Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu tarafından 2012/03 sayılı "Satın alma işlemleri" konulu genelge yayımlanmıştır;
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
Finans Hizmetleri Başkan Yardımcılığı
Sayı: B.10.1.TKH.0.14.00.00/949/1840 02/11/2012
Konu: Satın alma işlemleri
…......VALİLİĞİNE
(İl Sağlık Müdürlüğü)
……KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİNE
GENELGE
2012/03
İlgi: a) 28/05/2012 tarihli ve B.10.1.TKH.0.14.00.00/949/12359 sayılı genel yazımız.
b) 09/08/2012 tarihli ve B.10.1.TKH.0.14.00.00/949/650 sayılı genel yazımız.
Kamu Hastane Birliklerince yapılacak alımlarda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine göre hareket edilmesi gerekmektedir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek Kamu İhale Kurumu’nun görevleri arasında yer almakta olup, alımlarda anılan Kanunlarla birlikte Kamu İhale Kurumunca çıkartılan ikincil mevzuat hükümlerine göre hareket edilmesi gerekmektedir. Söz konusu mevzuat Kamu İhale Kurumunun www.kik.gov.tr sitesinde yayımlanmaktadır.
Bununla birlikte her ne kadar ihalelerde uygulamayı yönlendirme görevi Kamu İhale Kurumuna verilmiş olsa da, satın alma işlemlerinde Bakanlığımızca ve kurumumuzca yayımlanan genelgeler/genel yazılar doğrultusunda da hareket edilmesi gerekmektedir.
Kamu Hastane Birliklerinin kuruluşu ve yeni yapıya geçiş sürecinde kurumlarımızda hizmet sunumunun aksatılmadan sürdürülebilmesi ve kurumlarımız arasındaki uygulama birliğinin sağlanması amacıyla aşağıda belirtilen bazı hususların açıklanmasında fayda mülahaza edilmiştir.
1. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile bu kanunlara dayanılarak çıkartılmış ikincil mevzuatın sağlıklı bir şekilde uygulanmasının en önemli unsurlarından biri, Kamu Hastane Birlikleri bünyesinde satın alma birimlerinin kurulması ve bu birimlerde yeteri kadar bilgi ve deneyim sahibi personelin görevlendirilmesidir.
2009 yılından itibaren il düzeyinde toplu alımların ve çerçeve anlaşma ihalelerinin yapılabilmesi amacıyla İl Sağlık Müdürlükleri bünyesinde veya İl Sağlık Müdürlüklerinin yetkisini devrettiği hastanelerimizde Merkezi Satın Alma Birimleri kurulmuş ve bu birimlerde geçen zaman sürecinde satın almalar hususunda idari kapasite oluşturulmuştur. Kamu Hastane Birlikleri bünyesinde kurulacak satın alma birimlerinde söz konusu Merkezi Satın Alma Birimlerinde görevli olan personelin azami ölçüde görevlendirilmesi hizmet sunumunun aksamaması için önem arz etmektedir.
2. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5 inci maddesinde; ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel ihale usulü olduğu belirtilmiştir. Diğer taraftan anılan Kanunda, özel durumlarda ihtiyaçların temel ihale usulleri ile karşılanmasının mümkün olmadığı haller dikkate alınarak, ihtiyaçların teminindeki gecikmelerin önlenmesi amacıyla idarelerin duruma uygun hareket edebilme konusunda yetkilendirilmesi anlayışı benimsenmiş, 21 ve 22 nci maddelerde sayılan hallerin gerçekleştiği durumlarda pazarlık usulü ve doğrudan temin uygulanarak alım yapılabilme imkânı sağlanmıştır.
Belirtilen temel yaklaşıma uygun olarak öncelikle ihtiyaçların karşılanmasında açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün uygulanması, Kanunun 21 ve 22 nci maddesinde belirtilen hallerin gerçekleştiği durumlarda ise, pazarlık usulüyle veya doğrudan temin yöntemiyle ihtiyaçların karşılanması gerekmektedir.
Ayrıca temel ihale usullerindeki ihale süreçlerinin uzun olması da dikkate alınarak, ihtiyaç duyulan mal veya hizmet alımlarına mümkün olan en kısa sürede başlanılması gerekmektedir.
