İki gözün koordine bir şekilde paralel bakamaması, bir ya da iki gözün kayması şaşılığı meydana getiriyor. Gözü çeşitli yönlere doğru hareket ettirmek için her bir gözde 6 kas bulunuyor ve bu kasların birinin veya bir kaçının görevini hiç yapmaması ya da eksik yapması durumunda şaşılık meydana geliyor. 7-8 yaşına kadar tedavi edilmeyen şaşılık, bu yaştan sonra görme tembelliğine neden olabiliyor.
Şaşılık; hamilelikte geçirilen ağır hastalıklar, zor doğum, annenin hamilelik sırasında bazı ilaçları kullanması, anne-babanın akraba olması, küçük yaşta geçirilen ağır ve ateşli hastalıklar, küçük yaşta geçirilen havaleler, görme bozukluğu olanlar, ailede gözü kayan veya göz bozukluğu olanlar, şiddetli düşme, çarpma, vurma gibi nedenlerden ortaya çıkabiliyor.
Bebeklik ve çocukluk döneminde görülen kaymaların bir kısmı yalancı kayma olarak tanımlanıyor. Yalancı kayma, göz kapaklarının ve burun kökünün genişliği ile ortaya çıkan yanıltılıcı bir görünümdür. Yalancı şaşılık teşhisinin çocuk hekimi tarafından konmaması gerekir, bu ancak uzman bir göz hekiminin yapacağı muayene sonucunda değerlendirilir.
Şaşılığın birçok çeşidi olduğunu belirten Dünyagöz Ataköy hastanesinden Prof. Dr. Kemal Dikici "Çocuklarda görülen şaşılığın en sık çeşidi göz bozukluğuna bağlı özellikle de hipermetropinin eşlik ettiği akomodatif tip kaymalardır. Bu tip kaymalarda gözlük tedavisi ile şaşılık düzelmektedir. Bir diğer grup ise kırma kusurunun kısmen eşlik ettiği kaymalardır, bunlarda tedavi gözlük gerektiği durumlarda ilave cerrahidir.
Başka bir grupta ise çocukta göz bozukluğu yoktur, sadece kayma vardır, bunlarda ise tedavi genellikle cerrahidir. Tek göz kaymalar göz tembelliği açısından daha çok risk taşırlar.
Erken Teşhis ve Tedavi Çok Önemli
“Doğuştan olan kaymalar genellikle büyük açılı içe kaymalar şeklinde gözüken, çoğunlukla kırma kusurunun eşlik etmediği yani gözlük gerektirmeyen, erken dönemde (bir yaş civarında) ameliyat edilmesi gereken kaymalardır” diyen Prof.Dr. Kemal Dikici kaymaların büyük çoğunluğunun 2-3 yaş civarında ortaya çıktığını ve genellikle gözlük ile tam olarak düzelebildiğini söyledi. Gözlük taktığı halde düzelmeyen kaymalara ise cerrahi tedavi gerektiğini vurgulayan Dr. Kemal Dikici şunları söyledi: “En önemlisi çocuğun göz doktoruna erken götürülmesidir. Onun için bir yaşına kadar mutlaka aileler çocuklarını göz doktoruna götürmeleri gerekiyor. Çocuğun şaşılığı olmasa bile altta yatan kırma kusurunun zamanından önce düzeltilmemesi ileride kalıcı göz tembelliği riskini de beraberinde getiriyor.
İleri yaşlarda görülen şaşılıkların bir kısmını ise paralitik şaşılık dediğimiz adale felcine bağlı şaşılıklar oluşturmaktadır. Altta yatan neden travma, hipertansiyon, diyabet, MS (multipl skleroz), beyin tümörleri, anevrizma da olabilmektedir, tedavileri yöntemleri de nedenine göre değişiklik gösterebilir.
