SGK, Yargıtay'a uygun ama eksik düzenleme yaptı

Yargıtay'ın "Çalışmayan ve emekli olmayan dul kadınlar hem babalarından hem de kocalarından iki aylık alabilir" kararından sonra Sosyal Güvenlik Kurumu yönetmeliği değiştirdi. Artık bazı durumlarda davaya gerek yok. Aynı kurumdan olanlara ise yine dava yolu görünüyor

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun "reform" (01.10.2008 sonrası) uygulaması gereğince, koca veya babası aynı kurumdan emekli olmuş ve her ikisi de vefat etmiş olan kadınların, hem kocasından hem de babasından aylık alma hakkı yoktur. Sadece fazla olan aylık kadına ödenir. Basında son günlerde çok gördüğümüz Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun hem kocasından hem de babasından aylık alma imkânı getiren karardan sonra ise ikisini de alma hakkı gelmişti. SGK şimdi davalardan kurtulmak için Yargıtay kararına uygun ama eksik bir düzenleme yaptı. Düzenlemeyle iki aylığı bazılarına davasız verecek.

DUL VE YETİM AYLIĞI İÇİN EVLENMEMEK YETER ŞART
Yasal ismi ölüm aylığı olan bu aylıkların, kocadan gelenine dul aylığı, ana-babadan gelenine de yetim aylığı denir. Kadın-erkek ayrımı olmadan vefat eden eşlerden aylık alabilmek için evli olmamak yeter şarttır. Evli olmadığı sürece kadın-erkek, vefat etmiş emekli eşten dul aylığı alabilir. Evlenirse dul aylığı kesilir, evlilik son bulunca da yeniden alınır.

YETİM AYLIĞI FARKLIDIR
Vefat etmiş babası veya annesi SSK'lı olan kadınların SSK veya Bağ-Kur'dan yetim aylığı almasının ön koşulu, evli olmaması, çalışmaması ve emekli olmamasıdır. Bu üç şarttan herhangi biri yoksa baba veya anadan yetim aylığı alınamaz. Ancak, vefat etmiş ana veya babası memur ise bu durumda iki şart vardır; memur olmamak ve evli olmamak. Yani, kadın SSK'lı veya Bağ-Kur'lu olsa da veya buralardan emekli olsa da evli olmamak şartıyla eski adıyla Emekli Sandığı yeni adıyla SGK Kamu Görevlileri Dairesi'nden yetim aylığı alabilir.

SSK VE BAĞ-KUR'LU DUL KADINLARA EKSİK MÜJDE
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'ne (SSİY) dün eklenen geçici 31'inci madde gereğince;
"GEÇİCİ MADDE 31- (1) İştirakçiliği kanunun yürürlük tarihinden (01.10.2008 gününden) önce başlayan, kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi (kamu görevlisi-memur-asker) kapsamındaki sigortalılar hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplerinin kanunun yürürlük tarihinden önce;
a) Bir dosyadan gelir veya aylık almakta iken kanunun yürürlük tarihinden sonra yeni bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanması halinde; eski ve yeni sigortalılık halinin aynı olması durumunda kanunun 54'üncü maddesi, farklı olması durumunda ise kanunun yürürlük tarihinden önceki kanunların mülga hükümleri uygulanır.
b) Birden fazla dosyadan gelir ve aylık almakta iken kanunun yürürlük tarihinden sonra yeni bir dosyadan gelir ve aylığa hak kazanması halinde, yeni bağlanacak dosyadaki gelir ve aylık miktarı da dahil olmak üzere (a) bendinde belirtilen şekilde mukayese işlemi yapılarak en düşük miktarlı dosya kapsamdan çıkarılır.
(2) (a) ve (b) bentlerine göre yapılan değerlendirme sonucunda, tercih durumları hariç olmak üzere sigortalı ve hak sahiplerine ödenecek gelir ve aylıklara ilişkin dosya sayısı ile gelir ve aylık miktarı, kanunun yürürlük tarihinden önceki dosya sayısıyla gelir ve aylık miktarının altında olamaz."



AÇIKLAMA

Madde açıklamaya muhtaç. Deniyor ki, 1.10.2008 gününden önce kocadan veya ana-babadan dul veya yetim aylıklarından birisini alan kadınlar için, 01.10.2008 sonrasında da kocası veya ana-babası üzerinden dul yetim aylığı alma hakkı doğan kadına, her iki dul-yetim aylığı SSK'dan ise fazla olanı, birisi SSK, birisi Bağ-Kur'dan ise ikisi birlikte verilir.
Yani, hem kocası SSK'lı hem de ana-babası SSK'lı ise iki aylık yok; kocası SSK'lı, ana-babası Bağ-Kur'lu ise iki aylık var. Tersi durumda da kocası Bağ-Kur'lu, ana-babası SSK'lı ise yine iki aylık var.



Eksik günde işçi sayısı 30'a düştü

Dün Resmi Gazete'de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği gereğince, yeni ve önemli bir değişiklik daha yapıldı. Çalışanlar normalde "30 gün SGK'ya çalıştı" diye bildirilirler. Ancak işveren, işçisini ayda 30 günden eksik bildiriyorsa sebebini, her ayı takip eden ayın 23'üne kadar eksik gün bildirim formu ve eklerini yazılı olarak göndermek zorundadır. Yeni yönetmelikle işyerindeki işçi sayısı 30 veya daha fazla olan işverenler artık eksik gün bildirim formu ve eklerini SGK'ya göndermeyecekler.

Ali Tezel