3. Bakanlık Makamının 21/03/2007 tarihli ve B.10.0.SGB.0.81.00.01/20–2985 sayılı onayı ile “İl bazında Bakanlığımıza bağlı tüm döner sermayeli işletmelerin veya birkaç işletmenin tıbbî cihaz, tıbbî sarf malzemesi, ilaç ve büro malzemeleri gibi merkezî olarak satın alınmasında fayda görülen mal alımları ile hizmet alımlarının, ihtiyaç duyulması halinde bedelleri her döner sermaye işletmesinin kendi bütçesinden karşılanmak kaydıyla toplu olarak yapılabilmesi için 81 İl Sağlık Müdürüne, limite bağlı olmaksızın ihaleye çıkabilme, ihaleleri tasdik ve ihalelerle ilgili sözleşme yapma yetkisi verilmişti.”
Bu kez Bakanlık Makamından alınan 31.10.2012 tarihli ve B.10.1.TKH.0.14.00.00/949/1800 sayılı onay ile;
a) İl Sağlık Müdürlerine verilen toplu alım yetkisi, Kamu Hastane Birlikleri ve bağlı sağlık tesisleri açısından (İlanı yayımlanmış ve henüz sözleşmesi veya çerçeve anlaşması imzalanmamış ihaleler hariç olmak üzere) kaldırılmıştır.
b) İl Sağlık Müdürlerine verilen toplu alım yetkisi doğrultusunda; İl Sağlık Müdürlüklerince veya yetki devri yaptığı hastanelerde kurulan Merkezi Satın Alma Birimleri tarafından, Kamu Hastane Birliklerine bağlı sağlık tesislerinin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılan çerçeve anlaşma ihaleleri ile toplu alımlar kapsamında imzalanan sözleşmelerin ve çerçeve anlaşmaların yükümlülüklerinin bundan sonra Kamu Hastane Birliklerince yerine getirilmesi kararlaştırılmıştır.
4. Bakanlığımız tarafından yayımlanan genelgeler ve verilen toplu alım yetkisi doğrultusunda Kurumumuza bağlı sağlık tesislerinin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla;
a. İl Sağlık Müdürlüklerinde kurulan Merkezi Satın Alma Birimleri tarafından yapılan Çerçeve Anlaşma İhaleleri ile Toplu Alım İhaleleri sonucunda imzalanan ve devam eden çerçeve anlaşmalar ile sözleşmelerin yükümlülükleri bundan sonra Kamu Hastane Birliklerince yerine getirilecektir.
b. İl Sağlık Müdürlüklerinin yetki devri yaptığı hastanelerde kurulan Merkezi Satın Alma Birimleri tarafından yapılan Çerçeve Anlaşma İhaleleri ile Toplu Alım İhaleleri sonucunda imzalanan ve devam eden çerçeve anlaşmalar ile sözleşmelerin yükümlülükleri bundan Kamu Hastane Birliklerince yerine getirilecektir.
c. Bu hususla ilgili olarak çerçeve anlaşmaya taraf olan ve sözleşme imzalayan yüklenicilere gerekli bilgilendirmeler yapılacaktır.
d. Çerçeve anlaşma veya toplu alım sözleşmesinin bitimine kadar yapılması gereken tüm işlemler (ceza, fesh, yasaklama, teminatın iadesi gibi) Kamu Hastane Birliklerince yerine getirilecektir.
e. Ankara ve İstanbul ilimiz başta olmak üzere ilde birden fazla merkezi satın alma birimi tarafından imzalanan çerçeve anlaşmalar ve toplu alımlar sonucunda imzalanan sözleşmelerin yükümlülükleri bundan sonra, bünyesinde merkezi satın alma biriminin bulunduğu hastanenin bağlandığı Kamu Hastane Birliklerince yerine getirilecektir.
f. Toplu alımlar sonucunda imzalanan sözleşmeler kapsamında ihtiyacı karşılanan sağlık tesisinin başka bir Kamu Hastane Birliğine bağlanması durumunda bağlanılan birlik, sözleşmenin sağlık tesisini ilgilendiren kısmına ilişkin yükümlülüğü yerine getirecektir.
g. İl Sağlık Müdürlüklerinde kurulan Merkezi Satın Alma Birimleri tarafından ilana çıkılmış ve henüz sözleşmeye veya çerçeve anlaşmaya bağlanmamış ihaleler ilgili mevzuatı dâhilinde İl Sağlık Müdürlüğünce sonuçlandıracaktır. Bu kapsamda imzalanacak olan sözleşmeler ve çerçeve anlaşmaların yükümlülükleri Kamu Hastane Birliklerince yerine getirilecektir.
h. İl Sağlık Müdürlüklerinin yetki devri yaptığı hastanelerde kurulan Merkezi Satın Alma Birimleri tarafından ilana çıkılmış ve henüz sözleşmeye veya çerçeve anlaşmaya bağlanmamış ihaleler ilgili mevzuatı dâhilinde Kamu Hastane Birlikleri Genel Sekreterlerince veya yetki devri yaparak Merkezi Satın Alma Biriminin bulunduğu sağlık tesisinin Hastane Yöneticisince sonuçlandırılacaktır. Yetki devri hususunda ayrıca Kurumun izni aranmayacaktır.
