Uygun düzeyde yapılmayan egzersiz bağışıklığı düşürüyor

Sağlıklı yaşamın bir parçası olan egzersizin uygun şiddette yapılmadığı takdirde faydadan çok zarar verdiği ortaya çıktı. Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Canan Dinçer Albayrak'ın amatör sporcular üzerinde yaptığı çalışmada, yüksek tempodaki antrenmanın bağışıklık sistemini negatif etkilediği belirlendi.

Uzmanlar orta şiddetteki egzersizin ise bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve kansere karşı koruyucu etkisi olduğunu belirtti.

Yüksek tempoda yapılan sporun bağışıklık sistemine olumsuz etkisinin olduğu tespit edilen araştırmada futbolculardan antrenman öncesi ve sonrasında iki farklı kan örneği alındı. Kan örneklerinin laboratuvar ortamında incelenmesi sonucu yüksek şiddetteki antrenmanın sporcunun bağışıklığını düşürdüğü belirlendi.

Egzersizde tempo arttıkça hipofiz bezinin salgıladığı adrenokortikotropik hormonunun (ACTH) salınımının arttığı, buna bağlı olarak da böbrek üstü bezinden kortizol salınımının yükseldiği ve kortizolun etkisiyle de kandaki bağışıklık sistemi hücrelerinin azaldığı tespit edildi. Bunun da bağışıklık sistemini negatif etkilediği belirtildi.

"KANSERE KARŞI KORUYOR"

Yaptıkları çalışmada 'egzersizde hormonların etkilenimi ve hormonların bağışıklık sistemi üzerine etkisini' araştırdıklarını söyleyen Yrd. Doç. Dr. Canan Dinçer Albayrak, yoğun antrenman yapan sporcuların bağışıklığının azaldığının ortaya çıktığını ifade etti. Yoğun antrenman yaptıkları dönemlerde sporcularda özellikle üst solunum yolu enfeksiyonunun çok sık görüldüğünü kaydeden Albayrak, "Yüksek tempodaki egzersizin negatif etkisinin aksine orta şiddetteki egzersiz bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Bu üst solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklara karşı korunmada etkili oluyor. Orta şiddetli aerobik egzersizler bağışıklık sistemi hücrelerinden olan doğal öldürücü hücreleri aktive ediyor. Doğal öldürücü hücrelerin sayısı arttığı için kansere karşı koruyucu oluyor. Orta şiddetteki egzersiz göğüs ve kolon kanseri riskini azaltıyor." diye konuştu.

"EGZERSİZİN TEMPOSU KİŞİYE ÖZEL OLARAK BELİRLENMELİ"

Sağlıklı yaşam ve performans sporu için yapılan egzersizlerin birbirinden farklı olduğunu anlatan Albayrak, sağlıklı yaşam için şiddeti çok yüksek olmayan, kişiye özel olarak belirlenmiş egzersizin yapılması gerektiğini dile getiriyor. Kişinin yaşına, kilosuna ve sağlık durumuna göre egzersizi hangi nabızda yapacağının hekim ve spor uzmanınca belirlenmesinin sağlık açısından önemli olduğunu vurgulayan Albayrak, şunları belirtti: "Egzersizin temposu kişiye özel olarak belirlenmesi gerekiyor. Birisi için yüksek olmayan tempo, bir başkası için yüksek olabilir. Onun için herkesin yaşına, kilosuna ve sağlık durumuna göre egzersizini hangi nabızda yapacağı bir uzman tarafından belirlenip ona göre egzersiz önerilmesi lazım. 'Orta şiddetli bir egzersiz yap' dediğinizde tempoyu belirleyemeyebilir kişiler. Onun için kaç nabızda yapacağının hesaplanması lazım. Bir saatin altında 45 dakikalık orta şiddetli, nabzı çok yükseltmeyen egzersizler osteoporoz ile diyabet ve yüksek tansiyon gibi kronik hastalıklarda çok etkili. Bu nedenle sağlıklı yaşam için spor dediğimizde orta şiddette kişinin bedeni için stres oluşturmayacak düzeyde egzersiz önermek gerekiyor."

Gelişi güzel yapılan sporun faydadan çok zarar getireceği uyarısında bulunan Albayrak, "Spor yapacak kişinin mutlaka bir dâhiliye ve kardiyoloji uzmanına muayene olması gerekiyor. Çünkü nasıl bir ilaç reçetesi herkese uymuyor ise bir egzersiz reçetesi de herkese uymuyor. Herkes için ayrı bir egzersiz reçetesinin belirlenmesi gerekiyor. Kişinin kendine uygun egzersizi uzmanından belirleyip ona göre egzersiz şiddetini oluşturup uygulaması lazım." şeklinde konuştu.