Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 63 kişinin daha Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybettiğini, en fazla vakanın İstanbul'da görüldüğünü, bu ili İzmir ve Ankara'nın takip ettiğini belirterek, "Toplam 39 ilimizde can kaybımız var." dedi.
Koca, Bilkent Yerleşkesi'nde gerçekleştirilen Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı sonrası açıklamalarda bulundu.
Koronavirüs salgınında, dünyada gelinen noktanın artık olayın başlangıç günlerini bile unutturduğunu vurgulayan Koca, "Çin'de başlayan olay şimdi bütün hayatı belirlemiş durumda. Hiçbirimiz, dünyanın neresinde olursa olsun herhangi bir insan, bu hastalık yokmuş gibi yaşayamaz. 24 saat içinde bile, yaşam tarzı radikal değişiklikler gösterebiliyor. Bu, eski dünya değil. Bu, sürdüregeldiğimiz hayat değil. Dünya insanının ekran başından izlediği haberler eskiye benzemiyor." diye konuştu.
Çok uzun yıllardan beri, dünyanın bütün uluslarının birleşmiş olarak, ortak bir düşmana karşı savaştığının altını çizen Koca, dünyanın her ülkesinin bu savaşta ayrı bir cephe olduğunu söyledi.
- "İzolasyon konusu her gün daha fazla önem kazanıyor"
Bakan Koca, sözlerine şöyle devam etti:
"Karşımızda, sürekli hareket halinde olan, içeri sızacak boşluk arayan, koyduğumuz sınırlarda zayıf noktaları tehdit eden bir düşman var. İnsanlık buna ilk kez tanık oluyor. Dayanışma şimdi izolasyonla gerçekleşiyor. Araya mesafe koymak, bizi güçlü kılıyor. Dünya, koronavirüse karşı şu ana kadar ne başarı göstermişse, bunu izolasyona borçludur. Biz de hastalığın ülkemize girmesini bu yolla öteledik. Hastalık, Türkiye'ye girdiğinde, bu mücadelede asıl silahımızın izolasyon olduğunu söyledik.
Temas, mesafe, izolasyon… Bu üç kelime hayati önemde. Temas içinde olmayacağız, araya mesafe koyacağız, kendimizi izole edeceğiz. Bütün dünyada bilim insanları hastalık üzerinde çalışıyor. Bilgi sürekli gelişiyor. İzolasyon konusu, her gün daha fazla önem kazanıyor."
Mücadelenin, temelde yayılmayı önleme mücadelesi olduğuna işaret eden Koca, "O halde, ilaç, aşı çalışmalarını sürdüren bilim insanları bize en başta ne diyor, tıp ne diyor, ona bakmalıyız. Tıp şunu diyor, temastan kaçın, araya mesafe koy, kendini izole et. Eğer bu temel kural uygulanmazsa diğer tedbirler bizi koruyamaz. Tehdit herkes için ortak, tehdide karşı davranış ortak olmalıdır. Uyguladığınız tedbiri başkasından talep etme hakkınız var. Yakınlarınızı, çevrenizi uyarmak gibi bir sorumluluğunuz var. Şunu söylerseniz size kimse itiraz edemeyecektir. Özgürlüğümüzü kısıtlayan birbirimiz değiliz. Özgürlüğümüzü risk kısıtlıyor." değerlendirmesinde bulundu.
- "Halk sağlığı savaşı"
Koca, izolasyonun, mücadelenin şahıs bazından ülke bazına gerekli olan mücadele şartı olduğunu dile getirdi. Mücadelenin temelinde kişilerin olduğunu vurgulayan Koca, " Hatice Hanım var, Ali Bey var, Murat amcamız, Gül teyzemiz var… Lise öğrencimizden akademisyenimize kadar, bütün insanımız var. Herhangi birimizin tavizi, hepimizi ilgilendirecek ciddi sonuçlar demektir." dedi.
Tahammül ve dirayet günleri olan bugünlerin geçici olduğuna işaret eden Koca, "Bugün ödevimizi ne kadar iyi yaparsak yarın bununla o kadar övüneceğiz. Başarırsak, bundan bir an için bile şüphe duymuyorum, birlikte gurur duyacağız. Bir yönüyle bu bir savaştır, halk sağlığı savaşıdır. Hedefimiz bu savaştan en az can kaybıyla çıkmak, virüsü, mümkün olduğu kadar erken kontrol altına almaktır." ifadelerini kullandı.
Koca, sözlerine şöyle devam etti:
"Virüsün bütün gücünün ne olduğunu size söyleyeyim. Bunu biliyorsunuz ama tekrar söyleyeyim. Virüsün bütün gücü yayılma fırsatıdır. Bu savaşta virüse bu gücü tanımayalım. Sizleri bu savaşın kahramanları olmaya davet ediyorum. Bunu hayatınızı koruyarak, kendinizi izole ederek yapacaksınız. Eğer bunu başaramazsak kayıplarımız artacak. Akşam, günün tablosu karşımıza çıktığında daha fazla üzüleceğiz. Bu mücadelede stratejimiz sabit hayat olmalıdır. Yuvamız, gücümüzdür. Şehirlerde haraketlilik ne kadar azalırsa o kadar hızlı galip geliriz."
