11- Vatandaşlıktan izin alarak çıkan ve mavi kartı sahibi olan vatandaşların sağlık hak sahipliği bulunuyor mu?

Bu kişiler sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. 

Bu nedenle, mavi kart verilen kişiler sosyal güvenlik hakkından aynen Türk vatandaşları gibi faydalanabilirler. Bunun için Kurum ünitelerimize mavi kartları ile başvurup işlem yaptırmaları gerekmektedir. İşlem yaptırdıktan sonra sağlık hizmetlerinden sorunsuz bir şekilde faydalanabileceklerdir.

12- Sigortalılığın sona ermesi ile sağlık hizmetlerinden yaralanma sona erer mi? 

İşten ayrılan sigortalılar ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sigortalılığın sona erdiği tarihten itibaren on gün süreyle daha sağlık hizmetlerinden yararlanırlar. Bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru son bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 10 günlük süreye ek olarak 90 gün daha yani toplamda 100 gün bakmakla yükümlü olduğu kişiler dahil olmak üzere sağlık hizmetlerinden yararlandırılırlar.

13- Devlet memurlarından aylıksız izinde olanların Genel Sağlık Sigortası karşısındaki durumları nasıldır?

Aylıksız izin kullanan devlet memurları arasında işe giriş tarihleri bakımından bir fark bulunmaktadır. Buna göre; 01.10.2008’den önce işe girmiş devlet memurları aylıksız izinli sayıldıkları sürece sağlıktan faydalanabilmektedirler. Ancak 01.10.2008’den sonra işe giren devlet memurları bir yıl süreyle kendi üzerlerinden sağlık hizmeti alabilirler. Bir yıldan fazla aylıksız izin kullanan eşler, bir yıldan sonra bakmakla yükümlü olarak sağlık hak sahipliğinden faydalanabilir.

14 - Devlet memurlarının okumayan ve kendi adına genel sağlık sigortalılığı da olmayan erkek çocuklarına anne veya babaları üzerinden kaç yaşına kadar bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla sağlık hizmeti verilebilir?

15.01.2010 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumunca devralınan kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar ile 15.10.2010 tarihinde devralınan Türk Silahlı Kuvvetlerinde çalışan askeri ve sivil personelin erkek çocukları durum değişikliği olmaması şartıyla okuyup okumadıklarına bakılmaksızın 25 yaşına kadar anne veya babası üzerinden sağlık yardımlarından yararlandırılır. Durum değişikliği olması halinde öğrenci olmaları şartıyla 25 yaşına kadar sağlık yardımlarından yararlanabileceklerdir. Durum değişikliğinden anlaşılması gereken, erkek çocuğunun evlenmesi veya işe girmesi ile 5434 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi çalışan devlet memurunun emekli olması veya kamu işyerinden ayrılmasıdır.

15-Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi (SPAS) nedir?

20.05.2006 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile üç farklı sosyal güvenlik kuruluşu Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında birleştirilmiştir.  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten 2012 Ocak ayına kadar sağlık alanında, Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilen kurumların ayrı ayrı geliştirdikleri farklı programlar üzerinden sağlık yardımı hak sahipliği oluşturularak sağlık hizmetleri verilmiştir.

Bu programlar, 2012 Ocak ayından itibaren Türkiye genelinde Sağlık Provizyon Aktivasyon Sisteminde birleştirilmiş ve tüm genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık aktivasyon işlemlerinin tek bir program üzerinden otomatik olarak yürütülmesi sağlanmıştır.   Program yeni doğan çocukların, yeni işe girenlerin, 5510 sayılı Kanun 60 ıncı maddesi kapsamında genel sağlık sigortalılığı başlayanların, yeni emekli olanların, yeni evlenenlerin, boşananların, işten çıkanların, ölenlerin bilgileri Kurumun tescil, hizmet, tahsis (emeklilik), borç, prim ödeme ve nüfus kayıtlarından elektronik ortamda tespit ve kontroller edilerek genel sağlık sigortalılarının Kurum ünitelerine gelmelerine gerek kalmaksızın hastanelerde ve eczanelerde sağlık hizmetlerinden yararlanması için gerekli sağlık hak sahipliği kayıtlarını (aktivasyon ve provizyon) elektronik tetikleme yöntemiyle otomatik olarak oluşturan, evlenme, boşanma, iş değişikliğine göre sağlık kapsamını değiştiren, işten çıkma, emekli aylığının durdurulması veya ölüm v.b. nedenlerle sağlık hak sahipliğinin otomatik olarak durdurulmasını sağlayarak sağlık hizmet sunucularında sağlık hak sahipliği işlemlerinin otomatik olarak yürütülmesini sağlamaktadır.