5. Kamu Hastane Birliği bünyesinde bulunan sağlık tesislerinin (kendi adlarına yaptıkları alımlar) ihale süreci devam eden ihaleleri ile mevcut sözleşmelerin durumu;
a. İlana çıkılmış ve henüz sözleşmeye veya çerçeve anlaşmaya bağlanmamış ihaleler (münferit alımlarda dâhil) ilgili mevzuatı dâhilinde Kamu Hastane Birlikleri Genel Sekreterlerince veya yetki devri yaparak ilgili sağlık tesisinin Hastane Yöneticisince sonuçlandırılacaktır. Yetki devri hususunda ayrıca Kurumun izni aranmayacaktır.
b. Kamu Hastane Birlikleri bünyesinde bulunan sağlık tesislerince birlik kurulmadan önce imzalanan sözleşmelerin yükümlülükleri, sözleşme hükümleri doğrultusunda sözleşme bitimine kadar Kamu Hastane Birliklerince yerine getirilecektir.
c. Söz konusu sözleşmeler kapsamında yapılacak sipariş, muayene kabul ve ödeme işlemleri gibi hususlarda nasıl hareket edileceğine Kamu Hastane Birliği Genel Sekreterliğince hizmet aksamasına mahal vermeden karar verilecektir.
6. İlgi (a)’de kayıtlı yazı doğrultusunda “Merkezi Satın Alma Birimleri” tarafından yapılan çalışmaların sonuçları yazılı ve elektronik ortamda Kamu Hastane Birliklerine teslim edilecektir.
7. Hizmet Alımları Kapsamında Çalıştırılan Azami İşçi Sayısının Tespiti ile bu işçilere öngörülecek ücretler hususunda yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar Bakanlığımız tarafından yayımlanan genelgeler ve genel yazılar ile Kurumumuzca yayımlanan genel yazılar doğrultusunda işlem tesis edilmeye devam edilecektir. Söz konusu mevzuat Kurumumuz www.tkhk.gov.tr adresinin “mevzuat” linki altında yayımlanmaktadır.
Bilindiği üzere Hizmet Alımları Kapsamında Çalıştırılacak İşçi Sayısının Tespiti ve Takibi Sistemi, sağlık tesislerinin dönemler itibarıyla girdikleri veriler üzerinden hesaplama yaparak sağlık tesislerinin çalıştırabileceği azami işçi sayısını belirlemektedir. Söz konusu sistem çalıştırılabilecek azami işçi sayısını belirlerken hizmet alımının konusuna göre bir belirleme yapmamakta sağlık tesisinin çalıştırabileceği azami işçi sayısını (Sağlık tesisinin işçi havuzunu) belirlemektedir. Sağlık tesisi, işçi havuzunu aşmamak üzere ihtiyaç duyduğu herhangi bir hizmet alımı kapsamında çeşitli nitelikte ve sayıda işçi çalıştırabilmektedir.
Kamu Hastane Birliği bünyesinde bulunan tüm sağlık tesislerin çalıştırabilecekleri azami işçi sayılarının toplamı bundan sonra Kamu Hastane Birliğinin hizmet alımları kapsamında çalıştırabileceği azami işçi sayısı (Birlik İşçi Havuzu) olarak değerlendirilecektir. Kamu Hastane Birliği bünyesinde bulunan tüm sağlık tesislerin çalıştırdıkları mevcut işçi sayılarının toplamı da “Birlik İşçi Sayısı” olarak değerlendirilecektir.
