Haptoglobin
HbA2
hCG testi
HDL kolesterol
Hematokrit (manuel)
Hemoglobin
H-FABP (kardiyak yağ asidi bağlayıcı protein)
Hidroksipirolin
High resolution boyama tekniği
High resolution protein elektroforezi
Histamin
Histamin Release Faktör
Homosistein
Human Fetuin
Human plasental laktojen
Hücre sayımı (vücut sıvıları)
Ig D
IgF-1
IgF-2
IgG indexi
Insulin antikoru
İdrar mikroskobisi
İdrar ozmolaritesi
İdrar tetkiki (Strip ile, otomatik) ve mikroskopisi
İdrar tetkiki (tam otomatik idrar biyokimyası ve mikroskopisi)
İlaç düzeyi (FPIA, EMIT, Nefelometrik) (Her bir ilaç için)
İlaç düzeyi (HPLC)
İmmün kompleks (her biri)
İmmün yetmezlik paneli
İmmünofiksasyon elektroforezi
İnhibin A
İnhibin
İnsülin
İnsülin like growth faktör bağlayan protein-3 (IgF BP3)
İnsülin-ACTH-kortizol testi
İnsülin-STH testi
İyonize kalsiyum
İyot (idrarda)
Kalsitonin
Kalsiyum (Ca)
Kan gazları
Kan pH tayini
Kan üre azotu (BUN)
Kantitatif aminoasit analizi (20 aminoasit)
Kapiller serum protein elektroforezi
Kappa hafif zincir
Karanlık alan incelemesi
Karbamazepin
Karboksihemoglobin
Karnitin/açilkarnitin analizi (Tandem MS)
Karsinoembriyonik antijen (CEA)
Katekolaminler ve metabolitleri (Herbiri)
Keton
Kinidin
Klonidin ya da L-Dopa ile büyüme testi
Klor (Cl)
Kolesterol
Kollejen tip I N terminal (NTx) (serum, idrar) herbiri; Ctx (idrar)
Kompleman antijenleri (herbiri)
Kompleman komponent faktör H.
Kompleman komponent faktör I.
Kompleman komponent properdin
Kortikosteron
Kortizol
Kreatin
Kreatin kinaz (CK)
Kreatin kinaz izoenzimleri
Kreatinin
Kreatinin klerens testi
Krom (atomik absorbsiyon)
Kromozom analizi (Amniyon sıvısı)
Kurşun (dokuda)
Kurşun (serum ve vücut sıvılarında)
Kütle CK-MB
Laktat
Laktik Dehidrogenaz (LDH)
Lambda hafif zincir
Lamotrigine
LDH izoenzimleri (elektroforez)
LDL kolesterol
L-dopa-prolaktin supresyon testi
Leptin
Leptin Soluble Reseptör
Lesitin sfingomyelin (L/S)amniyon sıvısı
Lipaz
Lipid elektroforezi
Lipoprotein a
Lityum
Lizozim
Lizozomal prenatal tanı, en az 5 test
Lökosit sayımı (manuel)
Lösin amino peptidaz (LAP)
LRH testi
Lüteinleştiren hormon (LH)
Magnezyum
Makroprolaktin
Mannitol klerensi (CMN)
Melatonin
Metamphetamine
Metanefrin
Methotrexate
MIF testi
Mide suyu analizi
Mikroalbumin
Miyoglobin
Monototal Cytokeratin 8/18/19
Morfin aranması (idrarda)
Myelin Basic Protein (MBP)
N-asetilglikoz aminidaz (NAG)
Nazal provokasyon testleri
Nazal sekresyon incelenmesi
Neonatal bilirubin
Neonatal TSH
Nikel
Nitrik oksit
Noradrenalin
Norepinefrin
Normetanefrin
Nöron spesifik enolaz (NSE)
Nükleer matriks protein (NMP 22)
Oksalat
Oksidatif Kapasite
Oligoklonal BOS, immünoglobulin bant elektroforezi
Opiat tarama (idrarda)
Organik asidemilerin prenatal tanıları (GC/MS)
Organik asit analizi (idrarda)
Organik asitler (özel kromatografi)(herbiri)
Ornitin karbamil transferaz
Ornitin tayini (idrarda)
Osteokalsin
Osteoprotegerin (Kemik metabolizma markerı)
Oxcarbazepine (Trileptal)
Ozmolalite
Östron
Özel kromatografi (İdrar)(herbiri)
Özel kromatografi (Serum)(herbiri)
Pankreas amilazı
PAPP-A (Pregnant Associated Plasma Protein A)
Parathormon (PTH)
PCO2
Pepsinojen I
Pepsinojen II
Periferik yayma (formül lökosit)(manuel)
Paroksismal hastalıkların prenatal tanıları (GC/MS)
Piruvat
