Sağlık Bakanlığı nörolojik, kardiyolojik, endokrinolojik ve ortopedik hastalıklar gibi kronik hastalığı nedeniyle sürekli hastanede yatarak tedavi edilemeyen ya da belli bir süre için yürüyemeyen hastalara evde bakım hizmeti veriyor. Alzheimer ya da inme geçirenleri de kapsayan bu uygulama; hastaların rutin muayeneleri, hastalığıyla ilgili kan ve idrar tetkikleri, EKG çekilmesi, tıbbi pansumanlar, tetkiklerin takibi ve sonuçlarında göre önerilerde bulunmak gibi hizmetleri de kapsıyor.
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Orhan Koç, ANKA’ya yaptığı açıklamada, Türkiye’de ortalama yaşam süresinin arttığını ve bu durumun da yaşlı nüfusun ve kronik hastalıkların artmasına yol açtığını söyledi. Koç, özellikle kronik hastalıklara bağlı olarak gelişen erken ve geç komplikasyonların tedavilerinin, hastane yataklarının uzun süre kullanımına ve ciddi maliyet artışlarına neden olduğunu belirterek “Bu hastaların hastanelerde uzun süre kalmalarına bağlı olarak sosyal psikolojik ve ilave tıbbi sorunlar oluşmaktadır” dedi. Gelişmiş ülkelerde yaşlı veya yatağa bağımlı hastaların tıbbi bakım ve rehabilitasyonlarının sağlık kuruluşları yerine kişinin kendi evi ve aile ortamında yapılmasının yaygın bir uygulama olduğunu ifade eden Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Koç, “Bununla hastanede kalış sürelerinin kısaltılması amaçlanmıştır. Bu ihtiyaç algılaması karşısında Sağlık Bakanlığı’nca da yürürlüğe konulmuş ve bu şekilde uygulamalar disipline edilmiştir” diye konuştu. Koç, Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık kurumlarında da bu hizmetlerin uygulanabilmesi için başta Balıkesir Devlet Hastanesi olmak üzere, Nazilli Devlet Hastanesi, Denizli Devlet Hastanesi, Adıyaman 82. Yıl Devlet Hastanesi, Malatya Devlet Hastanesi ve Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde pilot uygulamalar gerçekleştirildiğini ve bunun ülke geneline yaygınlaştırılması amacıyla çalışmaların sürdüğünü bildirdi.
EVDE BAKIM HİZMETLERİNİN YÜZDE 81’İ NÖROLOJİK VAKALAR
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Orhan Koç, Evde bakım uygulamaları kapsamındaki hasta gurubunun, hastalıklara bağlı olarak gelişen komplikasyonlar nedeniyle yatağa bağımlı veya kendi ihtiyaçlarını bir başkasının desteği olmaksızın karşılayamayan bireyler belirterek şunları söyledi:
“Uygulama sonucunda elde edilen verilere göre; evde bakım hizmeti verilen hastaların yüzde 81 gibi önemli bir oranını nörolojik vakalarının oluşturduğunu, daha sonra sırasıyla; yüzde 69 kardiyolojik vakalar, yüzde 38 endokrinolojik vakalar, yüzde 34 ortopedik vakalar, yüzde 27 göğüs hastalıkları ve yüzde 21 oranında da hematoloji ve onkolojik vakaların yer aldığı görülmüştür. Evde bakım hizmetleri tıbbi bakımla birlikte sosyal ve psikolojik destek hizmetleri ile bir bütün olarak verilmesi gereken sosyal içerikli hizmetlerdir. Bu hizmetler hastaneye gelemeyecek durumda olan hastalara bu hizmeti veren sağlık kuruluşları tarafından bu amaçla tahsis edilen, doktor, hemşire, sağlık memurları, psikolog, fizik tedavi uzmanı, laborant, sosyal hizmet uzmanı, sekreter ve şoför gibi personelden müteşekkil bir sağlık ekibi marifetiyle hastanın bulunduğu ev ortamında, muayene, rutin kan tetkikleri mesane-nazogastrik katater uygulamaları, sonda ve pansumanların yapılması, ilaçların reçetelendirilmesi, hastalık raporlarının hazırlanması, fiziksel rehabilitasyonlarının sağlanması, psikolojik ve sosyal destek sağlanması, tıbbi tedavi bakımlarının yapılması ve danışmanlık gibi hizmetleri kapsamaktadır. Bu hizmetler randevu sistemi ile verilmektedir.”
ALZHEIMER VE PARKİNSON HASTALARINA DA EVDE BAKILABİLİYOR
Mevcut uygulamada; evde bakım hizmeti veren sağlık kurumuna evde bakım hizmeti almak amacıyla müracaat eden hastaların durumlarının evde bakıma uygunluğu yönünden ilgili hekim tarafından değerlendirildiğini belirten Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü Koç, “Uygun olduğu tespit edilen hasta kayıt altına alınarak hastalığının durumuna göre belirlenen periyotlarla ev ziyaretleri gerçekleştirilmekte, sağlık ekibince hastalığına yönelik bakımları sağlanarak tetkikler için gerekli numuneler alınmakta ve sonuçlar uzman hekimlerle de konsülte edilmektedir” dedi. Evde bakım hizmetleri kapsamında verilen hizmetlerin bedelinin ise yürürlükteki resmi fiyat tarifesi üzerinden ücretlendirilerek varsa ilgilinin tabi olduğu sosyal güvenlik kuruluşunca karşılanacağını kaydeden Koç şöyle devam etti:
“Kronik hastalığı nedeniyle sürekli hastanede yatarak tedavi edilemeyen ya da belli bir süre yürüyemeyen hastaların; rutin muayeneleri, hastalığıyla ilgili kan ve idrar tetkikleri, EKG çekilmesi, tıbbi pansumanlar, tetkiklerin takibi ve sonuçlarında göre önerilerde bulunmak, her türlü danışmanlık hizmetleri, hastalıklarına ait sürekli kullandıkları ilaçların reçetelendirilmesi yada raporların çıkarılmasına yardımcı olunması, gereken durumlarda uzman görüşü alınması ve konsültasyonlar için hastanın naklinin sağlanması evde bakım hizmetleri kapsamındadır. Evde bakım biriminden yaralanan hastalık grupları arasında ise Alzheimer, inme, Parkinson gibi nörolojik hastalıklar, senil yani ileri yaşa bağlı hastalıklar, ileri derecede kalp ve solunum yetmezliği bulunan hastalar, çeşitli nedenlerden dolayı parapleji hastalıkları, ortopedik hastalıklar ve diğer sistem hastalıkları sayılabilir. Uygulama ile asıl amaçlanan ise hastaların genel olarak hastanede kalış sürelerini kısaltmak ve hastaneye gelemeyen hastalara hizmeti, bulunduğu ev ortamına götürmektir.”