- "333 hasta iyileşti, taburcu edildi"
Bakan Koca, son 24 saatte 14 bin 396 test yapıldığını belirterek, "Bugünkü vaka sayısı 2 bin 148. Bugün hayatını kaybeden vatandaşlarımızın sayısı 63. 333 hastamızın da iyileştiğini, taburcu edildiğini ayrıca söylemek istiyorum." bilgisini verdi.
Bazı bilgilerin endişe verici olabildiğini belirten Koca, "Endişe verici olarak algılanmalıdır da. Fakat şu konuda içimiz rahat olmalı. Vakaları hızlı tespit gücümüz söz konusu. Bu tespitlerle virüs taşıyan hastaları izole ediyoruz. Toplumu koruyoruz." açıklamasında bulundu.
- "Virüsün, bütün dünyaya yayılımı 3 ayda oldu"
Mevcut duruma ilişkin çeşitli tabloları göstererek bilgi veren Koca, şunları kaydetti:
"Bu tablo, bizim filyasyon dediğimiz taradığımız hastaların durumu. Şu an günde filyasyon yaptığımız hasta sayısı 10 bine vardı. Bu süreçte toplam takibini yaptığımız, pozitif gördüğümüz vakaları taradığımızda ortaya çıkan tabloda 47 bin 156 kişi olmuş oldu. Sahada ekiplerimiz ve aile hekimlerimiz eliyle yürütüyoruz. Bu rakamlara ulaşabilmek onların yoğun çabası ile oldu. Aile hekimlerimize teşekkür ediyoruz. Filyasyonun son derece önemli olduğunu, bu dönemde pozitif veya şüpheli görülen vakanın kimlerle temas ettiğini bilmek ve o kişileri özellikle izole etmek bu mücadele önemli bir unsurdur."
Koca, bir başka tabloda ise bir kişinin virüsü nasıl bulaştırdığını anlattı. Koca, "Bu herhangi bir tablo değil. Bu bildiğimiz, isimleri belli olan, kimleri taradığımız, kimlerde pozitif gördüğümüz, kimlerin yoğun bakımda yattığını, kimlerin kaybedildiğini gösteren somut bir örnek. Yani, virüs bu kadar kolay yayılıyor. Herkesin şu dönemde kendisini şüpheli gibi görüp, kendisini özellikle evinde izole etmesini son derece önemsiyoruz." dedi.
Koca, hastaneye yatmasına bile gerek kalmadan hastalığı atlatan bir kişinin virüsü bulaştırdığı 3 kişinin hayatını kaybettiğini ve çevresindeki 12 kişinin de pozitif olduğunu da anlattı.
Virüsün çok kolay bulaştığına ve başka hastalıklarda görülmeyen hızla yayıldığına dikkati çeken Koca, "Daha önce bunu böyle bilmiyorduk, ortalama 2,6-2,7 kişiye bulaştırır diye düşünüyorduk. Bu nedenle izolasyonun ve hareketsizliğin son derece önemli olduğunun altını çizmek istiyorum. Bu virüsün, bütün dünyaya yayılımı 3 ayda oldu." açıklamasında bulundu.
- "Haftaya 20-25 bin aralığına çıkacağımızı düşünüyorum"
Test sayılarına ilişkin de tablo üzerinden bilgi veren Koca, her hastaya test yapılması gibi yanlış bir algının olduğunu söyledi. Koca, sözlerine şöyle devam etti:
"Japon heyetiyle görüştüm. Japonya'da yapılan test sayısı 34 bin ve bizim şu an test sayımız 100 bini geçti ve günlük test kapasitemiz 15 bini buldu. Şu an 71 merkezde çalışılıyor. Kim çalışmak istiyorsa her merkeze izin verdik, 89 merkeze çıkmak üzere önümüzdeki birkaç gün içerisinde de plan yapıldı.
Çin'den getirdiğimiz dahil olmak üzere devreye girdi, o da 400 bin. Elimizde ayrıca 1 milyon kit olduğunu da daha önce söylemiştim. Kit sorunundan öte bunu çalışabilecek ortamın olması önemli. Biz hem merkez sayılarımızı artırıyoruz hem bunu çalışabilecek bütün merkezlere de izin veriyoruz."
Günlük test sayısında 15 bine yaklaşıldığını vurgulayan Koca, "Haftaya 20-25 bin aralığına çok rahat çıkacağımızı düşünüyorum. Önümüzdeki bir hafta 10 gün içinde ise 30 binli rakamları göreceğimizi söylemek istiyorum." dedi.