16- Türkiye’de ikamet eden genel sağlık sigortalısının Türkiye’de ikamet tezkeresi almış olan yabancı uyruklu ana ve babası bakmakla yükümlü sıfatıyla sağlık hizmetlerinden faydalanabilir mi?

Türkiye'de ikamet eden gerek yabancı uyruklu, gerek Türk Vatandaşı olan genel sağlık sigortalıları bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla yabancı uyruklu anne babalarını, aldıkları ikamet tezkeresi süresince, sağlık hizmetlerinden  faydalandırabilmektedir.

 İkamet tezkeresi, geçici vatandaşlık numarası ve vatandaşı olduğu ülkede sosyal güvencesi olmadığına dair beyan ve taahhüt belgesiyle en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvuru yapılması halinde sağlık aktivasyon işlemi yapılmaktadır.

17- Emeklilik için prim şartını doldurmuş olup yaş şartını doldurmayı bekleyen kişilerin sağlık hizmetlerinden faydalanmaları için ne yapmalıdırlar?

Emekli olabilmek için yaş şartını doldurmayı bekleyen kişilerin, öncelikle eş, anne veya babaları, ya da çocukları üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlıktan yararlanma hakları var ise bu kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlandırılır. Ancak emekli olacakları döneme kadar genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi durumunda olmamaları halinde Kurumumuzca re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescillerinin yapılması ve bir ay içinde yerleşim yerlerindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvurmaları halinde yapılacak gelir testi işlemlerine istinaden aile içinde kişi başına düşen gelir miktarına göre primleri devlet veya kendileri tarafından ödenmek suretiyle sağlık hizmetlerinden faydalanmaları mümkündür. Yapılan test sonucu 5510 sayılı Kanunun 60/g kapsamında sigortalılığı tescil edilen kişiler 30 gün prim ödemeleri şartıyla 60 günlük prim borçları oluşana kadar sağlık hizmetlerinden yararlandırılırlar.       

18-Evlat edinilen çocuğun evlat edinen kişi üzerinden sağlık hak sahipliği var mıdır?

Sigortalı tarafından mahkeme kararıyla evlat edinilen ve evlat edinen sigortalının nüfus kayıtlarına işlenen çocuklar, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden faydalandırılır.

Evlat edinilen çocuk evlat edinen genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden faydalanabilirken, evlat edinen kişi evlat edindiği çocuğu üzerinden sağlık yardımlarından yararlanamaz.

Aynı zamanda evlat edinilen çocuk, talebi halinde öz anne ve babasından genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden faydalanabilir. Evlatlık verilen çocuğun öz anne ve babası, talepleri halinde bu çocukları üzerinden sağlık yardımlarından faydalandırılabilir.

19-Üvey çocukların sağlık hak sahipliği hakkında bilgi verebilir misiniz?

1.10.2008 tarihinden önce 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında çalışan ve 15.01.2010 tarihinde devralınan devlet memurları ile 15.10.2010 tarihinde devralınan Türk Silahlı Kuvvetlerinde aynı kapsamda çalışan askeri ve sivil personelin üvey erkek çocukları durumlarında değişiklik oluncaya kadar herhangi bir şart aranmaksızın 25 yaşına, üvey kız çocukları ise durumlarında değişiklik oluncaya kadar bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık yardımlarından yararlanacaklardır.

15.01.2010 tarihinde devralınan devlet memurları ile 15.10.2010 tarihinde devralınan Türk Silahlı Kuvvetlerinde aynı kapsamda çalışan askeri ve sivil personelin bu tarihlerden sonra evlenmesi halinde, üvey çocuklar genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak değerlendirilmeyecektir.

01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa devlet memuru olarak çalışmaya başlayanlar ile 01.10.2008 tarihinden önce ve sonra Kanunun diğer kapsamlarındaki genel sağlık sigortalılarının üvey çocukları bakmakla yükümlü olunan kişi olarak değerlendirilmeyecektir.

20- Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık yardımları hangi durumlarda ve ne zaman sona ermektedir?

- Genel sağlık sigortalısının veya bakmakla yükümlü olunan kişilerin öldüğü,

- Bakmakla yükümlü olunan kimsenin adresinin yurtdışına taşındığı,

- Er ve erbaş olanların askerlik görevine başladığı,

- Yedek subay okulu öğrencilerinin okula başladığı,

- Hükümlü ve tutuklu olanların, tutukluluğu veya hükümlülüğünün başladığı,

tarihten itibaren genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı sona ermektedir.

18 yaşından büyük lise ve dengi öğrenim görülmesi sebebiyle bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla sağlık hizmetinden yararlandırılan çocuklar, 20 yaşını dolduracakları tarihi aşmamak kaydıyla bu öğrenimlerini bitirilmelerini izleyen tarihten itibaren 120 gün süreyle daha aynı kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edeceklerdir.