AK Parti Kayseri Milletvekili ve Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş'ın "yardımcı doçentlik" kadrosu yerine "doktor öğretim görevlisi" kadrosunun ihdas edilmesini öngören kanun teklifi, TBMM Milli Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Komisyonunda kabul edildi.
Komisyon, AK Parti Ankara Milletvekili Emrullah İşler Başkanlığında toplanarak, Elitaş'ın "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifini" görüştü.
Görüşmeleri tamamlanarak kabul edilen teklife göre, "yardımcı doçentlik" kadrosu yerine, "doktor öğretim görevlisi" kadrosu ihdas edilecek.
Öğretim elemanları, yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve araştırma görevlilerinden, öğretim üyeleri ise "profesör", "doçent" ve "doktor öğretim üyesi"nden oluşacak.
"Doktor öğretim üyesi", doktora çalışmalarını başarı ile tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan, akademik unvana sahip kişi olarak tanımlanıyor.
-Yönetim Kurulu oluşturulacak
Üniversitelerarası Kurul oluşumunda yer alan "Genelkurmay Başkanlığının Silahlı Kuvvetlerden dört yıl için seçeceği bir profesör" ibaresi, madde metninden çıkarılıyor.
Üniversitelerarası Kurul bünyesinde Yönetim Kurulu oluşturulacak.
Yönetim Kurulu, Üniversitelerarası Kurul Başkanı ile fen ve mühendislik, sağlık ve sosyal bilimler alanlarından üçer üye ve güzel sanatlar alanından bir üye olmak üzere 11 üyeden oluşacak.
Üyeler, farklı üniversitelerde görev yapan profesör öğretim üyeleri arasından Üniversitelerarası Kurul tarafından bir yıl için seçilecek. Süresi dolan üye yeniden seçilebilecek. Üniversitelerarası Kurul, Yükseköğretim Kuruluna üye seçmek dışındaki görevlerini yönetim kuruluna devredebilecek.
Yönetim Kurulu, ayda en az bir defa toplanacak. Yönetim Kurulu üyelerine, Yükseköğretim Genel Kurulu üyelerine ödenen tutarda huzur hakkı ödenecek.
Üniversitelerarası Kurul, doçentlik başvurularında ilgili bilim ve sanat alanında jüriler oluşturarak adayların yayın ve çalışmalarını Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen esas ve usuller kapsamında değerlendirip, yeterli yayın ve çalışmaya sahip olan adaylara doçentlik unvanı verecek.
-Doktor öğretim üyesi
Yükseköğretim kurumlarında açık bulunan "doktor öğretim üyesi" kadroları, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca ilan edilecek.
İlan edilen kadrolara yapılacak atamalarla ilgili AK Parti, CHP, HDP ve MHP'nin verdiği ortak önerge ile düzenleme yapıldı ve adaylarla ilgili yazılı mütalaa şartı getirildi.
Buna göre, ilan edilen bu kadrolara fakültelerde dekan diğer birimlerde müdürler; biri o birimin yöneticisi biri de o yükseköğretim kurumunun dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isteyecekler. Dekan veya ilgili müdür, yönetim kurullarının görüşünü aldıktan sonra önerilerini rektöre sunacak.
Atama rektör tarafından en çok dört yıl süre ile yapılacak. Her atama süresi sonunda görev kendiliğinden sona erecek. Görev süresi sona erenler yeniden atanabilecek.
Doktor öğretim üyeliğine atanabilmek için doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılık ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanına veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarından birinde yeterlilik kazanmış olması şartı aranacak.
Yükseköğretim kurumları, doktor öğretim üyesi kadrosuna atama için Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilecek.
-Doçentlik ve atama
Doçentlik başvuruları üniversitelerarası Kurulca belirlenen takvime göre yılda 2 kez yapılacak.
Doçentlik başvuruları için şu şartlar aranacak:
"Bir lisans diploması aldıktan sonra, doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak. Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az elli beş puan veya uluslararası geçerliliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan almış olmak. Doçentlik bilim alanının belli bir yabancı dille ilgili olması halinde ise bu sınavı başka bir yabancı dilde vermek. Üniversitelerarası Kurulun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından her bir bilim disiplininin özellikleri dikkate alınarak belirlenecek yeterli sayı ve nitelikte özgün bilimsel yayın ve çalışmalar yapmak."
Üniversitelerarası Kurul, adayın başvurduğu bilim veya sanat dalından beş kişilik jüri ve bu jüri için iki yedek üye tespit edecek. İlgili bilim veya sanat dalında yeterli öğretim üyesinin bulunamaması halinde, jüri, üç üye ile teşkil edilebilecek. Doçentlik sınav jürisinde yer alan asıl ve yedek üyeler hazırladıkları ayrıntılı ve gerekçeli kişisel raporlarını Üniversitelerarası Kurula gönderecek.
Üniversitelerarası Kurulca yeterli yayın ve çalışmaya sahip olduğuna karar verilen adaya doçentlik unvanı verilecek.
