Ülkemizde sınavlar hiç bitmiyor. Daha ilkokul döneminden üniversiteye kadar pek çok sınav çocukları bekliyor. Tabii ki her sınav, başarama kaygısı, hayatta bir yere gelememe korkusu, iyi bir eğitim alamama gibi streslere yol açıyor. ALES, KPDS, ÜDS derken ömrümüz sınavlarla geçiyor. Sınavların stresinden kurtulabilmek için insanlar belli ritüellere başvuruyor. Dua okumak, okunmuş pirinç taşımak, türbe ziyaret etmek, astrolojik tüyolar, sınava özel kalem, şeker alma, sınava özel beslenme çantası hazırlama, sınava yakın deniz kıyısında dolaşma gibi ritüelleri daha da çeşitlendirmek mümkün.
International Hospital’dan Psikolog Ferahim Yeşilyurt, sınav ritüllerinin öğrenci ve velilerin inaçlarına göre eğer psikolojik rahatlama, stres atmaya yardımcı oluyorsa uygulanabileceğini belirtiyor ve uyarıyor: “Ancak her şeyde olduğu gibi ritüelleri uygulamada da abartıya kaçmamak gerekiyor. Çünkü bazı öğrenciler bu ritüellere o kadar kendini kaptırıyor ki, ders çalışmaya zaman ayıramıyor. Stresi atmada dozunda uygulanacak yöntemler etkili olabiliyor.”
Ritüel özel durumlarda tekrarlanan ve alışkanlık kazanılan davranışlar olarak tanımlanabilir. Hayatımızın pek çok alanında çeşitli ritüeller var. Her sınav kendi içinde ayrı bir öneme sahip. Özellikle küçük yaşta girilen sınavlar öğrenciler açısından oldukça stresli geçiyor. Öğrenci ve veliler sınav ortamını tam anlamıyla kontrol edemeseler de sınav başarısını artıracaklarına inandıkları çare arayışı içindeler. Bunların bir bölümü yapılması gerekli ve mantıklı önlemlerken bir bölümü ise durumu kontrol etmede çok az etkisi olan ya da hiç etkisi bulunmayan davranışlar olabiliyor. Her yıl aynı ritüeller farklı kişiler tarafından tekrar tekrar gerçekleştiriliyor. Veliler sene başlangıcında bu ritüellere pek inanmasalar da bir süre sonra çevrelerinde oluşan panikle yapmak mecburiyetinde hissediyor. Ritüeller yapıldığında çocuklarının sınav performansını çok etkilemese de en azından veliler kendilerini daha rahat hissediyor.
Sınav stresinin gençlerde kusma, çarpıntı, karın ağrısı ve baş ağrısı gibi şikayetlere yol açtığını anlatan Ferahim Yeşilyurt, “Veliler ise daha çok beklentilerinin altında ders çalışan ya da sınavlarda istediği puanı alamayan çocuklarından dolayı yaşadıkları hayal kırıklığı nedeniyle, baş ağrıları, sinirlilik ve depresyonlar yaşayabiliyor” diyor. Veliler tüm bu ritüelleri sınav anının çocukları için iyi geçmesine katkıda bulunmak için yapıyor. Ferahim Yeşilyurt büyük ölçüde düzenli çalışan, motivasyonunu yıl içine yayabilen öğrencilerin sınavlarda daha başarılı olabildiğinin altını çiziyor.
ÖĞRENCİ VE VELİLER SINAVDAN ÖNCE DOKUZ RİTÜELE BAŞVURUYOR
Kutsal Yerlere Ziyaret: Sınav öncesinde kutsal yerlere bir ziyaret akını gerçekleşiyor. Bazı veliler dua ederek türbede şeker dağıtırken bazı veliler ise yanlarında getirdikleri kalemleri türbe duvarına sürerek sınav için çocuklarına veriyor. Bazı veliler ise öğrencilerin daha önce çalıştıkları dergilerin bazılarını da yanlarında getirerek öğrencilere türbede soru çözdürmeye çalışıyor.
Okunmuş Pirinç Vermek: Öğrenciye okunmuş pirinç veya çörekotu yedirilmesi veya okunmuş su içirilmesi, hangi duaların okunacağına karar verilmesi sözkonusudur. Bazı kişiler galip çıkma duası okunmasını öneriyor…
Sınav Öncesi Açık Hava Ve Deniz Kıyısına Akın Etme: Sınavdan bir önceki gün öğrencinin kendisini iyi hissetmesi, açık hava ve bol güneşli deniz kenarlarında öğrencilerin gezdirilmesi sıkça yapılıyor. Sahillerde o gün sınava girecek tüm öğrencileri görebilirsiniz.
Sınav Kalemi Alma: Sınavda kodlama yaparken kolaylık sağlayan, silindiğinde ise iz bırakmayan kalem arayışı içerisine giriliyor. Önceleri herhangi bir kalem tercih edilirken şimdilerde aileler aralarında çeşitli markaların modellerini öneriyor.
Sınav Şekeri Alma, Sınav İçin Beslenme Çantası Oluşturma: Sınav anında yenilmesinde fayda olduğu düşünülen besinler için alışverişe çıkılması da sık görülen bir diğer ritüeldir. Bisküvi, çikolata, kola, su ve şeker en çok tercih edilen besinler. Ayrıca son yıllarda sınav şekeri adı verilen şekerler de (pek işe yaramasa da ) aileler tarafından talep görüyor.
Zeka Açan Besinler Arayışına Girme: Sınav anında zihin açtığınan inanılan çeşitli besinler temin edilmeye çalışılır. Bunun için aktarlar dolaşılmaya başlanır.
Astrolojik Tüyolar Alma: Gazetelerde yayınlanan burçlara göre sınavı öncesi özgüven aşılayan önerilerin okunarak bu doğrultuda hareket edilmeye çalışılması. Sınava girecek öğrencilerin heyecanını yenmesine yardımcı olacak astrolojik tüyolar alınması da sık görülen davranışlar arasında yer alıyor. .
