ANKARA- Hastalara yönelik tıbbi müdahalelerde rıza yöntemi uygulamasına geçiliyor. Sağlık Bakanlığı’nın hazırladığı Bilgilendirilmiş Rıza Yönetmeliği Taslağı’na göre, kimse rızası olmaksızın ve verdiği rızaya uygun olmayan bir şekilde tıbbi müdahaleye tabi tutulamayacak.
‘Ekspres rıza’ ve ‘varsayılan rıza’ olmak üzere iki tür rıza alma metodu kullanılacak. Hastanın kelimelerle yazılı veya sözlü olarak vereceği rıza “ekspres rıza”, hareketleriyle tedaviyi kabul ettiğini gösteren rıza ise “varsayılan rıza” olarak kabul edilecek. Sözlü rıza, kanıtlandığı takdirde yazılı rıza kadar bağlayıcı olacak.
Hasta anlatılanı anlayacak
Hastalara, cerrahi müdahaleler, organ bağışı, radyolojik tedavi, kanser için radyasyon tedavisi, elektrokonvulsiv tedavi, deney prosedürleri, kemoterapi, hastaya önemli derecede zarar verecek herhangi bir uygulama ve HIV testi durumlarında bilgilendirilmiş rıza formu imzalatılacak. Tıbbi teşhis ve tedavi öncesinde hastadan bilgilendirilmiş rıza alınması sırasında hastanın yanında bir de şahit bulunacak. Hasta, sağlık durumu, kendisine uygulanacak vücut bütünlüğüne müdahale gerektiren teşhis ve tedavi yöntemleri, bunların faydaları ve muhtemel riskleri, alternatif tıbbi müdahale ve tedavi yöntemleri, tedavinin kabul edilmemesi halinde ortaya çıkabilecek muhtemel sonuçları, hastalığın seyri ve neticeleri konusunda ayrıntılı bir şekilde sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilecek.
Hastaya müdahale seçeneği
Hastaya, kendisine tanınan müdahale seçenekleri arasından seçim yapabilmesine imkan tanınacak. Hekim bilgilendirme yaparken, bireyi tedirgin edecek, korkutacak üsluptan kaçınacak. Bireye anlatılanları anlayıp anlamadığı sorulacak, kendi ifadesiyle tekrar ettirilecek ve anlaşılmayan hususlar tekrar anlatılacak. Doktor, risklerin açıklanmasının hastaya zarar vereceğini ve hastanın makul karar veremeyeceğini düşünüyorsa, açıklamak zorunda olmayacak. Eğer hasta yeterli değilse, hasta adına yakınları karar verebilecek. Acil durumlarda ise rıza şartı aranmayacak. Bazı istisnalar hariç olmak üzere, kimse, rızası olmaksızın ve verdiği rızaya uygun olmayan bir şekilde tıbbi müdahaleye tabi tutulamayacak. Hasta veya yakınından vücut bütünlüğüne yönelik olarak yapılan herhangi bir müdahale öncesinde yazılı olarak bilgilendirilmiş rıza almayan hekim ve diğer çalışanlar hakkında ilgili mevzuata göre işlem yapılacak.
