Sezaryen artık annenin isteğine bırakılmayacak

Türkiye'de bebeklerin yaklaşık yüzde 40'ı sezaryenle gözlerini dünyaya açıyor. Sezaryen, başlarda annenin hayatını kurtarmak için 'umutsuz' bir ameliyat olarak kabul edilirken zamanla 'anne adayının istediği ve hekimin işini kolaylaştıran bir tercih' haline geldi.

Ülkemizde sezaryen oranının, Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği yüzde 15 hedefinden çok yüksekte olduğunu dikkate alan Sağlık Bakanlığı, uzun süredir üzerinde kafa yorduğu çalışmayı tamamladı. Bakanlık, 81 ilin valiliklerine gönderdiği genelgede sezaryenle doğumun annenin isteğine bırakılamayacağını bildirdi. Tıbbi sebepler dışında sezaryenin anne ve bebeğe getirdiği ağır yüke işaret edilen genelgede annenin istemesinin, sezaryen için tek başına yeterli bir sebep olamayacağı vurgulandı.

Normal doğumun doğal bir süreç, sezaryenin ise ihtiyaç halinde kullanılan bir ameliyat olduğunun kaydedildiği genelgede, sağlık gerekçelerinin dikkate alınması gerektiği ifade edildi. Normal doğumdan hemen sonra bebek ile doğrudan tensel ve duygusal iletişim mümkünken, sezaryende bu ilişkinin ertelendiğine işaret edilen genelgede, "Sezaryen, vajinal doğumun alternatifi değildir. Sezaryen planlanırken, gebeye ve gebeliğe özgü yararları ve riskleri göz önüne alınmalıdır." denildi.

Genelgede Türkiye'de doğum oranlarıyla ilgili şu bilgilere yer verildi: 2008 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması'na göre doğumların yüzde 8,7'si sağlık personeli yardımı olmadan yapılıyor. Doğumların yüzde 90'ı ise sağlık kuruluşlarında gerçekleşiyor. 2005 Anne Ölümleri çalışmasına göre ise anne ölümlerinin 5'te biri evde yaşanıyor. Araştırmaya göre, 2003 yılında yüzde 21,2 olan sezaryen oranı, 2008'de yüzde 36,7'ye çıktı. Dünya Sağlık Örgütü'nün hedeflediği sezaryen oranı ise yüzde 15. Bu veriler ışığında doğum hizmetlerinin ulaşılabilirliğinin ve kalitesinin artırılmasına yönelik kapsamlı çalışma başlatan Sağlık Bakanlığı, anne ve bebek sağlığını korumak amacıyla ülke genelindeki tüm hastanelerde sezaryen endikasyonlarını izleme çalışmalarını devam ettiriyor. Bu arada genelgeyle 2007 yılında yayımlanan 'Doğum Eylemi Yönetim Rehberi', Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi olarak değiştirildi. Ayrıca, önceki genelgenin ekinde yer alan rehber de yürürlükten kaldırıldı.