Yükseköğretim kurumları doçent kadrosuna atama için objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar da belirleyebilecek. Bu ek koşullar arasında sözlü sınavın yer alması halinde sınav, Üniversitelerarası Kurul tarafından oluşturulacak jürilerce yapılacak.
Doçentlik unvanına sahip olanlar ilan edilen doçent kadrosuna başvuracak. Başvuran adayların durumlarını incelemek üzere rektör, en az biri üniversite dışından olmak üzere üç profesör tespit edecek. Bu profesörler her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor yazacak, kadroya atanacak birden fazla aday varsa tercihini bildirecek. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine rektör atamayı yapacak.
Öğretim üyesi, haftada asgari on saat, öğretim görevlisi ise haftada asgari on iki saat ders verecek ancak yükseköğretim kurumlarının uygulamalı birimlerinde görev yapacak öğretim görevlilerine ders ücreti ödenmeyecek.
Doktora çalışmalarını başarı ile tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan araştırma görevlilerine ders görevi verilebilecek.
-Tezsiz yüksek lisans ücretleri
Teklifle, tezsiz yüksek lisans ücretlerinin belirlenmesi yetkisiyle ilgili düzenlemeye gidilecek.
Buna göre, üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinde ikinci öğretim kapsamında yürütülecek tezsiz yüksek lisans programlarının açılması, bu programlarda fiilen ders veren öğretim üyelerine ödenecek ek ders ve sınav ücretleri ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun teklifi üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenecek.
Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu kararı ile belirlenen ve belirtilecek tarihlerde asgari iki eşit taksitte alınan öğretim ücretleri, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün muhasebe birimi hesabına yatırılacak.
Lisansüstü tezler yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından gizlilik kararı alınmadıkça, bilime katkı sağlamak amacıyla Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi tarafından elektronik ortamda erişime açılacak.
Yükseköğretim Personel Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, doktor öğretim üyelerinin mali hakları düzenleniyor. Bu kapsamda yapılacak değişiklikle doktora öğretim üyesi kadrosunda bulunanlara Devlet Memurları Kanunu'na tabi en yüksek devlet memuru brüt aylık tutarının yüzde 175'i, her ay üniversite ödeneği olarak ödenecek.
Harp okullarında ve astsubay meslek yüksek okullarında düzenleme uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler ile öğretim programlarında ortak zorunlu ders olarak yer alan veya konu kapsamı itibarıyla öğretim elemanında mesleki tecrübe ve ihtisas gerektiren teorik ve uygulamalı dersler için, ilgili bilim dalında eğitim ve öğretim görmüş veya mesleki tecrübe ve bilimsel yayınla tanınmış asker veya sivil kişiler görevlendirilebilecek.
Asker öğretim görevlileri ilgili kanuna göre atama veya geçici görevli olarak, sivil öğretim görevlileri ise rektörün teklifi üzerine Milli Savunma Bakanının onayı ile boş öğretim görevlisi kadrolarına atanabilecek veya sözleşmeli olarak çalıştırılabilecek.
Harp okullarının araştırma görevlisi olarak ihtiyaç duyacağı asker kişiler Türk Silahlı Kuvvetlerinin atanmaya ilişkin esas ve usullerine uygun olarak, diğerleri ise Milli Savunma Bakanlığının izni ile araştırma görevlisi kadrolarına en çok üç yıl süreyle atanacak.
İlgili kanun ve mevzuatlar ile cetvellerdeki "yardımcı doçent" ifadeleri, bu unvana ilişkin atıflar, "doktora öğretim üyesi" olarak değiştirilecek. Teklifteki düzenlemelere paralel ilgili yasalar da uyum düzenlemeleri yapılacak.
Teklifle Üniversitelerarası Kurula 10 kadro ihdas edilecek.
-Görüşmelerden
CHP ve HDP milletvekillerinin akademik yayınlarda sahtecilikle ilgili değerlendirmeleri komisyonda tartışmalara yol açtı.
AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili İmran Kılıç söz alarak, bu iddiaların tüm akademisyenleri töhmet altında bıraktığını söyledi.
CHP Bursa Milletvekili Ceyhun İrgil de buna ilişkin ÖSYM'nin de tespitleri bulunduğunu ve hukuki girişimler de olduğunu ileri sürdü.
CHP Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı ise bazı sorunları görmezden gelmenin çözüm olmadığını belirterek, üniversitelerin mutlaka özerkliğe kavuşturulması ve denetim mekanizmalarını kendi içinde geliştirmelerinin sağlanmasını istedi.
Atıcı, "Bizler öğretim üyeleriyiz. Üniversiteler hepimizin. İktidar CHP de olsa AKP de olsa üniversitelere müdahale edilmesine izin vermemeliyiz." dedi.
Komisyon Başkanı İşler, Türkiye'de çok sayıda üniversite açıldığına işaret ederek, ikinci öğretime neden hala ihtiyaç duyulduğunu sordu.
YÖK Başkan Vekili Prof. Dr. Safa Kapıcıoğlu da özellikle çalışanlar açısından bu programlara hala ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
