SGK'nın iş görememezlik ücreti eziyeti

Sigortalısınız, hastalandınız ve rapor kullanmak zorunda kaldınız. Rapor süreniz 2 iş günü aştı! İşte şimdi hapı yuttunuz. SGK'nın iş görememezlik eziyetine katlanmak zorundasınız. Hastalığınızın yanı sıra ekonomik sıkıntı da SGK'nın geçmiş olsun hediyesi!

Köşemde zaman zaman halkı ilgilendiren bir takım sorunlara parmak basacağımı belirtmiştim. Bugünkü yazımın konusu iş görememezlik ödeneği ve yaşanan mağduriyeti anlatıyor... Kanunlara maddelere sizleri boğmadan son derece kısa ve pratik bir biçimde sistemdeki çarpıklığı, mağduriyeti sizlere sunmaya çalışacağım...

İş kanununa göre 2 iş gününden fazla rapor alan ya da doğum iznine ayrılan kimselerin maaşından kesilen tutar SGK tarafından sigortalıya ödeniyor...

Bu ödemenin yapılabilmesi için dört ön şart var. Bunlardan birincisi geçici iş görememezlik ödeneği alacak kişinin öncelikle 'sigortalı' olması gerekiyor. Burada otomatikman sosyal güvencesiz, yani kayıt dışı çalışanlar bu haktan faydalanamıyor...

İkincisi sigortalı olmak tek başına yetmiyor geçici iş görememezlik ödeneği alabilmek için işveren tarafından çalışanın sigorta priminin kesintisiz olarak 90 gün yatırılmış olması gerekiyor.

Üçüncü şart olarak da geçici iş görememezlik ödeneği alabilmek için alınan istirahat süresinin 2 iş gününde fazla olması gerekiyor... Yani sağlık nedeniyle alınan rapor iki iş gününü aşıyor ise ödemesini Sosyal Güvenlik Kurumu gerçekleştiriyor.

Son olarak da geçici iş görememezlik ya da başka ifade ile alınan raporun SGK ile sözleşmeli hastanelerden alınması gerekiyor...

Bu dört koşulu sağlayan sigortalı çalışan geçici iş görememezlik raporu almış ise istirahatta olduğu süre düşülerek işverence sadece çalıştığı sürenin ücreti ödeniyor. Maaşının kalan kısmını ise SGK'dan alması gerekiyor...

Ödeniyor dediğime bakmayın sigortalı birkaç ay mağdur olmadan bu ücreti alamıyor...

Süreç şu şekilde işliyor. Örneğin A firmasında sigortalı olarak 1500 TL net maaşla çalışıyorsunuz ve prim ödeme gününüz kesintisiz 90 günü geçmiş durumda. SGK ile sözleşmeli bir hastanede ameliyat oldunuz ve size 10 günlük rapor verildi. (10 günü aşan raporlarda tek doktorun imzası da yetmiyor belirtmekte fayda var.)

Rapor süresi 2 iş gününü geçtiği için iş yeriniz size maaşınızı 1100 TL olarak eksik ödedi. Yani 400 liranız kesildi. Bu parayı alabilmek için aylarca beklemeniz gerekiyor hele bir de İstanbul gibi metropolde yaşıyorsanız bu süre daha da uzayabiliyor.

Ameliyat olduğunuz hastanenin belgenin düzenlenmesinden itibaren 3 gün içerisinde bu belgeyi bağlı bulunduğunuz SGK müdürlüğüne göndermesi gerekiyor. Buraya kadar tüm süreç tıkır tıkır işliyor gibi görünse de gerçek bir olayla işin böyle olmadığı ve yaşanan mağduriyetler böyle ortaya çıkıyor.

Geçici iş görememezlik ödeneği almaya hak kazanan, yani yukarıda belirttiğimiz 4 şartı taşıyan bir çalışanın, geçirdiği ameliyat sonrası Devlet Hastanesinden verilen raporu 26 Ağustos tarihinde işyerinin bağlı bulunduğu sigorta müdürlüğüne gönderiliyor. (Hastanenin 3 iş gününde göndermesi gerektiğini belirtmiştik)

26 Ağustos'ta yola çıkan belge Hastane ve SGK arasındaki eksik koordinasyon yüzünden önce Unkapanı SGK Müdürlüğüne gidiyor. Unkapanı SGK, sigortalının kaydının orada olmadığı gerekçesi ise çalışanın bağlı bulunduğu Gaziosmanpaşa SGK Müdürlüğü'ne evrağı sevk ediyor.

Gaziosmanpaşa SGK Müdürlüğüne gelen belgenin resmi giriş tarihi 14 Eylül olarak gözüküyor. Özellikle dikkatiniz çekmek istiyorum. Hastaneden belgenin kuruma gelmesi 19 gün sürüyor. (Günümüz şartlarında kağnı hızında diye nitelenebilecek bir süre!) 14 Eylül tarihinde evrağın Gaziosmanpaşa SGK'ya girişi yapılıyor.

