Yaz geldi, hem havuz deniz mevsimi açıldı hem de tatiller başladı. Kimileri bronzlaşma sevdasına karşı koyamıyor kimileri de güneşten kaçmak için şemsiye altlarına ya da şapka ve gözlüklerin arkasına sığınıyor. Ancak güneşle ilişkileri doğru ayarlamanın yolu güneş koruyucu ürün kullanmak ve bu konuda bilinçli olmaktan geçiyor. Memorial Etiler Tıp Merkezi Dermatoloji Bölümü'nden Uz. Dr. Zerrin Baysal, "Cilt sağlığının korunmasında, güneş koruyucu ürünlerin önemi" hakkında bilgi verdi.
Güneş ışığı, faklı dalga boyları içeren bir spektruma sahiptir. Deride hasarlanma yaparak; deri kanserlerine, deri yaşlanmasına ve derideki renk değişikliklerine neden olur.
Ultraviyole ışınları üçe ayrılır:
1. UVA, derideki melaninin koyulaşmasına neden olur.
2. UVB, derinin erken yaşlanmasına ve güneş yanığına neden olur. Deriye renk veren "melanosit" denilen hücreleri uyarır ve renk pigmentinin yapılmasını; sonuç olarak derinin bronzlaşmasını sağlar.
3. UVC ışınları, ozon tabakasının engeline uğrar ve yeryüzüne ulaşamazlar. Mikrop öldürücü etkileri vardır. Ameliyathanelerde kullanılır.
Deri güneşten olumsuz etkilenmemek için bronzlaşarak kendini savunmaya alır
Güneş ışığı cilde temas ettiği zaman, deride hücre düzeyinde bozulmalar yapar. Bu faklılaşmadan etkilenmemek adına; deri kalınlaşır, bronzlaşır ve yeni hücre yapımı sağlanmış olur. Bütün bu savunma mekanizmalarına rağmen; yine de deri hücrelerinde istenmeyen değişiklikler olur. Damarlarda genişleme gelişerek, deri kızarması oluşur. Maruz kalınan süre fazla ise, deride güneş yanıkları oluşur. Kronik maruziyet, genetik yatkınlığı olan kişilerde; deri kanserleri, deride alerjik durumlar, deri yaşlanmaları, kılcal damarlarda genişlemeler, deride renk değişiklikleri gibi istenmeyen durumlara yol açar.
"İlle de bronzlaşacağım" diyorsanız güneş koruyucusuz olmaz
Güneş ışınlarının bu zararlı etkilerinden korunmak amacıyla güneş koruyucuları kullanılmalıdır. Bu ürünler, zararlı UV ışınlarını emerek ya da yansıtarak cildin zarar görmesini engeller. Kullanılan güneş koruyucularının sadece UVB'ye karşı değil; mutlaka UVA' ya karşıda da koruyucu özellikleri olmalıdır.
Ozon tabakasının delinmesi, zamanından önce yaşlanma, kırışıklıklar ve deri kanserine yol açabileceği düşüncesiyle bronzlaşmaya karşı tepki gelişmiştir. Fakat bronzlaşmanın getirdiği sağlıklı ve estetik görünüm bu gerçeğe karşı yinede insanlara cazip gelmektedir.
Çocuğunuzu cilt kanserinden korumak için güneşle ilişkisini doğru ayarlayın
Özellikle çocukluk çağında maruz kalınan güneş ışınlarının 30-40 hatta daha uzun yıllar sonrasında deri kanseri ve erken deri yaşlanmasına neden olduğu bilinen bir gerçektir. Bu yüzden bu ürünlerin mutlaka bebeklik döneminde kullanılmaya başlanması gerekmektedir. Kullanılan ürünlerin özellikle hem kimyasal hem de fiziksel ya da mekanik koruyucu dediğimiz özelliklere sahip olması gerekir. Sıvı nitelikteki koruyucuların etkinlikleri tartışılmakta olduğundan, katı ve beyaz görüntü sağlayan yoğun koruyucular tercih edilmelidir.
Bebeklik dönemleri itibariyle korunmuş kişiler yıllar sonra gelişecek deri kanseri ve deri yaşlanmasından etkilenmeleri açısından daha az riske sahiptir. Koruyucular tek başına yeterli olmadığı için kıyafetler ve şapkalarla desteklenmelidir. Havuz yada denizde olmadıkları zamanlarda özellikle koyu renkli kıyafetlerle kamuflaj yapılmalıdır. Eskiden açık renk kıyafet seçimi yapılırken son yıllarda yapılan çalışmalar koyu renkli kıyafetlerin güneşe karşı koruyuculuğunun çok daha fazla olduğunu göstermiştir. Ürün seçiminde "baby" ya da "child" ibareli ürün kullanımı tercih edilmeli ama erişkinler için kullanılan ürünlerin kullanılması da zarar verici sonuçlar yaratmaz.
Bebeklere ve çocuklara bu ürünlerin kullanımında dikkat edilecek diğer bir durumda şudur: fazla terledikleri için daha sık tekrarlanmalıdır. Sık tekrarlandıkları için deride alerjik yanıtlar oluşabilir. Bu yüzden de daha fiziksel özellikli koruyucu kullanmak gerekir. Bunların sürümü asla kolay değildir, kozmetik değildir, piyasada bulmakta da zorluk çekilir ama daha güvenlidir.
