Her 100 kadından 3’ünde görülen ve nedeni çoğunlukla bilinmeyen erken menopozu tetikleyen etkenlerin başında obezite ve sigara geliyor. Türkiye’de görülme sıklığı yüzde 3 olan erken menopozun teşhis edilmesi, menopoz döneminin daha kaliteli geçirilebilmesi için oldukça önemli.
Modern yaşamın olumsuz getirisi olan çevre kirliliğinin artması, sigara kullanımı, aşırı stres ve diğer faktörler nedeniyle erken menopozun görülme sıklığı artıyor. Neolife Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gonca Saraç, menopozun 42-58 yaş aralığında görüldüğünü ancak Türkiye yaş ortalamasının 46-48 yaş aralığına düştüğünü belirtiyor.
Menopozu doğal bir döngü olarak tanımlayan Saraç, kadınların ömürlerinin yaklaşık 3’te birini kapsayan menopozu bir hastalık olarak kabul etmemek gerektiğine dikkat çekiyor.
Saraç, “ Erken menopoz ise 40 yaşından önce girilen menopozdur. Yumurtalıkların iki fonksiyonu vardır; östrojen ve yumurta üretmek. Menopoz östrojen hormonunun bitimiyle ortaya çıkıyor. Ancak yumurta üretimindeki azalma östrojenin bitmesinden 4-5 yıl önce başlıyor. Üreme sistemini etkileyen fonksiyonel bozukluklarda (endometriozis, polikistik over sendromu , üreme organlarının kanseri) normalden daha genç yaşlarda menopoz görülebiliyor. Bu bozukluklar, sıklıkla menopoz sürecini hızlandırabiliyor ve menopozla birlikte yaşanan fiziksel ve duygusal sağlık sorunları artabiliyor. Erken menopozun diğer nedenleri arasında sigara, obezite, ırksal ve etnik faktörler, hastalıklar, kemoterapi, radyasyon, rahim ve / veya her iki yumurtalığın cerrahi olarak çıkarılması sayılabilir. Rahmi alınmış ancak yumurtalıkları bırakılmış kadınlarda adet kanamaları kesilse de, yumurtalıklar çalıştığı sürece menopoza ait şikayetler görülmüyor. Bu kadınlarda menopoz, normalde olacağı yaştan, ortalama 3,7 yıl önce geriye geliyor. Yumurtalıkların alınması durumunda ise (rahim bırakılmış olsa da) yaş ne kadar genç olursa olsun cerrahi menopoz gerçekleşiyor.” diyor.
Menopoz döneminde takip önemli!
• Kanser tarama testleri ile riskler takip edilmeli.
o 65 yaşa kadar rahim ağzı kanser taraması – smear testi yaptırılmalı.
o Meme muayenesi, mamografi ve meme ultrasonu ile memedeki değişiklikler yıllık olarak izlenmeli.
o Rahim ve yumurtalıklar ultrason ile kontrol edilmeli.
• Kemik yoğunluğu ölçülmeli.
• Menopozla eş zamanlı ortaya çıkan bazı bozukluklar (şeker, kolesterol, tiroid hormonları vb.) kan testleri ile araştırılmalı.
