Üniversiteye giriş sınavlarında başarılı bir performans için doğru beslenme, anahtar rol oynamaktadır. Sınav öncesi ve sabahında yaşanan stres ile heyecan, vücuttaki enerjiyi azaltır. Özellikle dikkat dağınıklığı yaşamamak için sınav öncesi sağlıklı beslenme kurallarına uyulması gerekmektedir. Memorial Ataşehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Şefika Aydın Selçuk, sınav döneminde doğru beslenme kuralları hakkında bilgi verdi.
Bazı gıdalar konsantrasyonu azaltır
Sınav öncesi beslenme hazırlığı, tıpkı bir maraton koşucusunun ön hazırlığına benzemektedir. Vücutta kan şekerinin koşu esnasında tedarik edilmesi ve kas faaliyetleri için gerekli enerjinin kısıtlanmaması açısından karbonhidratların depolanması önemlidir. Bunlar kan şekerinin dengesini kısa sürede bozacak olanlardan değil, “kaliteli” olarak adlandırılan ve kan şekerini uzun süre dengede tutabilen karbonhidratlardan sağlanmalıdır. Bu karbonhidrat türleri beyaz ekmek, şeker ve çikolatadan değil; lifli gıdalardan, siyah ekmekten, sebze ve meyvelerden elde edilmelidir. Çok hızlı iniş çıkış gösteren kan şekeri, konsantrasyon azalmasına ve baş dönmesinde görme sorununa kadar etkisini gösterebilmektedir.
Beslenme alışkanlıklarınızın dışına çıkmayın
Sınava girecek kişiler için sınav öncesi beslenmesi ve sınav günü beslenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu dönemde stres yüksek olduğu için yemek konusunda kişiler zorlanmamalıdır. Herkesin yemek alışkanlığı ve damak zevki farklı olduğundan yararlı diye bazı besinleri yemesi konusunda öğrencinin üzerine gidilmemeli, beslenme alışkanlıklarının dışına çıkılmamalıdır. Kişinin alışkanlığı olan, daha önce yediğinde vücutta reaksiyon vermeyen besinler alınmalıdır. Besin zehirlenmeleri riski olduğu için 1 gün öncesinde dışarıda yemek yenmemelidir. Yenilmesi zorunlu ise mayonez, tavuk gibi çabuk bozulabilecek gıdalardan sakınılmalı ve açıkta satılan gıdalar tüketilmemelidir.
Karışık yemeklerden uzak durun
Sınavdan bir gün öncesinde gaz problemi oluşturacak kurubaklagil, lahana gibi besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Başarıyı olumsuz etkileyeceği için; kızartma, birçok besinin bir araya gelmesiyle oluşan karışık yemekler, çok yağlı, ağır soslu yemekler tercih edilmemeli mümkün olduğu kadar hafif, yağsız besinler tüketilmelidir.
Kilo dengesizliği, mide bulantısı ve baş dönmeleri önlenebilir
Yoğun stres ile gelişen yeme davranış bozukluğu; kilo kayıpları veya aşırı kilo alma, mide bulantısı, kabızlık ve baş dönmeleri gibi birçok sağlık problemine sebep olabilir. Bu dönemde yeterli ve dengeli bir beslenme programı uygulanırsa; hem sağlık problemlerinden korunma hem de doğru besin seçimi ile başarıyı artırmak mümkün olabilir.
Kuşburnu ve papatya çayı tüketilebilir
Özellikle bu dönemde çok fazla çay, kahve ve kola içmek; kalp çarpıntısına, huzursuzluğa, geç saatlerde de uykusuzluğa, korku ve endişeye neden olur. Kolalı içeceklerde bol miktarda kafein içerir. Bunların yerine C vitamini içeriği yüksek kuşburnu, papatya, adaçayı gibi bitki çayları tüketmek daha doğrudur.
Stresi azaltıp mutlu olmak için…
Konsantrasyonun artması için; balık, ceviz, zeytinyağı, yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı et, pekmez, maydanoz, yeşil biber, kivi, portakal, kuşburnuna haftalık ve günlük beslenmede yer verilmelidir. Stresi azaltmak ve mutluluk hormonun artmasını sağlamak için de; tam buğday ekmeği, bulgur pilavı, kepekli makarna, tam buğday unundan yapılmış kekler (ölçülü olmak kaydı ile ), süt, yoğurt, ayran, peynir, muz tüketilebilir.
Sınav sabahı kahvaltısı altın kural
Bilimsel çalışmalar sınav sabahı iyi bir kahvaltı ile güne başlayan çocukların sınavda daha başarılı olduğunu göstermektedir. Sabah stresle beraber mide bulantısı ve iştahsızlık olması çok doğaldır. Bu yüzden diğer zamanlara göre miktarlar az tutularak sağlıklı besinlerin tüketimi sağlanmalıdır. Yapılan en büyük hata beynin şeker ile çalışmasından dolayı fazla miktarda çikolata ve basit şeker içeren tatlıların tüketimidir. Bunlar kan şekerini hızla yükseltip düşürdüğü için beynin şekere olan ihtiyacını karşılamaz aksine kanda hipoglisemi olmasından dolayı tüketimi önerilmez. Bu yüzden sıvan sabahı, süt, ekmek, yulaf, meyve gibi besinler tüketilmelidir
Örnek Kahvaltı
• 1 bardak meyve suyu (taze sıkılmış tercih edilir)
• 1 dilim peynir
• 1 yumurta (haşlanmış veya yağsız tavada omlet)
• 1 tam ceviz veya 5-6 badem
• 4-5 adet zeytin
• 1 tatlı kaşığı pekmez1 -2 dilim tam buğday ekmeği
• 1 kivi veya 5-6 çilek veya 1 yemek kaşığı kuru üzüm domates, salatalık