Pitresin ACTH kortizol (6 ACTH, 6 kortizol)
Pitresin STH testi (6 HGH)
PO2
Polyansature yağ asitleri (PUFA) analizi (GC/MS)
Porfirin (kalitatif)
Porfirin (Kantitatif)
Porfobilinojen (kantitatif) (idrarda)
Post prandial kan şekeri (tokluk kan şekeri)
Potasyum
Prealbumin
Pridinolin
Primidon (Mysolin)
Pro-BNP(pro-brain natriuretic peptide)
Procalcitonin
Progesteron
Prokollajen III (N terminal propeptit)
Prolaktin
Prostat spesifik antijen (PSA)
Prostatik asit fosfataz (PAP)
Protein (serum ve vucut sıvıları, herbiri)
Protein elektroforezi (serum ve vücut sıvıları)
Protein kantitatif (idrarda)
Protein ve albümin (ikisi birlikte)
PSA (Serbest)
Pseudokolin esteraz
Radio-allergo sorbent test (RAST) spesifik IgE
Renin
Retinol Binding Protein (RBP)
Revers T-3 (R-T-3)
Ring testi
Rivalta
Romatoid faktör (RF) ( Nefelometrik-Türbidimetrik)
Rotavirüs RNA elektroforezi
S100 proteini
Safra Asitleri
Sedimentasyon
Seks hormon bağlayıcı globulin (SHBG)
Selenyum
Sensitif CRP
Serbest beta HCG
Serbest kortizol(İdrar)
Serbest T3
Serbest T4
Serbest testosteron
Seruloplazmin
Serum ACE düzeyi
Serum Amiloid A
Serum immünelektroforezi
Serum Kollajen IV düzeyi
Sifra(Cyfra)
Sirolimus kan düzeyi tayini
Sistatin C
Sistin (idrarda)
Sitrat (idrarda)
Sodyum (Na) (serum ve vücut sıvılarında, herbiri)
Somatomedin-C (IgF-1)
Somatotropin (STH)
Spesifik IgE (5'li miks)
Spesifik IgE'ler (Herbiri)
Takrolimus
Tam Kan (Hemogram) 18 parametre
Tam Kan (Hemogram) 22 parametre
Teofilin
Thymidine Kinase
Thromboxane B2 (TXB2)
Tiroglobulin
Tiroksin bağlayan globulin (TBG)
Total anti-oksidan aktivite
Total lgE
Total T3 (TT3)
Total T4 (TT4)
Total testosteron
TPA Cytokeratin 8/18 (Tissue Polypeptide Antijen)
Transferrin
TRH prolaktin testi
TRH stimülasyon testi
Trigliserid
Troponin I
Troponin T
TSH
TSH reseptor antikoru
TSH stimülasyon testi
TSH stimülasyon testi (ilaç dahil)
UBC Antijen Cytokeratin 8/18 (Mesane Ca Antijen)
Uriner Kollajen IV düzeyi
Uzun zincirli yağ asitleri (her biri için)
Üçlü test (E3-HCG-AFP)
Üre klerensi
Üreaz testi (Helicobacter pylori)
Ürik asit
Üroporfirin
Valproik Asit
Vanil mandelik asit (VMA)
Vitamin A (karoten)
Vitamin B12
Vitamin C
Vitamin D Reseptör
Vitamin E
Vitamin H (Biotin)
Vücut sıvılarının PH ölçümü
Yağ asidi (gaz kromotografisi)
Yenidoğan taraması (Tandem MS)
Mikrobiyoloji Laboratuvarında
Yapılacak Testler
Actinomyces kültürü
Anaerob kültür
Anti Annexin V
Anti ds DNA IgM
Anti fosfolipid screen
Anti-Gangliosid IgG (IFA,ELISA veya Immunoblotting)
Anti-Gangliosid IgM (IFA,ELISA veya Immunoblotting)
Anti Myokardial antikor
Anti-Nucleosom (IFA,ELISA veya İmmunoblotting)
ANA screen (8 antijen tarama)
ANA 8 profil (IFA,ELISA veya İmmunoblotting)
(ds-DNA, RNP, Sm, SS-A, SS-B, Ccl-70, CENP-B, Jo-1)
ANA 12 profil (IFA,ELISA veya İmmunoblotting)
(ds-DNA, nukleozom, Sm, PO, histon, RNP, SS-A(60),
SS-A(52),SS-B, Scl-70, CENP-B, Jo-1)
Anti Over antikoru
Anti-rP (ribosomal phosphoprotein) (ELISA veya Immunobl)otting)
Anti-ss DNA (IFA,ELISA veya İmmunoblotting)
Anti-tTG IgA (Anti-human-tissue-Transglutaminase IgA)
Anti-tTG IgG (Anti-human-tissue-Transglutaminase IgG)
Anti Testiküler antikor
Anti tümör nekrozis faktör (Anti-TNF) Alfa
Antibiyotik duyarlılık testi
Antifungal duyarlılık testi (Herbiri)
