TOKİ'den ev alan kıdem tazminatı erken alacak

HÜSEYİN ÖZAY

Türkiye'de yaklaşık 12 milyon çalışanın kıdem tazminatı sistemini değiştiren, kıdem tazminatı fonu oluşturulmasına yönelik taslakta, kıdem tazminatı ödemelerinde üç ayrı gruba öncelik verilmesi öngörüldü. Buna göre, TOKİ'den ev alana, askere gidene ve kendi işini kurana kıdem tazminatı erken ödenecek. Bunun dışındaki çalışanlar ise, kıdem tazminatlarını sadece emeklilik halinde alabilecekler.

İŞTEN ATILANA TAZMİNAT YOK

Mevcut sistemde, işten atılanlara ve emekliliği hak edenlere kıdem tazminatı ödemesi yapılıyor. Örneğin, bin lira aylık kazançla 10 yıllık sürenin ardından işten çıkarılan bir kişi, yaklaşık 10 bin lira tazminat alıyor. Ayrıca aynı kişiye, yıllık izin ücretleri ve ihbar tazminatı da ödeniyor. İstifa eden kişiler ise kıdem tazminatı alamıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın hazırlayarak taraflara sunduğu taslakta ise, işten atılanlara tazminat ödenmesine ilişkin hüküm ortadan kalkıyor.

Yeni sistemde, öncelikle bir kıdem tazminatı fonu oluşturulacak. Bu fonda her çalışanın bir kıdem tazminatı hesabı olacak. İşverenler, üzerinde uzlaşılan oran kadar her ay bu hesaplara, tazminat bedeli yatıracak. Örneğin, kıdem tazminatı oranının yüzde 5 olarak tespit edilmesi halinde, bin lira aylık kazancı olan bir çalışan adına 50 lira kıdem tazminatı ödemesi yapılacak. Bu hesapta biriken paralar ise, iki şekilde çekilebilecek. Birincisi, emeklilik halinde gerçekleşecek. İkincisi ise, 15 yılın doldurulması halinde, tazminatın bir kısmı çekilebilecek.

İSTİSNAİ DURUMLAR VAR

Taslakta, bu iki unsurun dışında üç durumda kıdem tazminatının erken ödenmesi öngörüldü. Bu durumlar ise, askerlik, konut satın alınması ve kendi işinin kurulması olarak belirlendi. Örneğin, askere gidecek bir çalışan o tarihe kadar birikmiş olan kıdem tazminatının bir kısmını kullanabilecek. İkinci olarak da, ilk konut edinimlerinde bu tazminatın bir kısmı yine çalışanlara ödenecek. Ancak burada, TOKİ kriteri getiriliyor. Usulsüz kullanımları engellemek için, konutların TOKİ'den alınması şartı getirilecek. Bunun dışında kendi işini kurmak isteyen kişilere de kıdem tazminatını erken almak hakkı verilecek.