Her sene Avrupa ve Amerika'da Mart ayının son pazar günü ile Ekim ayının son pazar günü arasında uygulanan yaz saati uygulaması Türkiye'de 1972 yılından 2016 yılına dek istisnasız uygulandı. Ancak 2016 yılından bu yana artık Türkiye'de Ekim ayının so pazar günü 1 saat geri alınmayıp, yaz saatinin yıl bayunca uygulanmasına karar verildi. Ancak gelişen teknolojiyle birlikte cep telefonları, bilgisayarlar hatta dijital saatler otomatik olarak yaz saati ve kış saatine geçiyor. Bu durum da insanların "Şu an saat kaç?" karmaşasına düşmesine neden oluyor. Yaz saati uygulaması ve Türkiye'deki uygulanma durumuna dair detaylar haberimizde...
ŞU AN SAAT KAÇ?
Yaz saati uygulaması, Türkiye'de uzun yıllar boyunca uygulanmıştır.
Zararları ve faydaları açısından yapılan uzun tartışmalar neticesinde Türkiye 2016 yılı itibariyle yaz saati ve kış saati uygulamasından vazgeçti.
Ancak dijital saatler otomatik ayarlı olduğu için eğer manuel olarak ayarlamadıysanız, cep telefonu ve bilgisayar saatleriniz otomatik olarak 1 saat ileri alınmış olabilir.
Saatin kaç olduğunu en iyi bir analog saate bakarak öğrenebilirsiniz. Eğer otomatik değiştirmeye kapalı ise saatiniz de zaten bir değişim olmayacaktır.
YAZ SAATİ UYGULAMASI NEDİR?
Yaz saati uygulaması (YSU) herhangi bir ülkede veya bölgede gün ışığından, sabahları daha az, öğleden sonra daha çok yararlanmak üzere, periyodik olarak, saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesidir. Genellikle, bu uygulama kapsamında saatler ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda ise bir saat geri alınır.
Çağdaş yaz saati uygulaması ilk defa 1895 yılında Yeni Zelandalı bir böcekbilimci olan George Vernon Hudson tarafından önerildi. O günden sonra birçok ülke bu uygulamayı benimseyerek kullanmaya başladı. Bununla birlikte, yaz saati uygulamaları ülkeler arasında farklılık gösterebilir.
Yaz saati uygulaması tartışmalıdır. Gün ışığından daha çok yararlanmak için gündüz saatlerine bir saat eklenmesi satış, spor ve iş saatlerine bağlı çeşitli etkinlikleri olumlu yönde etkilerken tarım, gece eğlenceleri gibi güneş ışığıyla beraber biten etkinliklere olumsuz etki yapar.
Öte yandan, öğle saatlerine bir saat daha eklemek, trafik kazalarından kaynaklanan ölüm oranlarını da azaltmaktadır.
Ne var ki, uygulamanın sağlık ve suç oranları üzerindeki etkisi daha az belirgindir. Her ne kadar uygulamanın ilk hedeflerinden biri akşam saatlerindeki aydınlatma enerjisi tüketimini kısmak olsa da, günümüzde çağdaş ısıtıcı ve serinletici cihazların yaygınlaşmasıyla birlikte bu amacından sapmaya başladı. Öyle ki, 20. yüzyıl başlarında elektrik temel olarak aydınlatmada kullanılıyordu.
Teknolojik gelişmeler yeni elektrik kullanım alanları yaratınca buradan elde edilen tasarruf azaldı. Bu bakımdan bu uygulamanın kullanılması çelişkili ve tutarsız bir hal almaya başladı.
YSU'da ara sıra meydana gelen kaymalar başka zorlukları da beraberinde getirir.
Bundan dolayı, zaman kaydetmede ve görüşmelerle yolculukların ayarlanmasında, faturalandırma, arşivcilik gibi işlerde, tıbbi cihazların ve iş makinelerinin kullanımı ile uyku düzeninde sorunlar meydana gelir.
Yazılımlar genellikle bilgisayarların saatlerini otomatik olarak ayarlar. Ne var ki, bunun sınırları vardır ve özellikle YSU kuralları değiştiğinde hata olasılığı artar.
TÜRKİYE'DE YAZ SAATİ UYGULAMASI
Türkiye'de yaz saati uygulaması, 1972 yılından 2016 yılına kadar aralıksız ve tüm ülke çapında istisnasız uygulanmıştır.
Yaz saati uygulamasının faydalı olup olmadığı tartışmalı bir konudur.
Bu konuda Enerji Bakanlığı konunun halk tarafından da bilinmesi ve fikir alınması adına çeşitli anketler ve makaleler yayımlamıştır.
2013 yılında toplanan Bakanlar Kurulu kararı ile 27 Ekim 2013 tarihinde saatlerin bir saat geri alınması kararı ile uygulamaya son verilmiştir. Ancak gerekli görülen lüzum üzerine uygulamaya devam edilmiştir.
8 Eylül 2016 tarihinde Türkiye'de yaz saati uygulamasının her yıl, yıl boyunca uygulanmasına karar verildi.
Danıştay, 697 sayılı yasaya göre Bakanlar Kurulunun böyle bir karar vermeye yetkisi olmadığından bahisle 14 Eylül 2017'de kararın yürütmesini durdurdu.
23 Ekim 2017 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yaz saati uygulamasının 28 Ekim 2018'e kadar yıl boyunca devamına karar verildi.
