Lenf ödem, lenf düğümleri ve lenf kanallarının hasara uğramasıyla, lenf suyu dolaşımının bozulması sonucu kol, bacak ve gövdede şişme olarak tanımlanıyor. Uzmanlar, kolda ve bacakta hissizlik, sertlik ve ağrı gibi belirtiler veren lenf ödem, özellikle kanserli hastaları tehdit ettiğini belirterek, erken tanının önemine işaret ediyor.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr Emin Dişli, fizik tedavi ile lenf ödemden kurtulmanın mümkün olduğunu anlatıyor.
Uzmanı Dr Emin Dişli, şu bilgileri verdi: "Vücudumuzda kan dolaşımı ve lenf dolaşımı olmak üzere iki tip dolaşım var. Lenf sıvısı lenf damarıyla taşınan, akyuvardan zengin vücut sıvısı. Bu sıvının içinde, hücreler için gerekli besin ve oksijen yer alıyor. Hücreler, ihtiyacı olan maddeleri aldıktan sonra atık maddeleri de ortama bırakıyorlar. Bu atıklar lenf sıvısı içinde taşınıyor ve lenf nodüllerinden süzüldükten sonra, temiz lenf sıvısı tekrar dolaşıma katılıyor. Dolayısı ile lenfatik sistem, bağışıklık sistemi ile beraber çalışarak vücut savunmasında rol alıyor. Çeşitli nedenlerle bu lenf düğümleri ve lenf kanalları hasara uğrarsa lenf suyunun dolaşımı bozuluyor. Sıklıkla kollarda ve bacaklarda, zamanla da gövde de şişmeye neden olan bu durum, lenf ödem olarak biliniyor."
KANSERLİ HASTALAR RİSK ALTINDA
Lenf ödeminde kanserli hastaların risk altında olduğunu aktaran Dr. Emin Dişli, kanserli hastaların yapması gerekenleri şöyle sıraladı: "Lenf ödem, özellikle kanserli hastalarda önemli bir sorun. Özellikle meme kanserli hastalar, lenf nodu çıkarımı ve radyoterapi uygulanması nedeniyle lenf ödem açısından yüksek risk altındalar. Kanser dolayısıyla göğsü alınan ve lenf notları çıkarılan kişilerde; aylar hatta yıllar sonra lenf ödem gelişiyor. Lenf ödem, kozmetik deformitelere, fonksiyonel kayıplara, psikolojik bozukluklara neden olabiliyor. Hastanın ev, iş, sosyal ve cinsel yaşamını, dolayısıyla yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Bu nedenle lenf ödemin erken tanınması önemli."
Kolda veya bacakta bu bulgular varsa, lenf ödem yönünden dikkatli olunmalı. Hissizlik. Sertlik. Ağırlık. Hissi ve ağrı. Kızarma. Enfeksiyon.
Tedavisi ise şöyle: Geçmiş yıllarda lenf ödem tedavisi neredeyse imkansızdı. Günümüzde daha etkin tedavi yöntemleriyle daha ılımlı duruma geldi. Tedavi; üst ve alt ekstremite cilt bakımı, pozisyonlama, egzersiz programları, manuel lenf drenajı ve kompleks boşaltıcı fizyoterapi teknikleri gibi uygulamaları kapsıyor. Lenf ödem tedavisi; fizik tedavi ünitelerinde, konusunda uzman doktor ve fizyoterapistler tarafından uygulanmalı.
Lenf ödem riski olan veya lenf ödem olan kolda ve bacakta dikkat edilmesi gerekenler ise şöyle; Cilt temiz tutulmalı. Deri; enfeksiyondan, travmadan, bıçak kesiğinden, güneş yanığından korunmalı. Kompresyon giysileri giyilmeli. Sıkı giysiler giyilmemeli.
Cihan
