TURKOVAC aşısını geliştiren Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, "Tecrübeye sahip ülkeler 1 yıl gibi bir süreçte pandemiye karşı aşı ürettiler. Eylülde İtalya'da bir aşı kongresindeydim. Tartışılan konu şu, 'biz yeni bir pandemide 100 günden önce nasıl aşı üretebiliriz.' Şu anda bu yeni hedef." dedi.
Yeni Ufuklar Derneği tarafından Kayseri'de Melikgazi Belediyesi Tiyatro Salonu'nda düzenlenen "Bilim Kültür Sanat Ödülleri Töreni"ne katılan Özdarendeli, burada yaptığı konuşmada, Kovid-19 sonrasında dünyanın ve insan hayatının değiştiğini söyledi.
Pandeminin kaynağının ne olduğunun halen tartışıldığını belirten Özdarendeli, Kovid-19'un ilk zamanlarda bu kadar hızlı yayılabileceğinin de tahmin edilemediğini dile getirdi.
Özdarendeli, dünyada artık yeni pandemilere hazır mıyız konusunun konuşulduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"İnsanların ekolojiye verdiği tahribat ve ekolojik dengelerin değişmesi nedeniyle bu salgın ve pandemilerin çok daha sıklıkla görülebileceği hususunda bir ortak kanaat var. Bu pandemilere gerçekten hem ülke olarak hem de dünya olarak hazırlanılması gerektiği konusunda ortak bir fikir söz konusu. Tabii baktığınız zaman artık dünyanın konuştuklarından bir tanesi bundan sonraki salgın ya da pandemiye hangi virüs neden olacak? Bu önemli. Artık belirli şekilde monitörizasyonlarla hangi ülkelerde, hangi virüslerin olduğu, virüslerin yayılımları vesaireleri bunların hepsi belirli bir şekilde monitörize edilebiliyor ve matematik modellemelerle birlikte risk faktörleri işte Türkiye'ye gelebilir mi? Ne kadar sürede gelebilir veya dünyada çok yaygın olabilir mi? Bu tür matematik modellemeler de var. Yeni bir pandeminin kaynağın da yeni bir virüs olabileceği konusunda yaygın bir kanaat var."
İnsanlardaki enfeksiyon hastalıklarının yüzde 60'ının zoonoz kaynaklı olduğunu vurgulayan Özdarendeli, bunun için yaban hayatını ya da hayvancılıkla uğraşılan kesimlerdeki hastalıkların mutlaka kontrol edilmesi gerektiğini ifade etti.
Özdarendeli, Kovid-19'un çok önemli ekonomik ve sosyal yaralara neden olduğunun altını çizerek, "İnsanların davranışları değişti. İşte bazı çocuklarımız, öğrencilerimiz bir yıl okula gidemedi ve uzaktan eğitimle, eğitimine devam etmek zorunda kaldı. O nedenle gerçekten daha ileri yıllarda bu pandeminin sadece sağlık alanında değil sosyal ve ekonomik alanlarda da nasıl değişiklikler ve tahribatlar yaptığını da konuşacağız." diye konuştu.
Pandemi sürecinde Türkiye'nin iyi bir sınav verdiğini anlatan Özdarendeli, şunları aktardı:
"Tabii sağlık altyapımız gerçekten hastaneler vesaireler, yoğun bakımlar, Türkiye'de bu noktada gerçekten iyi bir sınav verdi. İşte İtalya'da, Fransa'da hatırlıyoruz. Almanya'da da oldu. Yoğun bakımlarını taştığını biliyoruz. İnsanların yoğun bakımlarına gidemediğini. Amerika'da da aynı şekilde. Evde ölen sadece 100 bin tane insandan bahsediliyor Amerika'da. O noktada, altyapı tabii ki çok önemli."
Özdarenedeli, artık sadece kendi ülkenle ilgili bir şeyler yapınca dünyadaki problemlerden kaçılamadığını söyledi.
Hızlı bilgi paylaşımının ve iş birliklerin aşı üretimini hızlandırdığını hatırlatan Özdarendeli, şöyle devam etti:
"Tecrübeye sahip ülkeler 1 yıl gibi bir süreçte pandemiye karşı aşı ürettiler. Eylülde İtalya'da bir aşı kongresindeydim. Tartışılan konu şu, 'biz yeni bir pandemide 100 günden önce nasıl aşı üretebiliriz.' Şu anda bu yeni hedef. Belki birkaç yıl sonra unutulacak bu, yani bundan eminim veya çok az insan hatırlayacak ama bizim çıkaracağımız dersler önemli. Şu anda dünya bunu tartışıyor, 100 günde nasıl aşı üretebiliriz? Yeni bir pandemi olduğu zaman nasıl daha iyi reaksiyon refleks verebiliriz? Bizim de bunları yapmamız lazım."
Yeni Ufuklar Derneği Genel Başkanı Nevzat Özkan da bundan 20 yıl önce bir araya gelerek kurdukları dernekte 100'e yakın bilim ve sanat insanına ödül verdiklerini söyledi.
Törende bilim kültür ve sanat alanında ödüle layık görülen Özdarendeli ve Kültepe Kaniş-Karum Höyüğü Kazı Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu gibi isimlerle derneğe emeği geçen bazı üyelere plaket takdim edildi.
