Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın mükelleflerin defter tutma, 10 yıl saklama, noter masrafları gibi yüklerden kurtarmak için bir süredir hayata geçirmeyi hedeflediği vergide dijital dönem başladı. Yeni Şafak Gazetesi'ne geçtiğimiz yaz aylarında verdiği röportajda, vergide dijital dönüşümü yıl sonuna kadar başlatacaklarını dile getiren Bakan Naci Ağbal, ilk adımı "Defter Beyan Sistemi" ile attı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) yetkilileri ise sistemin en önemli kolaylığının işletmedeki kayıtlar ve defterlerin elektronik ortamda tutulmasına ve muhafazasına imkan vermesi olduğunu belirtti. Yetkililer ayrıca beyanname, bildirim ve dilekçeler ile fatura, serbest meslek makbuzu gibi belgelerin elektronik ortamda düzenlemesine imkan verilmesinin sağlandığını kaydettiler. Yetkililer, bu sistemi kullanmak için e-imza ya da 'mali mühür'e de ihtiyaç olmayacağını belirttiler.
150 BİN SERBEST MESLEK ERBABI ZORUNLU
Buna göre, doktor, avukat, muhasebeci gibi sayıları yaklaşık 150 bin civarında olan serbest meslek erbabı mükellefler, 31 Ocak 2018 tarihine kadar sisteme kayıtlı olmak için başvuru yapacak. Bu kesimler Ocak ayına ilişkin ilk işlemlerinin kayıtlarını da 24 Şubat 2018 tarihine kadar sistemde girecekler. Yine serbest meslek kazanç defteri yanında bilanço esasına göre defter tutan mükellefler de, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren serbest meslek faaliyetine ilişkin kayıtlarını ve kazanç defterini sistem üzerinden tutacak.
700 BİN BASİT USUL MÜKELLEF GİRDİ
2017 Aralık itibariyle sayıları 774 bini aşan basit usule tabi mükellefler (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) ve serbest meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutanlar, 30 Haziran 2018 tarihine kadar kayıt olacaklar. Bu mükellefler 30 Temmuz 2018 tarihine kadar da geçen 6 aylık işlemlerinin girişini elektronik sistem üzerinde yapacak. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise 2019 yılı başında sisteme girecekler.
BÜROKRASİ KÜLFETİ ORTADAN KALKIYOR
Sistem üzerinden ayrıca kağıt üzerinden beyanname doldurma külfeti de kalkacak. Mükelleflerin ilgili döneme ait beyannamelerini oluşturabileceği, düzenleyebileceği, gönderebileceği ve görebileceği menüler yer alıyor. Mükellefler beyannamelerini inceleyebilecek, onaylayabilecek ve gönderebilecekler. Basit usule tabi mükellefler "Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi" ile "Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi"ni Sistem üzerinden gönderebilecekler. Katma değer vergisi mükellefiyeti olanlar "KDV Beyannamesi"ni de gönderebilecek.
İNTERNET ÜZERİNDEN BAŞVURU İMKANI
Sistemi kullanmak zorunda olan mükellefler, 31 Ocak 2018 tarihine kadar www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapacak. Bu mükellef gurubunda öncelikli olarak serbest meslek erbapları bulunuyor. Bunlar Ocak ayına ilişkin işlemlerini en son 24 Şubat 2018 tarihinde elektronik sisteme işleyecekler. Sistemi kullanmak üzere yapılması gereken başvurular ayakkabıcı, taksici gibi basit usule tabi olan mükellefler 30 Haziran 2018 tarihine kadar süresi bulunuyor. Defter-Beyan Sisteminin uygulanmaya başlanmasından sonra mükellefiyet tesis ettiren ve sistemi kullanmak zorunda olan basit usule tabi mükellefler kendileri veya aracılık ve sorumluluk yetkisi verdiği meslek odası veya meslek mensupları aracılığıyla işe başlama bildiriminin verildiği günü izleyen 7'inci iş günün mesai saati sonuna kadar ilgili vergi dairesine başvuru yapacak.
Sistemin avantajları
Maliye Bakanlığı yetkilileri, sistemin getirdiği yararları sıralarken, muhasebe programına ihtiyaç duyulmaksızın internetin olduğu her yerden vergisel ve ticari işlemlerin elektronik kayıt altına alınabilmesine imkan getirildiğini belirttiler. Kırtasiyeciliğin azaltıldığına vurgu yapan yetkililer, defterlerin noterde tasdikine ihtiyaç duyulmayacağını, defterleri muhafaza etmeye yönelik maliyetlerin ortadan kalkacağını dile getirdiler. Yükümlülüklere ilişkin bürokratik işlemler ve uyum maliyetlerinin azalacağı da vurgulandı.
Sistemdeki kayıtlar nasıl ibraz edilecek
Kendisinden mükellefiyetine ilişkin kayıtlarının ibrazı talep edilen mükellefler, talepte bulunan kurumun istediği bilgileri içeren talep yazısının bir örneği ile birlikte en geç 10 gün önce bağlı olduğu vergi dairesi aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığına bildirecek. Kayıtlar muhatabına, Başkanlık tarafından belirlenen yöntemler ile değişmezliği garanti edilerek ibraz edilecek.
Meslek odaları sistemi kullanabilecek
Maliye Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamında esnaf ve sanatkarlar tarafından kurulan "Meslek Odaları", basit usulde vergilendirilen üyelerinin kayıtlarının tutulması ve beyannamelerinin gönderilmesi için Sistemi kullanabilecekler.
Cahit Saraçoğlu
