MURAT YOLCU
Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Lütfi Öksüz, kot ağartma işleminde kimyasal kullanımına ihtiyacı ortadan kaldıran plazma kalem ile tozun ciğerlere yapışması sonucu ortaya çıkan silikozis hastalığının önüne geçilebileceğini belirtti.
Öksüz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin tekstil konusunda dünyadaki önemli ülkelerin başında geldiğini, bu sektörün ise genellikle insan emeğine dayalı olduğunu söyledi.
Kot denim üretiminin de tekstil sektörünün en önemli alanlarından biri olduğunu ifade eden Öksüz, kotun çeşitli yöntemler kullanılarak görselliğinin artırılmaya çalışıldığına dikkati çekti.
Bu yöntemlerden birinin taşlama olduğuna işaret eden Öksüz, hidrokrolik asitten geçirilen taşın kota püskürtülerek kot üzerinde beyazlatma işleminin gerçekleştirildiğini anlattı.
İşlem esnasında kullanılan kimyasal madde etkilerinin sektörde çalışan insanlara sağlık açısından ciddi zararlar verdiğini dile getiren Öksüz, "Sektörde çalışanlar 6 ay içerisinde silikozis denilen bir hastalığa yakalanabiliyor. Bu hastalık daha sonra kansere, vereme ve tüberküloza dönüşebiliyor" dedi.
Öksüz, insanların kanser olmasına neden olacak bu işlemin önüne geçmek için 3 yıl önce TÜBİTAK'a "Atmosferik Basınç Plazma Yöntemiyle Tekstil Yüzeylerine Fonksiyonel Özelliklerin Kazandırılması" projesini verdiklerini bildirerek, proje kapsamında atmosferik basınç plazma, vakum plazma ve plazma kalem sistemlerini kurduklarını anlattı.
Projenin TÜBİTAK tarafından kabul edilmesinin ardından çalışmalara başladıklarını dile getiren Öksüz, geliştirilen plazma kalem ile kotlarda ağartma işleminin gerçekleşebileceği fikrinin ortaya çıktığını kaydetti.
Yaklaşık 3 yıl boyunca kotların taşlama yöntemi olmadan ve kimyasal madde kullanmadan ağartılması yönünde denemeler yaptıklarını vurgulayan Öksüz, şöyle konuştu:
"3 sene süren çalışmanın sonunda CNC plazma ağartma sistemimizi kurduk. Hiç kimyasal madde kullanmadan kotları plazma ile istediğimiz şekilde istediğimiz tonda ağartabiliyoruz. Ağartmanın kalitesine bağlı olarak gaz kullanılabiliyor. Bilgisayar kontrollü bir sistem. Ne yazarsanız bunu kotun üzerine işleyebiliyorsunuz. Bu sistemin dünyada ilk olduğuna inanıyorum. Yaptığımız bu çalışma, kurduğumuz sistem kot taşlama yöntemini ortadan kaldıracağı için silikozis hastalığına yakalanma ihtimalini de ortadan kaldıracak. Böylece işçiler daha güvenli ortamda çalışmalarını yapabilecek."
Öksüz, gazın iyonize edilmesi ile oluşan plazmanın çevreci olduğunu, sağlık açısından hiçbir zararının bulunmadığını sözlerine ekledi.
