İşte ebeveynleri yakından ilgilendiren bu soruya yanıt veren Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Namık Kemal Akpınar, 9 temel ipucunu şöyle sıralıyor:
1. Sağlıklı anne: Sağlıklı nesiller yetiştirmenin birinci kuralı, sağlıklı anne ve uygun bir aile ortamından geçer. Hamilelik döneminde anne düzenli sağlık kontrollerini yaptırmalı, aşılarını tamamlamalı ve dengeli beslenmeli.
2. Anne sütü: Bebeklere mümkün ise 1-2 yaşa kadar kadar anne sütü verilmeli. Çünkü anne sütü, bebeğin ideal büyümesini ve gelişmesini sağlar. Zeka ve beyin gelişimi için en faydalı besin kaynağıdır. Bağışıklık sisteminin gelişmesi için gerekli maddeleri içerir. İleride olabilecek şeker hastalığı ve şişmanlığa karşı koruyucudur.
3. Aşılama: Çocukların tehlikeli olabilecek mikroplara karşı bağışıklık sistemini uyarıp, onlara karşı savunma geliştirilebilmeleri için aşılarının düzenli ve eksiksiz yapılması önemli. Sağlık Bakanlığı’nca planlanan Ulusal Aşı Takvimi’ndeki aşıların mutlaka yaptırılması gerekiyor.
4. Beslenme: Çocuğun ideal büyüme değerlerine ulaşması için düzenli ve dengeli beslenmesi şart. Her mevsimin uygun sebze ve meyvelerini içeren besinler almalı. Çocuklar özellikle abur-cubur gıdalar ile tanıştırılmamalı, 3 beyaz yani şeker-un-tuz içeren gıdalardan olabildiğince uzak durulmalı.
5. Diş sağlığı: Çocukların dişlerine zararlı olabilecek asitli, gazlı ve şekerli gıdalardan uzak durmaları sağlanmalı. Çocuklar, kahvaltıdan sonra ve yatmadan önce mutlaka dişlerini fırçalamalılar. Düzenli diş kontrolleri yaptırılmalı.
6. Sağlık kontrolleri: Düzenli sağlık kontrollerinde bebeğin büyümesi (boy, kilo, baş çevresi) ve gelişmesi (zeka, mental durumu, ayına veya yaşına uygun hareketleri yapabilirliği) değerlendirilir. Bazı hastalıkların ön bulguları erken dönemlerde kendini gösterir. Düzenli sağlık kontrolü, erken tanı ve tedavide başarıyı da beraberinde getirir.
7. Spor: Bebeğe doğduğu andan itibaren egzersiz yaptırılmalı. Emekleme ve yürümeye başladığı andan itibaren çocuğun hareketliliğini artıracak ortamlar sağlanmalı. Oyun çocukluğu döneminden itibaren de çeşitli sporsal aktivitelere katılımını sağlayın. Spor, sağlığının yanı sıra çocuğun okul dönemi başarısını da olumlu yönde etkiler.
8. Çocuğunuzla bol bol vakit geçirin: Anne ve babası ile yeterince vakit geçirmeyen çocuklarda ileri yıllarda bazı davranışsal sorunlar, arkadaş ve okul uyumunda problemler gözlenir. Bu sorunlarla karşılaşmamak için çocuklarınızla beraber ortak aktiviteler bulun, onlarla bol bol zaman geçirin.
9. Eğitim: Eğitim düzeyi yüksek olan toplumlarda sağlık sorunlarına daha az rastlanıyor. Bu toplumlarda ayrıca bebek ve anne ölüm hızı daha düşük oranda oluyor. Sağlıklı nesillerin olması için ebeveynlere düşen en önemli görev, çocuklarına iyi ve kaliteli eğitim olanakları sağlamak.