Ayak kokusu; insanların ayaklarını etkileyen bir vücut kokusu tipidir. Ayak kokusu birkaç saatte özellikle yeterli havalandırma olmayan çorap ve ayakkabılardan meydana gelmektedir. İnsan ayağı ter bezleriyle kaplıdır. Bu terleme ve sıcaklık artışı, devamlı ıslaklığa bağlı cildin kabarması tahriş olması sonucu sürekli çoğalan bakteriler ve mantarlar (fungiler) için ideal şartları sağlamaktadır.
YAZ AYLARINDA ARTAN FİZİKSEL AKTİVİTE KOKUYUDA TETİKLİYOR..
Aslında bakteri ve mantarların varlığı kokunun kaynağı değildir. Bakteriler ölmüş deri hücrelerini ve ortamdaki nemi(teri)tüketmektedirler. Tüketilen bu ürünler artık materyallere dönüşür. İşte bu artık materyaller ayak kokusunun asıl nedenidir. Fiziksel aktiviteler arttığında, ayak terlemesi, bakteriyel büyüme ve bakteri artık ürünlerinin tümü artmaktadır. Bu durum kokunun şiddetini artırmaya neden olmaktadır. Ayaklardaki kıllar, özellikle parmaklar üzerindeki bakterilerin daha etkili olmaları için özel bir ortam sağlamaktadır. Bu durum daha fazla kokunun oluşmasını da sağlamaktadır.
Polyester ve naylon çoraplar çok kullanılan tekstil ürünleridir. Ancak bu sentetik polimerler pamuk kadar havalandırma sağlayamazlar. Böylece polyesterden ve naylondan üretilen çoraplar giyildiğinde terleme oranı artmaktadır. Böylece ayak kokusu çoğalmaktadır. Çoraplar ayaklardan oluşan terlemeyi çok miktarda absorbe ettiklerinden, çorapsız olarak ayakkabı giyildiğinde ayakla temas eden terin miktarı ve kokuya neden olan bakteriyel aktivite artar.
Ayak kokusu toplumsal bir sorundur. İnsanların ayak kokusu, çevrelerindeki ilişkilerini değiştirebilecek bir problemdir. Ayak kokusu, ayağı sürekli temiz tutmakla giderilebilinir. Ancak bu her zaman işe yaramaz. Bazı bünyelerdeki mikrop oranı o kadar etkindir ki hemen çoğalır.
Batı ülkelerinde ayakkabılar günün büyük kısmında hatta evlerde bile giyilir, çoğu insan ayakkabılarını çıkartmaktan kaçınırlar. Ama ayak terlemesini azaltmanın en etkili yolu ayakkabıları çıkarmaktır. Ayak kokusu için antimikrobiyal çoraplar, sprey ve krem şeklinde çeşitli tedaviler kullanılmaktadır. Ayak kokusuna son vermek için en önemli önlem; ayakların kuru ve temiz olmasını sağlamaktır.
Uzm. Dr. Burçak BOZDEMİR ARAL
