Maya Tüp Bebek Merkezi Tıbbi Direktörü Op. Dr. Osman Denizhan Özgün, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda artış gösteren çoğul gebeliğin riskleri ve alınacak önlemleri hakkında bilgi verdi.
Çoğul gebeliği, gebe rahminin iki veya daha fazla sayıda bebek içermesi olarak tanımlıyoruz. Çoğul gebelik oranlarına baktığımızda, son 20 yılda ileri derecede bir artış görüyoruz. ABD’de, 1989 – 1997 yılları arasında; ikizlerde %52, üçüzlerde %142, dördüzlerde %123, beşiz ve üzeri gebelik oranlarında ise %98 artış görülmüştür.
Çoğul gebelik oranlarındaki artışın nedenleri olarak, ileri yaş gebelikleri, infertilite tedavisi, genetik yatkınlık, kadının doğum sayısının fazla olması, anne adayının kilolu olması, hapla yapılan doğum kontrolünün bırakılmasından sonra ilk 6 ay içinde gebe kalınması ve çevresel faktörleri sayabiliriz. Çoğul gebeliğin risklerine ve alınacak önlemleri anlatmaya geçmeden önce yardımcı üreme teknikleri tedavisinde sağlıklı seçeneğin tekil gebelik olduğunu vurgulamak istiyorum. Maya Tüp Bebek Merkezi olarak infertilite tedavisinde, çoğul gebeliklerin önlenmesine yönelik ‘tek embriyo transferi’ çalışmalarımız sürüyor. Bu konuda Avrupa ve ABD’daki kliniklerin araştırmaları da devam ediyor. Merkezimizin de temasta olduğu bu kliniklerle ortak yapılan tek embriyo transferi çalışması, en kısa sürede bilim dünyası ile paylaşılacak.
Çoğul gebelik, düşük, erken doğum, rahim içi gelişme geriliği, rahim içinde ölüm ve kromozomal anomaliler gibi riskler taşıyabiliyor. Risk, anne yaşına bağlı olarak artıyor. Bebek kaybı olasılığı, ikiz gebeliklerde tekil gebeliklere kıyasla 4–7 kat daha yüksektir. Bebek ölüm oranları; tek yumurta ikizi gebeliklerinde %50, çift yumurta ikizi gebeliklerinde ise %9’dur.
Çoğul gebelikte anne adayının riskleri
Çoğul gebelikte annede oluşan fizyolojik değişiklikler (nabız, tansiyon ve kilo artışları), tekil gebeliğe göre daha fazla görülüyor. Çoğul gebeliklerde erken doğum riski tekil gebeliklerden 8-10 kez ve gebelik hipertansiyonu 2-5 kez daha fazla sıklıkta ortaya çıkıyor. Çoğul gebeliklerde, hidroamnios (bebeğin içerisinde bulunduğu sıvının fazla olması), gebelik şekeri, üriner sistem enfeksiyonlarının oluşumu ve sezaryenle doğum yapma olsalığı daha fazladır. Ayrıca; aşırı bulantı ve kusma, düşük tehdidi, gebeliğin 6. ayından sonra kanamaların olması, zamanından önce su kesesinin yırtılması, kansızlık, idrar yollarının iltihaplanması, damarda pıhtı oluşumu ve safra yollarında safra göllenmesi durumları ile çoğul gebeliklerde daha fazla karşılaşılıyor.
Yeni doğan riskleri
Çoğul gebelikler sonucunda dünyaya gelen bebeklerin büyük çoğunluğu bir süre yeni doğan bakım ünitelerinde izlenir. Özellikle erken doğumla dünyaya gelenlerde olmak üzere; akciğerlerin çok iyi gelişememiş olmasına bağlı yaşanan solunum sıkıntısı, düşük vücut ağırlığı ve erken doğum nedeni ile beyin ile ilgili felç görülebilir.
Her geçen gün gelişen teknoloji ve tıbbın sağladığı yeni imkanlarla, doğurganlık sorunu yaşayan çiftlerin tedavilerinin, günümüzde bir bütün olarak ele alınması gerekiyor. Çiftler, bilimsel bir tavırla, sürekli ve dikkatli bir şeklide değerlendirilerek tedavi edildiğinde, sağlıklı gebeliklerin elde edilmesi mümkündür.
