İstanbul Tabip Odası Hukuk Bürosu Tarafından, tüm branşlara ‘acil servis nöbeti’ uygulaması ile ilgili yazılı açıklama yapıldı.
PREKLİNİK BRANŞLAR İle ACİL UZMAN TABİP NÖBETİ GEREKTİRMEYEN KLİNİK BRANŞLAR ACİL BRANŞ NÖBETİ TUTMAK ZORUNDA MI?
Yıllardır acil servisleri çekip-çeviren, acil nöbet yükünü çeken pratisyen hekimlerin aile hekimliğini geçmesi nedeniyle; nöbet hizmetlerinde aksamalar yaşandı. Çözüm hemen “icat” edildi; uzman hekimler de nöbet tutsun.
Böylece tüm branşlara ‘acil servis nöbeti’ getirildi ve devlet hastanelerinde (icap veya normal veya acil nöbeti tutmayan branşlardan) tüm uzman hekimler de nöbet listelerine eklendi. Örneğin 30 yıldır sadece göz hastalarına hizmet sunmuş bir göz hastalıkları hekiminin, ağır kanamalı bir hastaya hizmet “sunma” süreci başlamış oldu.
Hekimlerin yoğun tepki ve itirazları, İstanbul Tabip Odası’nın İl Sağlık Müdürlüğü düzeyinde girişimleri, Hukuk Büromuz tarafından hazırlanan itiraz dilekçeleri, yapılan toplantılar sonrasında, nöbet sorununa geçici bir “çözüm” bulundu. Devlet Hastanelerine; mecburi hizmet yükümlüleri yani yeni mezun pratisyen hekimler yerleştirildi. Böylece nöbet yükü de “devredildi”.
Bunun gerçek biz çözüm olmayacağı açıktı. Çünkü bu “çözüm”; acil tıp hekimliğinin başlı başına bir tıp disiplini ve uzmanlık alanı olduğunu görmezden geliyor, acil tıp uzmanı olabilmek için en az 4 yıllık bir eğitim sürecinin gerekli olduğunu atlıyordu. Zaten bu hizmeti sunmak için sadece tıp fakültesi mezunu olmanın yeterli olmadığı, Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği’nin 15. Maddesinde de açıkça yer alıyor.
Yönetmelik bu hizmetin; “uzman tabip sorumluluğunda, acil sağlık hizmetleri konusunda eğitim görmüş, tecrübeli ve yeter sayıda tabibin, hemşirenin ve diğer personelin de katılımı ile bir bütün olarak yürütülecek şekilde” organize edileceğini söylüyor.
Yine aynı madde de ilgili personelin; hizmetin hedefleri, çalışma standartları, görevleri, yetkileri ve sorumlulukları konusunda hizmet öncesi resmi bir eğitim programına alınacağı” açıkça belirtiliyor.
Kuşkusuz bu gereklilik sadece yeni mezun olmuş hekimler yönünden değil, uzun yıllardır sadece kendi uzmanlık alanında çalışmış uzman hekimler yönünden de geçerli.
Her halukarda bu tür görevlendirmeler aslında “günü kurtaran” görevlendirmeler. İlgili hekimin gerekli eğitim ve deneyime sahip olmadan, çoğunlukla aralıksız ve uzun saatler boyunca çalışarak, nitelikli bir hizmet sunmasının mümkün olamayacağı açık. Keza bu halde yorgunluk, bilgi veya deneyim eksikliğinden kaynaklanan hataların da ortaya çıkması neredeyse kaçınılmaz bir sonuç. Kısacası bu tabloda; hem hekim, hem hasta, hem de toplum sağlığının zarar görmesi söz konusu.
Zaten bu geçici “çözüm” istifalar, tayinler vb nedenlerle “çözüm” olamamış ve acil servis nöbet listeleri yine uzman hekimlerle doldurulmuş durumda…(Bu durumun hukuka aykırı olduğunu ayrıntılı olarak aktaran önceki yazılara, aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.)
Bu “acil servis nöbeti” uygulamasının, preklinik branşlarla, acil uzman tabip nöbeti gerektirmeyen (fizik tedavi ve rehabilitasyon, cildiye gibi) klinik branşlar yönünden, başka bir boyutu da var; bunlar “acil branş nöbeti” düzenlenebilecek branşlardan değildir.
Nitekim Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’in “Acil servis nöbetleri” başlıklı 12. maddesinin 4. fıkrasında; “(4) Müstakil acil branş nöbetleri, öncelikle iç hastalıkları, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk sağlığı ve hastalıkları, beyin cerrahi ile ortopedi ve travmatoloji, kardiyoloji, nöroloji, anestezi ve reanimasyon branşlarında düzenlenir. Bu branşlarla birlikte, ilave olarak, hasta yoğunluğuna göre uzman tabip sayısı yeterli olan klinisyen branşlarda müstakil acil branş nöbeti düzenlenebilir. Acil uzman tabip nöbeti gerektirmeyen fizik tedavi ve rehabilitasyon, cildiye gibi klinik branşlar ile biyokimya ve patoloji gibi diğer branşlardaki klinisyen olmayan uzman tabipler idari uzman tabip nöbetine dahil edilir.”
Görüldüğü gibi mevzuatta biyokimya, patoloji gibi branşlar “acil uzman tabip nöbeti gerektirmeyen branşlar” olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle bu branştaki uzman hekimler için “müstakil acil branş nöbeti” değil, olsa olsa “idari uzman tabip nöbeti” düzenlenebilir. Ki uzman hekimlerin pek çoğu, zaten idari (şef) nöbeti tutmaktadır.
Bu vesileyle bir kez daha tekrarlamak isteriz ki; hukuka açıkça aykırı bu görevlendirmeler nedeniyle, ortaya çıkabilecek her türlü olumsuz sonuçtan sadece ilgili hekim değil, tüm açıklama ve itirazlara rağmen bu görevlendirmeleri yapan Başhekim ve diğer yetkililer sorumlu olacaktır.
İstanbul Tabip Odası
Hukuk Bürosu
- İtiraz dilekçe örneği için tıklayınız
- Preklinik Branşlar İle Acil Uzman Tabip Nöbeti Gerektirmeyen Klinik Branşlar dilekçe örneği için tıklayınız
