Basında çıkan bazı haberlerde, emeklilik için prim gününü doldurup da yaşı bekleyenlere 1 Ocak 2012 itibariyle Genel Sağlık Sigortalısı (GSS) olma imkanı verildiği bilgisi yer aldı.
Konuyla ilgili daha önce birkaç yazı kaleme aldığımız için, kafası karışan okurlarımızı aydınlatma anlamında kısaca tekrar yapmış olalım.
GSS ile ilgili yasa hükümleri 1 Temmuz 2008 itibariyle yürürlüğe girdi. Dolayısıyla bu tarihten itibaren, sadece sağlık primi ödeyerek GSS'li olmak isteyen vatandaşlar için bu yol açılmış oldu. Örneğin şu an emeklilik için prim gününü doldurmuş olup da yaşı bekleyen herhangi bir vatandaş, işten ayrılarak SGK'ya müracaat edebilir ve sadece sağlık primi ödeyerek GSS'li olabilir. Kişinin ödeyeceği prim tutarı, aile içi gelir seviyesine göre 33 ile 200 lira arasında değişir. Yani sadece GSS primi ödeyerek sağlık yardımı alabilmek için 1 Ocak 2012'yi bekleyeme gerek yok.
1 Ocak 2012'de yürürlüğe girecek olan, sosyal güvencesi veya yeşil kartı bulunmayan kişilerin zorunlu olarak GSS primi ödemesini öngören yasa hükmüdür. Yani hiçbir sosyal güvenceniz yoksa 31 Aralık 2011'e kadar SGK'ya başvurmak sizin isteğinize bağlı. Ancak bu tarihten sonra ister istemez GSS'li olacaksınız. Ya kendiniz SGK'ya başvuracak ve gelirinize göre prim ödeyeceksiniz ya da SGK sizi resen tescil edecek.
Aylıksız izninizi borçlanabilirsiniz
Soru: Ben 18.07.1967 doğumluyum. 01.01.1988 tarihinde sigortalı olarak işe girdim ve sekiz ay çalıştım. Daha sonra bıraktım. 01.12.1989 tarihinde memur olarak tekrar işe başladım. Halen memur olarak çalışmaktayım. 1997 Mayıs ayında başlayan bir sene, 1999'da Temmuz ayında başlayan tekrar bir sene aylıksız doğum izni kullandım. Ben bu izinlerimi ödemeli miyim? Yani ödersem emekliliğime bir faydası var mı? F. Aybal
Cevap: Değerli okurum, aylıksız izinde geçen sürelerinizi borçlanırsanız 45 yaşınızı tamamlayacağınız 18 Temmuz 2012'de, borçlanmazsanız 47 yaşınızda yani 2014'te emekli olacaksınız. Borçlanmanız emeklilik yaşınızı iki yıl öne çekiyor.
Kardeşiniz yetim aylığı alır
Soru: Sadettin Bey, kız kardeşim eşinden boşandı. Annem daha önce babamdan dul aylığı alıyordu. Fakat annem de rahmetli oldu ve babamdan maaş alan kalmadı. Kız kardeşim şu an babamdan maaş alabilir mi? Alırsa yaklaşık olarak ne kadar maaş alır? S. Çiftçi
Cevap: Değerli okurum, eşinden boşanan kız kardeşiniz babanız üzerinden yetim aylığı alır. Babanızın hangi kurumdan (SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur) emekli olduğunu ve annenizin aylık tutarını belirtmediğiniz için ne kadar aylık bağlanacağını hesaplayamıyorum. En yakın SGK müdürlüğüne başvurmanız halinde daha detaylı bilgi verilecektir.
Memur için ticaret yasağı var
Soru: Sözleşmeli memurken (SSK'lı) bir taksiyi üzerime aldım ve esnaf kaydım var. Şimdi kadroya alındık ve hâlâ bu durum devam ediyor. İleride emeklilik söz konusu olduğunda bir sorunla karşılaşır mıyım? Ş. Yağan
Cevap: Değerli okurum 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 28. Maddesi gereği, tacir veya esnaf sayılmalarını gerektirecek faaliyetlerde bulunamazlar. Dolayısıyla emeklilikten daha önce memuriyet göreviniz açısından ticari taksi sahibi olmanız sakıncalıdır. Fakat emeklilik yönünden üzerinize kayıtlı taksi bulunsa bile memur statüsüyle (5510/4-c) emekli olursunuz.
Sadettin Orhan