Bu doğrultuda Kamu Hastane Birlikleri;
a. Çalıştırdığı mevcut işçi sayısı, sisteme göre çalıştırabileceği toplam işçi sayısından daha az olan Birlikler kesinlikle mevcut işçi sayısını (koruma ve güvenlik hizmet alımları kapsamında çalıştırılacaklar hariç) artırmayacaklardır. Sadece herhangi bir nedenle işten ayrılan işçinin yerine yüklenicilerden yeni işçi istihdam etmelerini isteyebileceklerdir.
b. Birlikler bünyesinde yeni açılacak olan sağlık tesislerinin hizmet ihtiyaçlarının veya mevcut sağlık tesislerinin ilave hizmet ihtiyaçları öncelikle işçi sayısı fazla olan birliğe bağlı diğer sağlık tesislerinden olmak üzere mevcut sözleşme hükümleri kapsamında karşılanacaktır.
c. Mevcut işçi sayısı sisteme göre çalıştırabileceği işçi sayısından fazla olan Birlikler konu hakkında Bakanlığımızca yayımlanmış genelgeler ve 09.06.2009 tarihli ve 5628 sayılı genel yazı çerçevesinde hareket edeceklerdir.
8. Kamu Hastane Birlikleri, Devlet Malzeme Ofisinden yapacakları alımlarda Bakanlığımızca yayımlanan 06/10/2011 tarihli ve 2011/53 sıra nolu genelge ve Kurumumuzca yayımlanan 05/09/2012 tarihli ve 970 sayılı genel yazıda yer alan düzenlemelere uygun olarak hareket edeceklerdir.
9. Bakanlığımız tarafından yayımlanan 19.10.2011 tarihli ve 2011/56 sıra nolu Genelge ile Manyetik Rezonans (MR) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) Hizmet Alımlarında yaklaşık maliyet tespitinin, hizmeti oluşturan iş gruplarını ve maliyet bileşenlerini dikkate alınarak yapılması talimatlandırılmıştı. Ayrıca genelge hükümleri doğrultusunda yaklaşık maliyet tespiti yapılabilmesi amacıyla Tıbbi Cihaz Hizmet ve Tıbbi Hizmet Alımlarında Yaklaşık Maliyet Hesaplamaya Yardımcı Modül geliştirilerek kullanımına açılmıştı.
Kamu Hastane Birlikleri, MR ve BT hizmet alımlarının yaklaşık maliyet tespitinde söz konusu genelge hükümleri doğrultusunda hareket etmeye devam edeceklerdir.
Diğer tıbbi cihaz hizmet ve tıbbi hizmet alımlarında da öncelikle hizmeti oluşturan iş gruplarını ve maliyet bileşenlerini (Hizmet alımı kapsamında istenecek cihaz/cihazların kullanım bedeli, personel maliyeti, sarf malzeme maliyeti gibi.) dikkate alarak yaklaşık maliyet tespitinin yapılması gerekmektedir. Bu yöntemle yaklaşık maliyet tespitinin mümkün olmadığı durumlarda ilgili ihale uygulama yönetmeliğinde belirtilen diğer yöntemlerle yaklaşık maliyet tespiti yapılabilecektir.
10. Mal alımlarının yaklaşık maliyet tespitinde, Bakanlığımızca ve Kurumumuzca yayımlanan genelge ve genel yazılar doğrultusunda Malzeme Kaynakları Yönetim Sistemi’ne aktarılan veriler mutlaka kullanılacaktır.
11. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılan ihaleler veya sözleşmeler kapsamında ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumun tespiti halinde, konu ivedilikle bundan sonra Kamu Hastane Birliklerince Kurumumuza bildirilecektir.
12. 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde “Temel İlkeler” sıralanmış ve bu ilkeler arasında idarelerin ihtiyaçlarının uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olduğu belirtilmektedir. İhtiyaçların uygun şartlarla karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlayan en önemli etkenlerden biri de ödemelerin idare tarafından ne zaman yapılacağının istekliler tarafından bilinmesi ve bu ödemelerin gecikmeksizin yapılması hususudur.
Bu amaç doğrultusunda Bakanlığımızca 12/10/2010 tarihli ve 2010/69 sıra nolu Genelge yayımlanarak, piyasadan alınan mal ve hizmetlere ilişkin ödemeler hususunda nasıl hareket edileceğine dair kurallar belirlenmiştir. Kamu Hastane Birliklerimiz söz konusu genelge hükümleri doğrultusunda hareket etmeye devam edeceklerdir.
13. Bilindiği üzere Bakanlığımıza bağlı kurumlardaki gelişmelere paralel olarak diğer kamu idarelerine bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarının bünyelerinde yapılamayan tetkik ve tahlil taleplerinin karşılanması veya Bakanlığımıza bağlı kurumlarda yapılamayan teşhis ve tedaviye yönelik hizmetlerin diğer kamu idarelerine bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarından karşılanması, ayrıca sağlık hizmeti sunan kamu idarelerindeki ihtiyaç fazlası demirbaş, mal ve hizmetlerin değerlendirilmesi amacıyla bir takım yasal düzenlemeler yapılmıştır.