Antituberküloz duyarlılık herbiri
ASCA IgA (Anti-Saccharomyces cerevisiae IgA)
ASCA IgG (Anti-Saccharomyces cerevisiae IgG)
Aspergillus antijen
Aspergillus antikor
Bakteri tanımlanması (manuel)
Bakteri tanımlanması ve duyarlılık testi (Otomatik sistem )
Bakteri tanımlanması ve duyarlılık testi (yarı otomatik)
Balgam Kültürü
Beyin omurilik sıvısı (BOS) kültürü (özel zenginleştirme ile)
Boğaz kültürü
Boğmaca kültürü
BOS lateks aglütinasyon testi
Boyalı mikroskopik inceleme (Gram, M.mavisi, Wright, Ziehl-Neelsen, vb)
Boyasız direkt mikroskobik inceleme
Burun kültürü
Campylobacter kültürü
Candida Albicans IgA,IgG,IgM (Herbiri)
Candida antijeni
Candida antikor
Candida Kültürü
Candidomannan antijeni
Casoni deri testi
CD4 - CD8
Chlamydia kültürü
Chlamydia psittaci IgM
Clostridium difficile kültürü
Cryptococcus neoformans antijeni
Cryptosporidium antijeni
Çevresel allerjenik mantar saptanması
Dengue Fever Ant. IgG
Dengue Fever Ant. IgM
Difteri antikoru IgG
Difteri kültürü
Direkt parazit incelenmesi
E.coli 0157 H7 kültürü
Ekinokok IgG
Ekinokok IHA testi
ENA screen N (8 antijen tarama, nükleer dahil)
ENA profil N-8 (ELISA veya Immunoblotting)
(Nucleosom, histon, RNP, Sm, SS-A, SS-B, Scl-70, Jo-1)
Eritrosit antijenleri (C, c, K, E, e gibi-herbir antijen için)
Ev tozu (mite) akarlarının aranması
Gaita kültürü
Gaitada amib-giardia aranması
Gaitada gizli kan aranması (manuel)
Gardnerella vaginalis kültürü
Genişletilmiş spektrumlu beta laktamaz (ESBL)
Genişletilmiş spektrumlu beta laktamaz (ESBL) ve sinerji (E test)
Gonokok kültürü
Grup A streptokok tayini (lateks veya Elisa)
Haemophilus kültürü
Hantavirüs Rapid Test
Helicobacter pylori kültürü
HSV Tip-8 PCR
HTLV 1+2
Human Herpes Virüs 6 (HHV-6) IgG
Human Herpes Virüs 6 (HHV-6) IgM
Human Herpes Virüs 8 (HHV-8) IgG
Human Herpes Virus 8 (HHV-8) IgM
Human Metapneumovirus Antijeni (hMPV) (Sekresyonda)
İdrar Kültürü
Kan kültürü (aerob-anaerob)
Kan kültürü (aerob-anaerob) otomatik sistem
Katalaz aktivitesi
Katalaz testi
Kompleman C1q
Konjunktiva kültürü
Kulak kültürü
Kültür ve antibiyotik duyarlık testi (KAHT)
Legionella antijeni (idrar)
Legionella kültürü
Leishmania (Kan yayması)
Leishmania kültürü
Lyme Hastalığı (PCR)
M2 Tip Mitokondrial Antikor
Mantar aranması ve kültür
Mantar kültürü
Mantar tanımlanması (otomatik sistem )
Mantar tanımlanması ve antifungal duyarlılık testi (otomatik sistem )
Meni kültürü
Mikobakteri antibiyotik duyarlılık testi (otomatik sistem, herbiri)
Mikobakteri kültürü
Mikobakteri kültürü (üreme kontrollü otomatik sistem)
Mikobakteri tiplendirmesi (otomatik sistem)
Mikoplasma kültürü
Mikrotüp dilüsyonuyla antibiyotik duyarlılık testi
Minimal bakterisidal konsantrasyon (MBC)
Minimal inhibitör konsantrasyonu (E testi ile)
Nörovirüs PCR
Otomatik rezidüel antimikrobiel aktivite
Pneumocystis carinii (direk boyama)
Prostoglandin E2 düzeyi
Respiratory Sinsidyal Virüs (RSV) IgG
Respiratory Sinsidyal Virüs (RSV) IgM
Serum antibiotik bakterisidal aktivite
Sifiliz Rapid Test
Solunum sekresyonlarının kantitatif kültürü
Sperm Yıkama (Kanül ile)
Streptokok B antijeni (Sekresyonlarda)
Streptokok grup tayini
Tbc İlaç Direnç Testi (Majör)
Tbc İlaç Direnç Testi (Minör)
Trichomonas antijen testi (Materyalde)
Trichomonas kültürü
