Kadın üreme sistemi ve üreme organları erkek üreme sistemine göre oldukça karmaşık bir yapıdadır. Kadının gebelik ve doğum süreçlerini yaşaması için üreme sistemleri organları kusursuz bir şekilde tasarlanmıştır ve böylece gebelik ve doğum normal seyrinde herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan gerçekleşebilmektedir. Ancak bazı durumlarda rahim, tüpler ya da yumurtalıklarda anomaliler gözlemlenebilmektedir.
Gebelik döneminin yedinci ayında cinsel organların gelişimi söz konusudur ve çeşitli sebepler ile özellikle rahimde birtakım gelişim bozuklukları yaşanabilmektedir. Bunlar rahmin doğumsal anomalileri olarak tanımlanmaktadır. HSG filmi rahimde bulunan doğumsal anomalilerin belirlenmesi ve değerlendirilmesinde en güncel yöntem olarak kabul edilmektedir.
Başlıca rahim anomalileri şu şekilde sıralanabilmektedir;
- Çift rahim (Didelfis rahim)
- Rahimde perde (Uterine septum)
- Rahim yokluğu (Hipoplazi)
- Kalp şeklinde rahim (Bikornuat)
- Kavisli rahim (arkuat)
Rahim anomalileri genellikle günlük yaşamda herhangi bir şikayete yol açmamaktadır. Ancak bazı kadınların adet dönemlerinde kanamaların anormal şekilde yaşanmasına neden olmaktadır. Rahimde bulunan doğumsal anomaliler genellikle kısırlık, tekrarlayan düşükler ve erken doğum risk faktörü oluşturmaktadır.
Rahim anomalileri HSG çekimi ile tespit edilebilmektedir. Histerosalpingografi olarak da adlandırılan HSG; halk arasında rahim filmi olarak da tanımlanmaktadır.
Rahim filmi; adet kanaması bitiminden 4 ila 5 gün sonra çekilmesi gerekmektedir. Günümüzde uygulanan HSG çekimleri; çok kısa zamanda ve ağrısız bir şekilde çekilebilmektedir. Özellikle c kollu cihaz ile gerçekleştirilen rahim filminde anestezi uygulamasına ihtiyaç duyulmamaktadır.
HSG; rahim içerisinde gönderilen özel kontrast ilaç sayesinde röntgen ışınlarının rahim içerisini ayrıntılı bir şekilde görüntülenmesini sağlamaktadır. Doğal yollar ile bebek sahibi olamayan ve kısırlık tedavisi sürecine başlayan kadınlarda öncelikle rahim filmi tetkiki uygulanmaktadır. Böylece kısırlığa neden olabilecek anatomik bir problemin olup olmadığı değerlendirilmektedir.
HSG testi sonucunda rahim anomalisi gözlemlenen hastada gerekli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bu yöntemler laparoskopi ya da histeroskopi yöntemleri ile rahim anomalilerinin düzeltilmesi işlemleri de olabilmektedir. Ameliyat sonrasında değerlendirme yapılabilmesi için doktor tekrar bir HSG değerleandirmesine ihtiyaç duyabilmektedir.
HSG testi günümüz şartlarında her ne kadar kolay ve güvenilir bir şekilde gerçekleştirilse de mutlaka alanında uzman doktorlar tarafından uygulanması gereken bir tanı yöntemidir.
Uzm. Dr. Cevat Bayrak
