Haftada en az iki kez stres anında yeme kontrolünüzü kaybediyorsanız tıkınma sendromunun pençesindesiniz. Ölümcül hastalığın tedavisinde erken teşhis hayat kurtarıyor.
Tıkınırcasına yeme sendromunun bulimia nervozayadan tek farkı kendini kusturma, laksatif, diüretik ve lavman kullanımının olmaması, aşırı egzersiz davranışının görülmemesidir. Hastalar genellikle 2 saat gibi kısa bir zaman periyodunda aşırı miktarda yemek yer. Nöbet süresince aşırı yemenin kontrolünü kaybederler ve kendilerini durduramayacakları hissine kapılırlar. Normalden daha hızlı yemek yerler ve çoğunlukla yemek yeme süresince yalnız olmayı tercih ederler. Aşırı yeme nöbeti sonrasında kendilerinden hoşlanmazlar ve depresif davranışlar sergilerler.
Belirtilerin 6 ay incelenmesi lazım
Genellikle tıkınırcasına yeme nöbeti stres ile ilişkilidir. Bireyler besinleri öfke, mutsuzluk ve yetersizlikle baş etmek amacıyla kullanırlar. Tıkınırcasına yeme eyleminin altı ay süresince en az haftada iki kez olması bireylerde tıkınırcasına yeme sendromu teşhisi için gereklidir. Tıkınırcasına yeme sendromu olan bireyler; yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol seviyesi, kalp-damar hastalıkları, diyabet, felç ve safra kesesi hastalıkları açısından risk altındadırlar. Hastaların, yeme bozukluğu endişeleri değil, ağırlık kontrolü endişeleri vardır. Bu bozukluğun tedavisinde en etkili yöntemin ne olduğuna yönelik araştırmalar hâlâ devam etmektedir. Bilişsel davranışcı terapinin etkili olduğu öne sürülür. Ağırlık kaybı bu şekilde mümkün olur ancak sürekli yeme davranışı hâlâ üzerinde çalışılan bir konudur.
Bir değil iki uzmandan yardım alın
Hastane ortamlarında, ağırlık problemi olan bir hastanın durumunun altında yatan yeme problemini teşhis edecek kişi diyetisyendir. Takımın uygun tedavi yöntemini geliştirmesinde ve hastanın yeme bozukluğu tedavisinin planlanmasında önemli rolü vardır. Tıkınırcasına yeme davranışı telafi edici, dengeleyici bir davranış ile, özellikle de anoreksia nervoza ve bulumia nervosa ile birlikte görülmez. Beslenme tedavisi öncesi tıkınırcasına yeme davranışına neden olan etmenlerin psikoterapist tarafından ortadan kaldırılması önemli. Sonuçları ölümcül olan hastalığın tedavisinde psikiyatr ve diyetisyen desteği şart. Beslenme danışmanlığı, diyet tedavisinin önemli bir parçasını oluşturur.
Tedavi edilmezse ölümcül olabilir
Ağırlık yönetimi programlarına katılan şişman bireylerde yapılan araştırmalarda, tıkınırcasına yeme sendromunun şişmanlarda yüzde 30 gibi yüksek rakamlarda olduğu rapor edildi. Bu nedenle, şişmanlığın neden olduğu mortalite ve morbiditenin değiştirilebilir olmasında tıkınırcasına yeme sendromunun gözlenmesinin önemli olduğu bildirildi. Aynı zamanda, tıkınırcasına yeme sendromlu şişman bireylerde özellikle kişilik bozuklukları ve duygusal bozukluklar gibi komorbid psikiyatrik hastalıklara da rastlanmaktadır. Bu sendromun görüldüğü şişman bireylerde, diyetsel kontrol kayıplarının daha çok olduğu bildirilmektedir. Açlık ve toklukla ilişkili içsel duygunun alınmasında zorlanma, zayıflık ve beden şekli ile ilgili kaygılar taşıyan bu bireyler, başkalarının tepkilerine karşı negatif etkilenme eğilimindedirler. Sonuç olarak tıkınırcasına yeme sendromu şişmanlık için bir risk faktörüdür ve kalp hastalıkları, diyabet gibi kronik hastalıklarla pozitif ilişkilidir.
Selahattin DÖNMEZ
[email protected]