Koca, sahayı çok taramak istediklerine dikkati çekerek, "Filyasyonu çok yaygın yapmak istiyoruz, yaygın yapınca da test sayımız daha çok artacak ve daha çok arttığı bu dönemde pozitif vaka sayısı da artmış olacak. Önemli olan burada hayatını kaybeden vatandaşımızın sayısını minimalize edebilir olmak. Bunun için de testi daha çok Bilim Kurulu'nda yeni algoritma olarak geliştirdiği hastalık bulgusu olan ve şüpheli olan kişilere bu testin yapılabilir olması. Herkese bu testin yapılması, ayrıca kendisinin negatif olduğunu düşünerek daha özgür daha rahat hareket etmesine sebep olarak 3-5 gün sonra bu test pozitif çıkabilir. Ama o dönemde rahat davrandığı için birçok kimseye bulaştırabilir. O nedenle hastalık bulgusu olan kişilere bu test yapılmalı ve bu dönemde herkes kendisini pozitifmiş gibi izole ederek önümüzdeki dönemi geçiriyor olmalı."
- "Ölüm oranımız şu an yüzde 1,58"
Bakan Koca, vaka sayısına ilişkin grafik üzerinde de değerlendirmelerde bulundu.
Dün itibarıyla verilerin yer aldığı bir diğer tabloda ise hayatını kaybeden kişilerin grafiğini gösteren Koca, "Sayılarımız artıyor ama vakalarımız içindeki ölüm oranımız şu an yüzde 1,58. Bu anlamda birçok ülkeden aşağıda olduğumuzu, bunu eğer daha aşağı düşürme noktasında bir başarı gösterebilirsek, bu son derece bizim için önemli olur. Hedefimiz burada hayatını kaybeden vatandaşlarımızın sayısını azaltmak." diye konuştu.
- İl bazında vaka sayısında ilk sırada İstanbul yer alıyor
Bakan Koca, virüsün görüldüğü illerin dağılımına ilişkinde tabloyu göstererek, bugüne kadar illerdeki dağılımı göstermediklerini söyledi.
Koca, sözlerine şöyle devam etti:
"Sebep, daha önce de ifade etmiştim, İtalya bunun benzerini yaptı. İtalya'da bir bölgeden bütün İtalya'ya virüsün yayılmasına sebep oldu. Biz de bu sebeple o hatayı işlemek istemedik. Ama şimdi dün itibarıyla bir ilimizde görülmemişti. O ilimizde de dün itibarıyla görülen 2 vakamız oldu. Bütün illerimizde artık bu virüsün olduğunu biliyoruz. O nedenle açıklamakta bir sakınca olmadığını düşünüyoruz.
Burada görülen ön planda daha çok vakanın İstanbul olduğunu görüyoruz. İstanbul'daki vaka sayısı 8 bin 852, yüzde 60'lara yakın. Onu İzmir izliyor, 853 vaka, onu 712 vakayla Ankara, 584 vakayla Konya, 410 vakayla Kocaeli izliyor. En çok vaka görülen iller, İstanbul, İzmir, Ankara, Konya, Kocaeli, Isparta, Sakarya, Adana, Bursa ve Samsun.
Bir diğer tablo ise illere göre hayatını kaybeden vatandaşlarımızın dağılımını gösteriyor. Toplam 39 ilimizde can kaybımız var. Ayrıca 42 ilimizde hayatını kaybeden vatandaşımızın olmadığını gösteren bir tablo."
Hayatını kaybeden kişilerin yüzde 79,5'u yani yüzde 80'inin 60 yaş üstündekilerden oluştuğuna dikkati çeken Koca, "Yoğun bakımda olanların yaklaşık yüzde 75'i de 60 yaşın üzerinde. Hayatını kaybeden vatandaşlarımızın yüzde 68,8'i yani yüzde 69'u gibi tansiyon hastası olan. Yoğun bakımda olanların yüzde 63,3'ü tansiyon hastası olduğunu görüyoruz. Yani, hayatını kaybedenlerin yüzde 80'i, 60 yaşın üstü. Bu dönemde kronik ve alt hastalığı olan ve 60 yaş üstü olan her vatandaşımızın daha riskli olduğunu görüyoruz. Yüzde 80 oranında kaybettiklerimizin bu grupta olduğunu görüyoruz."
Koca, bu nedenle 60 yaş üstü ve kronik hastalığı olan kişilerin asla evlerinden çıkmamaları ve kendilerini izole etmeleri gerektiğinin bir kez daha altını çizdi.
Vaka tespiti konusundaki başarının, sistematik ve hızlı bir çalışmanın sonucu olduğunu dile getiren Koca, "Sağlık çalışanlarımıza, Bilim Kurulumuza güvenelim. Hastalığın yayılmasını, can kayıplarını önlemenin yolu tedbirdir. Kendimizi izole edelim. Yuvamız, gücümüzdür. Dışarı çıkmayalım. Virüse fırsat tanımayalım."