5812 sayılı Kanunun 1 nci maddesi ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 3 üncü maddesinin (h) bendinin sonuna; “sağlık hizmeti sunan bu Kanun kapsamındaki idarelerin teşhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerinden yapacakları mal ve hizmet alımları,” şeklinde hüküm eklenerek, 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan ve sağlık hizmeti sunan idarelerin teşhis ve tedaviye yönelik olmak üzere birbirlerinden yapacakları tüm mal ve hizmet alımları istisna kapsamına alınmıştır. Başka bir deyişle 4734 sayılı Kanun kapsamında olup sağlık hizmeti sunan idareler ihalesiz teşhis ve tedaviye yönelik olmak üzere birbirlerinden mal veya hizmet alabilme imkânına sahip olmuşlardır. Söz konusu düzenlemenin uygulanmasına yönelik olarak da Bakanlığımızca 13/02/2009 tarihli ve 2009/10 sıra nolu Genelge yayımlanmıştır.
Bu bağlamda; Kamu Hastane Birliklerimiz ihtiyaçların karşılanmasında öncelikle kamunun atıl kapasitesini dikkate alacaklar ve diğer kamu sağlık idarelerin ihtiyaçlarının/taleplerinin karşılanmasında azami özen göstereceklerdir.
14. Türkiye Halk Sağlığı Kurumuna bağlı olan Entegre İlçe Hastanelerinin ilaç, serum, tıbbi sarf malzeme gibi ihtiyaçları ile laboratuar hizmet sunumuna yönelik ihtiyaçlarının karşılanması için İl Halk Sağlığı Müdürlüklerince talepte bulunulması halinde bu talepler mümkün olduğu ölçüde ve bedeli karşılığında Kamu Hastane Birlikleri tarafından karşılanmaya çalışılacaktır.
15. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Taşra Teşkilatı Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönerge’nin “Satınalma işlemleri” başlıklı 34 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasında; “Süreklilik arz eden hizmet alımları ile doğrudan temin limitlerinin üstünde kalan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin ilgili sağlık kurumu ölçeğinde yapılabilmesi için hastane yöneticisine yetki devredilebilmesi Kurumun iznine tâbîdir.” şeklinde hüküm yer almaktadır.
Diğer taraftan ilgi (b)’de kayıtlı yazı ile de Kamu Hastane Birliklerinin kuruluşu ve yeni yapıya geçiş sürecinde kurumlarımızda hizmet sunumunun aksatılmadan sürdürülebilmesi için işin bitim tarihi 31.12.2013 tarihini geçmeyecek şekilde kurumumuza bağlı sağlık tesislerinin ihalelere çıkmalarına izin verilmişti.
Bu nedenle; süreklilik arz eden hizmet alımları ile doğrudan temin limitlerinin üstünde kalan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin ilgili sağlık kurumu ölçeğinde yapılabilmesi için işin bitim tarihi 31.12.2013 geçmeyecek şekilde Genel Sekreterlerce, hastane yöneticisine yetki devri yapılabilecektir. Bu konuda ayrıca Kurumun izni aranmayacaktır.
16. Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurumlar (2008/42 sıra nolu Genelgede geniş bir biçimde bahsedildiği üzere), 04.01.1961 tarihli ve 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinde; “Döner sermayeli işletmeler, süreklilik arz eden hizmet alımları ile maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan tıbbî cihazların hizmet alımı yoluyla temini veya kiralanması için döner sermaye kaynaklarından, gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişebilir.” şeklinde yer alan hüküm doğrultusunda yıllara yaygın yüklenme yapabilmektedirler.
Kamu Hastane Birliklerince, anılan hüküm doğrultusunda döner sermaye kaynaklarından yapılacak gelecek yıllara yaygın yüklenmelerin süresi üç yılı geçmeyecektir. Kurumumuzdan izin alınmadan üç yılı geçen yüklenmeler yapılmayacaktır.
Yukarıda belirtilen hususlarla birlikte satın alma işlemlerinde ilgili mevzuat, Bakanlığımızın daha önceden yayınlamış olduğu genelgeler ve genel yazılar doğrultusunda hareket edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Uzm. Dr. Hasan ÇAĞIL
Kurum Başkanı
DAĞITIM :
Gereği :
- 81 İl Valiliğine (İl Sağlık Müdürlüğü)
- Kamu Hastaneleri Birliklerine