Buraya da özellikle dikkatinizi çekmek istiyorum. 'Evrak Kayıt'a gelen belgenin aynı binadaki Sağlık Servisi'ne girişi 16 Eylül olarak görünüyor. Kuruma girişi yapılan evrağın tarih ve sayısının alınarak Sağlık Servisi'ne ulaşması tam 2 gün sürüyor. (Yani evrağın alt kattan üst kata çıkması için en az 2 gün sürüyor.) Bu kadar ağır işlemesinin gerekçesi olarak uzun uğraşlar sonunda telefonla bilgi edinen sigortalıya iş yoğunluğu bahane olarak gösteriliyor.

Devam edelim... Evrak 16 Eylül'de ilgili birime gelir gelmez yeni bir bekleme süreci başlıyor. (Ya da diğer bir tabirle sümen altı ediliyor.) Hastaneden, Sağlık Servisi'ne belgenin gelmesi 21 gün sürüyor. Sağlık Servisi yine iş yoğunluğunu bahane ettiği sigortalının işlemini ancak ve ancak 7 Ekim'de tamamlayabiliyor.

Yani şehir dışında bir devlet hastanesinden 21 günde gelen evrak 21 gün daha sağlık servisinde bekletildikten sonra 7 Ekim'de işlemi tamamlanıyor. Bir evrağın hastaneden gelip kaydının girilip ve ilgili servisçe kontrolünün yapılıp Muhasebe birimine sevk edilmesi 42 gün sürüyor.

Sigortalı uzun uğraşlar sonucu Gaziosmanpaşa SGK Müdürlüğü'nün sağlık servisine telefonla ulaşabiliyor. Telefonda sigortalıya işleminin tamamlandığı ve parasını PTT'den alabileceği memur tarafından söyleniyor. İşini gücünü bırakan sigortalı PTT'nin yolunu tutuyor. TC Kimlik numarasından PTT'de sorgu yapıldığında paranın yatmadığı ortaya çıkıyor. PTT'de görevli memurlarla konuşmasından edindiği bilgilere göre, sigortalıların paralarının yatmasının 2 aydan az sürmediğini bazen bu sürenin 4 ayı bile bulabildiği anlatılıyor... Sigortalının PTT yetkililerinden aktardığına göre, parasını en kısa sürede alan 1,5 ayda alabiliyor, tabii şanslı ise...

Yeniden Sağlık Servisini arayan sigortalı, paranın yatmadığını belirtiyor. İlgili memur bu kez de bizde işlemi tamamlandı muhasebeye sevk edildiği bilgisini veriyor. Parasını ne zaman alabileceğini yeniden soran sigortalıya 1 haftaya ya da 15 güne kadar deniliyor.

42 gün geçmesine rağmen maaşının 3'te 1'ini alamayan sigortalının henüz parası eline geçmiş değil... Süreç de devam ediyor!

Sigortalı işin peşini bırakmamaya karar verdiğini söyleyor ve SGK İstanbul İl Müdürlüğü ve Genel Müdürlükten edindiği bilgileri de paylaşıyor. Sigortalı'nın anlatımına göre, para muhasebeye geldiği zaman muhasebede de evraklar kontrol edilecek. Bu süre de yaklaşık azami 2-3 gün sürebiliyor.

Muhasebe eğer eksiklik tespit etmez ve onaylarsa, ödeme yapılabilir kararını SGK Genel Müdürlüğüne gönderiyor. Genel Müdürlük yalnız haftanın 2 iş günü ödemeyi çıkarıyor. Salı ve Perşembe günleri... Bu ödemeler Genel Müdürlük tarafından yapıldığında PTT'nin hesaplarında aynı gün görüldüğü ya da bir sonraki gün çekilebileceği bilgisi de verilmiş, tabii burada da PTT'nin parayı bekletmesi söz konusu olmazsa...

SGK paranın çıkarıldığını -şayet sigortalının iletişim bilgileri varsa- bir şekilde bildiriliyor. (Cep telefonu numarası adresi vb iletişim bilgileri yoksa bu işlemi yapamıyor.)

Kısacası SGK'dan sigortalının rapor parası alması 2 aydan önce gerçekleşmiyor...

Düşünün sağlık nedeniyle mağduriyet yaşayan bir sigortalı var. Hastalık mağduriyeti yetmezmiş gibi bir de üzerine ücret mağduriyeti yaşıyor.

Bu anlayışın değişmesi zamanı gelmedi mi? Her işletme ayda en az bir kez SGK ile muhatap olurken sigortalıyı 2 ay süründürmenin, sağlık problemi yaşamışken bir de parasal mağduriyet yaşatmanın ne alemi var?

Hakan GÖKSEL-Haber 7

[email protected]