Türkiye, uzun yıllardır sürdürdüğü yap-işlet, yap-işlet-devret modelleriyle kamu-özel ortaklığı modeli yatırımlarına yeni bir model ekliyor. İlk olarak sağlık yatırımları için uygulamaya giren ve çok büyük kampüsler içinde farklı hastanelerin bir arada bulunması biçiminde özetlenen “şehir hastaneleri” projesinde uygulanacak model, sözleşmelerin imzalanmasıyla uygulama aşamasına geçti. Proje kapsamında üç hastanenin inşası başladı. Yükleniciler, proje kapsamında kampüsleri ve hastane binalarını inşa edecek ve 25 yıl süreyle uygun biçimde kullanımı konusunda sorumlu olacak. İşletme süresi boyunca işletmeciler, kamudan kira bedeli alacak, ayrıca kampüs içindeki ticari alanlardan gelir elde edecek. Şehir hastaneleriyle birlikte kamu harcamaları içinde izlenmesi gereken bir kalem de ortaya çıkmış oldu. Hazine Müsteşarlığı’nınbu ödemeler için gerekli altyapıyı kurduğu kaydedildi. Yeni model kapsamında yürüyen 14 ayrı şehirde 15 hastane kampüsü projesi bulunuyor. Proje kapsamında büyük kampüs inşa edilen bölgelerde eskiyen hastanelerin kapatılacak olması, ilk etkinin özel sağlık kuruluşlarına başvuruları artırma yönünde olacağı kaydedildi. Uzun süredir tartışılan “şehir hastaneleri” projesi başladı. Türkiye’nin yap-kirala modeliyle ilk büyük projesi olan şehir hastaneleri inşasına 15 hastane için sözleşmeler imzalandı, Ankara Bilkent, İstanbul İkitelli ve Yozgat şehir hastanelerinin temelleri de atıldı.
15 hastanenin sözleşmesi imzalandı
Sözleşmesi imzalanan projeler 14 ildeki 15 hastaneyi kapsıyor. Hastanelerin toplam yatak kapasitesi 24 bin 405 olarak açıklandı. Sözleşmeleri imzalanarak fiilen başlayan projeler, Adana, Ankara Bilkent, Ankara Etlik, Elazığ, Gaziantep, İstanbul İkitelli, Kayseri, Mersin, Yozgat, İzmir Bayraklı, Konya, Manisa, Bursa, Kocaeli, Isparta olarak sıralandı.
Şehir hastaneleri projesinde, büyük bir kampüs içinde genel hastanelerin yanında, çeşitli alanlarda uzmanlaşmış hastaneler ile teşhis tedavide kullanılan diğer birimlerin (görüntüleme, laboratuvar vb.) bulunduğu büyük birimler olarak planlandı. Kamu-özel ortaklığı çerçevesinde yap-kirala olarak geliştirilen projeyle yükleniciler, belirlenen birimleri inşa etmek, 25 veya 30 yıl süreyle bu birimleri işler olarak tutmakla yükümlü olacaklar. Bunun karşılığında ise kamu tarafından kira bedeli alacaklar ayrıca kampüs içindeki ticari alanlardan gelir elde edebilecekler.
En yüksek yıllık kira 276 milyon lira
Kira bedelleri, hastane işletmelerindeki döner sermayelerden ve bütçeden ayrılacak ödeneklerden yapılacak. İmzalanan sözleşmelerdeki kira bedellerine ilişkin olarak resmi açıklama yapılmadı. Bu konuda, Türk Tabipler Birliği gayri resmi edindiği bilgilere dayalı olarak bir rapor yayınlamıştı. Buna göre bilgi alınamayan 3 proje dışında kalan 12 sağlık kampüsü için yıllık 1 milyar 471 milyon TL kira bedeli ödenecek. En yüksek kira bedeli yıllık 276 milyon TL ile Ankara Etlik projesinde, en düşük ise yıllık 54.7 milyon TL ile Yozgat kampüsü için ödenecek. Şehir hastaneleri için ihale süreçleri 2012 yılı itibariyle tamamlandı. Ancak, projelerin ihale ilanlarından başlayarak çeşitli hukuki sorunlar da gözlendi. Hatta 3 proje için yürütmeyi durdurma kararı yürürlükte. Ancak hükümet, 2013 başında çıkardığı 6428 sayılı yasa ile ihalelerde sözleşmelerin önünü açtı. Yine de Danıştay nezdinde açılan davalar halen yürürlükte. Proje ihaleleri kira bedelleri ve işletme sürelerinden indirim şeklinde yapıldığı ve inşaatın tüm sorumluluğunun yüklenicide olması nedeniyle tahmini bir yatırım tutarı söz konusu. Bu konudaki veriler, ihaleyi alan şirketlerin açıklamaları ile Sağlık Bakanlığı’nın projenin oluşum aşamasında Kalkınma Bakanlığı’na verdiği ön fizibilite raporuna dayanıyor. Bu raporda 8 hastane için sabit yatırım tutarı tahmini 3 milyar 880 milyon TL olarak verilmişti. Bütün projelerde toplam inşaat yatırımlarının 6 ile 7 milyar TL arasında olacağı tahmin ediliyor. Bina yatırımları dışında, hastanelerde verilecek tıbbi hizmetler için, kapatılan hastanelerin ekipman ve cihazlarının kullanımı dışında ihtiyaç duyulanlar için de kamu tarafından yatırım yapılacak.
Bazı hastaneler kapatılacak
