AYŞENUR SAĞLAM - Sosyo-ekonomik amaçlı kamu kesimi Ar-Ge harcamalarında "yeryüzünün keşfi ve kullanımı" yüzde 21'lik payla ilk sırada yer aldı. Petrol ve doğal gaz araştırmaları, meteorolojik araştırmalar, deniz yatakları, okyanuslar, atmosferin keşfi ve kullanımını kapsayan bu alandaki cari harcamalar 263,5 milyon lira, yatırım harcamaları ise 61,7 milyon lira olarak gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2013 Yılı Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması'na göre, Türkiye'de gayri safi yurt içi Ar-Ge harcamaları geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 13,4 artışla 14,8 milyar lira oldu.
Söz konusu harcamalarda ticari kesim yüzde 47,5 ile en büyük paya sahip olurken, bunu yüzde 42,1 ile yükseköğretim kesimi ve yüzde 10,4 ile kamu kesimi izledi.
Ticari kesim Ar-Ge harcamaları içinde ise aslan payı yüzde 51,3 ile imalat sektörünün oldu. Motorlu taşıtlar ile diğer ulaşım araçlarının imalatı, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, elektrikli teçhizat, makine ve ekipman, bilgisayar, elektronik ve optik ürün imalatı bu alanda en fazla harcama yapılan alanlar olarak dikkati çekti. Bilgi ve iletişim sektörü, yüzde 25,1 ile Ar-Ge faaliyetlerine en fazla kaynak ayrılan diğer ticari sektör olurken, bu grupta en fazla harcama programlama ve danışmanlık alanında yapıldı.
- Yükseköğretim Ar-Ge harcamaları
Bilim dalına göre yükseköğretim Ar-Ge harcamaları incelendiğinde, sağlık bilimlerinin yüzde 31,8 ile en fazla harcamanın yapıldığı alan olduğu görüldü. Bu alanı yüzde 24,3 ile mühendislik biimleri, yüzde 18,4 ile sosyal bilimler ve yüzde 12 ile beşeri bilimler takip etti. Tarım bilimleri, yüzde 4,5 ile en düşük Ar-Ge harcamasının yapıldığı bilim dalı oldu.
- Kamu kesimi Ar-Ge harcamaları
Toplam Ar-Ge harcamaları içinde en düşük paya sahip olan kamu kesimine bakıldığında ise sosyo-ekonomik amaçlı harcamalarda "yeryüzünün keşfi ve kullanımı" yüzde 21 ile ilk sırada yer aldı. Petrol ve doğal gaz araştırmaları, meteorolojik araştırmalar, deniz yatakları, okyanuslar, atmosferin keşfi ve kullanımını da kapsayan bu alandaki cari harcamalar 263,5 milyon lira, yatırım harcamaları ise 61,7 milyon lira olarak gerçekleşti.
Sosyo-ekonomik amaçlı kamu kesimi Ar-Ge harcamalarında, endüstriyel üretim ve teknoloji sektörü yüzde 20,4, tarım yüzde 20, savunma yüzde 19,4 paya sahip oldu. Bu alanda en düşük harcama yüzde 0,15 ile kültür, eğlence, din ve kitle iletişim sektöründe yapıldı. Kamu kesimi Ar-Ge harcamalarında uzayın keşfi ve kullanımı için ayrılan pay ise yüzde 0,86 olarak belirlendi.
Sosyo-ekonomik amaç ve harcama grubuna göre kamu kesimi Ar-Ge harcamaları şöyle:
| Sosyo-ekonomik amaç |
Cari Harcama |
Yatırım Harcaması |
| Toplam | 1 254 984 531 | 288 509 027 |
| Yeryüzünün keşfi ve kullanımı | 263 575 568 | 61 780 184 |
| Çevre | 43 542 356 | 12 934 295 |
| Uzayın keşfi ve kullanımı | 12 401 996 | 891 819 |
| Ulaşım, telekomünikasyon ve diğer altyapılar | 24 254 537 | 5 522 356 |
| Enerji | 66 156 339 | 18 892 351 |
| Endüstriyel üretim ve teknoloji | 282 603 012 | 33 158 960 |
| Sağlık | 17 054 434 | 7 387 934 |
| Tarım | 242 967 074 | 66 724 461 |
| Eğitim | 11 296 010 | 2 520 474 |
| Kültür, eğlence, din ve kitle iletişim | 2 225 548 | 141 724 |
| Siyasi ve sosyal sistemler, yapılar ve süreçler | 24 070 258 | 2 876 636 |
| Genel bilgi gelişimi: Üniversite fonlarından finanse edilen Ar-Ge | 2 629 708 | 615 719 |
| Genel bilgi gelişimi: Diğer kaynaklardan finanse edilen Ar-Ge | 30 262 043 | 6 399 272 |
| Savunma | 231 945 648 | 68 662 840 |
