Mert İnan / İSTANBUL
Sosyal Haklar Derneği'nin hazırladığı 'Çocukluk Çağı Obezite Raporu'nda market raflarındaki hazır gıdaların yol açtığı tehlikelere dikkat çekiliyor. Derneğin, Gıda Hakkı Çalışma Grubu üyesi Dr. Bülent Şık'ın hazırladığı raporda 'abur-cubur' olarak tarif edilen ürünlerin içerdikleri şeker oranları ile çocuklara olumsuz etkileri rakamsal verilerle ortaya konuluyor. Market raflarında 1 lira ile 5 lira arasında değişen fiyatlarla satılan enerji içecekleri, gazlı içecekler, meşrubatlar, meyve aromalı ve kolalı içecekler ile meyve sularının yanı sıra tüm çikolata ürünleri, şeker ve şekerleme ürünleri, jöleli ürünler, çikolatalı-kakaolu barlar, gofret, bisküvi, kek ve pastaların incelendiği araştırmadan çarpıcı sonuçlar çıkmış.
Yüzde 90'ında var
Fruktoz obezitede baş şüpheliyken çalışmaya göre, konserve ürünlerde yüzde 42, alkolsüz içecek, dondurma ve tatlılarda yüzde 55, yüksek şeker tadının istendiği gıdalarda ise yüzde 90 oranında fruktoz şurubu kullanılıyor. Raporda işlenmiş gıda çeşitlerinin yüzde 40'ından fazlasında fruktoz şurubu bulunduğuna da dikkat çekildi. Dünya sağlık Örgütü'nün günlük alınabilecek şeker miktarı üzerinden yapılan hesaplamalarına yer verilen raporda; 7-12 aylık çocukların günlük 710 kalori ihtiyacı olduğu, bu yaş dilimindeki çocukların 4.5 kesme şekere denk gelen 9 gram şekerden fazlasını tüketmemeleri tavsiye edildi.
Bir şişe yetiyor
Raporda dikkat çeken bölümlerden biri de kolalı, asitli, meyveli içecekler ile soğuk çayların şeker oranları ve çocuklara olumsuz etkilerini oluşturan kısım. Şık'ın araştırmasına göre, 250 miligram kolalı ürünlerin tüketilmesi durumunda 7 ay-9 yaş arası çocukların günlük şeker limiti yüzde 113 ile yüzde 311 oranında aşılıyor. Gazlı içecekler, gazozlar, soğuk çaylar da aynı yaş diliminde yüzde 400'lere varan oranda şeker aşıma neden oluyor.
Rapora göre, Türkiye'de 6-10 yaş grubu çocuklar arasında hafif şişman ve kilolu olanların oranı yüzde 14.3, obezite oranı ise yüzde 6.5... 0-5 yaş aralığındaki çocuklardan 660 bininin; 6-18 yaş aralığında da 1 milyon 300 bin çocugun obezite sorunu var. 0-18 yaş aralığında en az 3.5 milyon çocuk ise obeziteye yatkın. 15 yaş ve üstü obez bireylerde obezite oranı yüzde 19.6 olarak tespit edilirken, 10 milyon 607 bin kişinin bu sorunu yaşadığı vurgulandı.
Hangi yaşta ne kadar şeker?
Raporda yaş dilimlerine göre tüketilmesi tavsiye edilen şeker miktarı şöyle:
1-3 yaş çocuklar: Günlük kalori miktarı 1250. Günde 8 kesme şekere denk gelen 16 gram şeker
4-6 yaş çocuklar: Günlük kalori miktarı 1650. Günde 21 kesme şekere denk gelen 10 gram şeker.
7-9 yaş çocuklar: Günlük kalori miktarı 1870. Günde 23.5 kesme şekere denk gelen 11.5 gram şeker.
10-13 yaş erkek çocuklar: Günlük kalori miktarı 2445. Günde 30 kesme şekere denk gelen 15 gram şeker.
14-18 yaş erkek çocuklar: Günlük kalori miktarı 2860. Günde 36 kesme şekere denk gelen 18 gram şeker.
10-13 yaş kız çocuklar: Günlük kalori miktarı 2200. Günde 27.5 kesme şekere denk gelen 14 gram şeker.
14-18 yaş kız çocuklar: Günlük kalori 2260. 28 kesme şekere denk gelen 14 gram şeker.
İşte örnekler
Rapora göre tavsiye edilen günlük şeker miktarında en çok artışa neden olan abur-cubur ürünlerin bazıları şöyle:
X marka gofretli çikolata: 1 pakette içerdiği ilave şeker oranı 35 gram. 1 üründeki kalori değeri 492. 7-12 aylık çocuklarda 1 paket ürünün tüketilmesi durumunda yüzde 393, 1-3 yaş çocuklarda yüzde 221, 4-6 yaş çocuklarda yüzde 169, 7-9 yaş çocuklarda yüzde 151 ve 10-18 yaş arası kız-erkek çocuklarda ise ortalama yüzde 129'a kadar günlük tavsiye edilen şeker oranında aşım yaşanıyor.
X marka sütlü çikolata: 1 pakette içerdiği ilave şeker oranı 55 gram. 1 üründeki kalori değeri 722. 7-12 aylık çocuklarda 1 paket ürünün tüketilmesi durumunda yüzde 616, 1-3 yaş çocuklarda yüzde 347, 4-6 yaş çocuklarda yüzde 264, 7-9 yaş çocuklarda yüzde 236 ve 10-18 yaş arası kız-erkek çocuklarda ise ortalama yüzde 154 ile yüzde 202 arasında günlük tavsiye edilen şeker oranında aşım yaşanıyor.
X marka çikolata kaplı bisküvi: 1 pakette içerdiği ilave şeker oranı 31 gram. 1 üründeki kalori değeri 334. 7-12 aylık çocuklarda 1 paket ürünün tüketilmesi durumunda yüzde 340, 1-3 yaş çocuklarda yüzde 191, 4-6 yaş çocuklarda yüzde 146, 7-9 yaş çocuklarda yüzde 130 ve 10-18 yaş arası kız-erkek çocuklarda ise ortalama yüzde 111'e kadar günlük tavsiye edilen şeker oranında aşım yaşanıyor.
X marka jöle şekerleme: 1 pakette içerdiği ilave şeker oranı 38 gram. 1 üründeki kalori değeri 237. 7-12 aylık çocuklarda 1 paket ürünün tüketilmesi durumunda yüzde 420, 1-3 yaş çocuklarda yüzde 237, 4-6 yaş çocuklarda yüzde 180, 7-9 yaş çocuklarda yüzde 161 ve 10-18 yaş arası kız-erkek çocuklarda ise ortalama yüzde 138'e kadar günlük tavsiye edilen şeker oranında aşım yaşanıyor.