Tümör Nekrozis Faktör Alfa (TNF Alfa)
Ureaplasma kültürü
Vagen cerviks, kültürü
VDRL-RPR
Virus izolasyonu ve tiplendirme (her bir virus için)
Yara kültürü
Adacık hücre antikoru (Islet cell antikoru-ICA)
Adenovirus antijeni
Anti Adrenal Antikor
Anti asetilkolin reseptör antikoru
Anti CMV IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti CMV IgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti DNA
Anti DNAse B
Anti ds DNA
Anti düz kas antikoru (ASMA)
Anti endomisyum antikor
Anti Endotel Antikor
Anti Fibrillar Antikor
Anti fosfatidilserin IgA
Anti fosfatidilserin IgG
Anti fosfatidilserin IgM
Anti fosfolipid IgG
Anti fosfolipid IgM
Anti Gliadin lgA
Anti Gliadin lgG
Anti HAV IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti HAV IgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti Hbc IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti HBc IgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti Hbe (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti HBs (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti HCV (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti HCV Rapid Test
Anti Heart Muscle Antikor
Anti Hepatit E (HEV) (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti HIV (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti HIV +P24 Antijeni (Birlikte)
Anti HIV Core
Anti HIV Envelope
Anti HIV Rapid Test
Anti histon antikor
Anti IA2 (Diyabet tip ayrımı için)
Anti insülin antikor
Anti Jo-1 (IFA, ELISA veya İmmunoblotting)
Anti kardiyolipin lgG
Anti kardiyolipin lgM
Anti mikrozomal antikor
Anti mitokondriyal antikor (AMA)
Anti nötrofil sitoplazmik antikor profil (ANCA)
Anti nükleer antikor (ANA)
Anti pariyetal antikor (APA)
Anti Retikülin Antikor
Anti ribozomal P protein
Anti rubella IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti rubella IgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti Scl 70 (ELISA veya İmmunoblotting)
Anti sentromer (IFA)
Anti Skeleton Muscle Antikor (SKL-IgG)
Anti Sm D1 (IFA,ELISA veya İmmunoblotting)
Anti tiroglobulin antikor
Anti toxoplazma IgA (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti toxoplazma IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti toxoplazma IgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti trombin 3 antijeni
Anti-GAD antikoru
Anti-HCV (doğrulama dahil) (ELISA veya diğer yöntemler)
Anti-Sm (IFA,ELISA veya İmmunoblotting)
Anti-SSA (IFA,ELISA veya İmmunoblotting )
Anti-SSB (IFA,ELISA veya İmmunoblotting)
Ascaris Lumbricoides IgG
Astrovirus antijeni (dışkıda)
Avian İnfluenza Virüs Subtype H5 Ag
Bakteriyel vaginosis rapid test
Bordotella Pertussis IgA
Bordotella Pertussis IgG
Bordotella Pertussis IgM
Borrelia burgdorferi antikor (Western blot)
Borrelia burgdorferi IgG
Borrelia burgdorferi IgM
Brucella aglütinasyon testi (Rose Bengal)
Brucella aglütinasyonu (Coombs antiserumu ile)
Brucella Ig G (ELISA)
Brucella Ig M (ELISA)
Brucella tüp aglütinasyonu
CCP
Chlamydia antijeni (CARD test)
Chlamydia pneumonia IgA
Chlamydia pneumoniae IgG
Chlamydia pneumoniae IgM
Chlamydia trachomatis (DFA)
Chlamydia trachomatis IgA
Chlamydia trachomatis IgG
Chlamydia trachomatis IgM
Clostridium difficile toxin-A
Clostridium difficile toxin-A ve B
