Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre tütün, önlenebilir ölümlerin en baş nedeni. Her yıl çoğu düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşayan, yaklaşık 6 milyon kişinin, sigaraya bağlı hastalıklardan öldüğü tahmin ediliyor.
Yeni bir araştırma sabah kalkar kalkmaz sigara yakanları mercek altına aldı. Penn State Üniversitesi uzmanları bu kişilerin akciğer ve ağız kanserine yakalanma olasılıklarının daha yüksek olduğunu söylüyor.
Profesör Steven Branstetter Amerika'nın Sesi muhabiri Joe De Capua'a şu açıklamayı yapıyor: “Nikotin bağımlılığının değerlendirilmesi uzun yıllar boyunca, bağımlılığı ölçen Fagerstrom testi olarak bilinen bir ölçü ile yapılmıştı. Bu testte ele alınan 8 ile 10 unsurdan biri ve bağımlılığın en önemli göstergesi, ilk sigaranın sabah kalktıktan ne kadar sonra içildiğiydi. Hatta sabah erken saatlerde yakılan sigara gün boyunca içilen toplam sigara sayısından bile daha önemliydi.”
Üniversitenin davranış bilimleri bölümü öğretim üyelerinden Profesör Steven Branstetter ve meslektaşı Joshua Muscat, insanların sigarayı nasıl içtiklerinin önemli bir gösterge olduğunu söylüyor. Sabah kalkar kalkmaz yaptıkları ilk şey sigara içmek olan kişiler, genelde, sigarayı daha derin çeken içiciler oluyor. Her sigarada daha fazla duman çekildiği görülüyor.
Sigarayı sık sık ve daha derine çekerek, dumanı akciğerlerde daha uzun tutmak, maruz kalınan zehirli madde oranını büyük ölçüde arttırıyor.
Ama en önemlisi, sigara içenlerin nikotine özgü kanserojen madde olan nitrozamine maruz kalması.
Kansere yol açan bu madde NNK olarak adlandırılıyor. Ve vücut metabolizması bunu işleyince NNAL isimli madde üretiliyor. Kalkar kalkmaz sigara içen kişilerin vücudunda bu maddeden yüksek seviyede bulunuyor.
Bu maddenin vücutta yüksek orandaki varlığı riski arttırıyor. Ancak ne kadar olduğunu uzmanlar henüz bilmiyor. Bu riski hafifletecek unsurlar olup olmadığı konusu da net değil. Zira uzmanlar araştırmanın nispeten başlangıç aşamasında. Ancak uzmanlar, idrarda bu maddeden bulunduğunda, akciğer kanseri riskinde artış olduğunu gösteren işaretler olduğundan emin.
Araştırma sonuçlarına sigara içen yaklaşık 2 bin yetişkin incelenerek varıldı. Tiryakilerin yüzde 30’u ilk sigaralarını kalktıktan sonra ilk 5 dakika içinde, diğer yarısı ise uyandıktan sonra ilk 6 ile 30 dakika içinde içtiklerini söyledi.
Profesör Branstetter açıklıyor: “Bazı denekler, günün ilerleyen saatlerinde sigara içmelerinin zararı azaltıp azaltmayacağını sordular. Ancak uzmanlar bunun bir yararı olmayacağı görüşünde. Çünkü tiryakiler sigaraya ne kadar bağımlı olduklarının asla farkında değiller. Önerileri ise, sigara bağımlılarının kalktıktan ne kadar sonra sigara içtiklerinin farkına varmaları. Bu da ilerde sadece akciğer kanseri olma riski değil potansiyeline dair önemli bir işaret olacaktır. Ama aslında kişilerin nikotine ne kadar bağımlı olduklarını ortaya koyacaktır.”
Penn State Üniversitesi uzmanları bir sonraki adımın ise bağımlıların gün boyunca içtikleri sigarayı ne kadar derine çektiklerini bilimsel olarak ölçecek cihazlarla çalışmak olduğunu belirtiyor.
Bu araştırmanın sonuçları, Kanseri Önleme dergisinin (Cancer, Epidemiology, Biomarkers and Prevention Journal) 29 Mart sayısında yayınlandı.