CMV antijenemia viral yük (IFA)
CMV Early antigen
CMV IgG avidite
Cross- Match
CRP
CRP
Delta antijeni
Delta antikoru
Difteri antitoksin
Direkt Coombs
E.coli O157 H7 (lateks aglütinasyon)
EBV EA
EBV EBNA lgG
EBV EBNA lgM
EBV VCA lgG
EBV VCA lgM
EHEC toksin
Ekstrakte edilebilir nükleer antijene karşı antikor (anti-ENA)
Entamoeba histolyica adezin antijeni (dışkı)
Entamoeba histolyica antikor (İHA)
Enterik adenovirus antijeni
FANA
Fta-Abs
Galaktomannan antijeni
Giardia antijeni
HBeAg (ELISA veya diğer yöntemler)
HBsAg (ELISA veya diğer yöntemler)
HBsAg (rapid=hızlı test)
HCV (ELISA veya diğer yöntemler)
HCV (rapid = hızlı test)
Helicobacter pylori direk antijen
Helicobacter pylori IgA (ELISA)
Helicobacter pylori IgG (ELISA)
Helicobacter pylori IgM (ELISA)
Herpes simpleks tip 1 IgG
Herpes simpleks tip 1 IgM
Herpes simpleks tip 1/2 IgG
Herpes simpleks tip 1/2 IgM
Herpes simpleks tip 2 IgG
Herpes simpleks tip 2 IgM
Heterofil antikor deneyi
HIV 1+2 (hızlı test)
HIV doğrulama (Western-blot)
HIV konfirmasyon
IgA
IgG
IgM
İndirekt Coombs
İnfluenza A IgG,IgM (Herbiri)
İnfluenza A+B
İnfluenza Virus A IgA
İnfluenza Virus A IgG
İnfluenza Virus A IgM
İnfluenza Virus antijeni (DFA)
İnterferon alpha
İnterferon gamma
İnterleukin (Her biri için)
Kabakulak IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Kabakulak IgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Kan grubu
Kızamık lgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Kızamık lgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Kist hidatik (İndirekt hemaglütinasyon)
Kollajen Tip I C Terminal (Ctx-1)
Legionella pneumophila IgG (ELISA)
Legionella pneumophila IgM (ELISA)
Leishmania IgG,IgM (Herbiri)
Leptospira IgG,IgM (Herbiri)
lg G alt sınıfları (Herbiri)
Listeria aglütinasyonu
Liver kidney mikrozomal antikor (LKM-1)
Malaria hızlı test
Mono test (tam heterofil antikorlar)
MPO ANCA
Mycoplasma pneumonia Antijen
Mycoplasma pneumonia IgA (ELISA)
Mycoplasma pneumonia IgG (ELISA)
Mycoplasma pneumoniae IgM (ELISA)
Nükleosom
p-ANCA (antimiyeloperoksidaz) (ELISA)
Parainfluenza 1,2,3 IgA
Parainfluenza 1,2,3 IgG
Parvovirus B19 IgG
Parvovirus B19 IgM
Plasmodium aranması (Kalın damla-periferik yayma)
Pneumocystis carinii (DFA)
Pnömokok antikor
PR3 ANCA
RSV Antijen rapid test (Solunum materyalinde)
RNP Antikorları
Romatoid faktör (RF) (Lateks aglütinasyon)
Rotavirus antijeni
Rubella antikor IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Rubella antikor IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Rubella IgG avidite
Rubeola lgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Rubeola lgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Salmonella tüp aglütinasyonu (Grubel-Widal)
Schistosoma Mansoni IgG
Sifiliz IgG,IgM (Herbiri)
Sitokin ölçümü (ELISA) (Herbir sitokin için) (İnterlökinler)
Solunum sinsityal virusu (RSV Antijen)
Taenia Solium IgG
Tetanoz antikor
TICK-Borne Enc.Virüs IgG
TICK-Borne Enc.Virüs IgM
Toxoplazma IgG (ELISA veya diğer yöntemler)
Toxoplazma IgM (ELISA veya diğer yöntemler)
Toxoplasma IgG avidite
TPS (Tissue Polypeptide Spesicific Antijen)
Treponema pallidum hemaglütinasyon (TPHA)
Treponema pallidum IgG
Varicella zoster virus (VZV) Ig G
Varicella zoster virus (VZV) Ig M
Doç.Dr. Paşa Göktaş
