Kulak kaynaklı baş dönmeleri ve tedavisi

Başınız dönüyor ama ortada bir dönme hareketi olmuyorsa bu his sadece bir hareket halüsinasyonudur. Nedeni de iç kulağınızda yer değiştiren minik bir kemik döküntüsü, denge siniri enflamasyonu, belki de iç kulak sıvısının artışı olabilir. Sizden başkası döndüğünüzü göremese de siz dönüyorsanız dikkat edin, dengeniz bozulduğundan düşebilirsiniz.

Özel BSK Eskişehir Anadolu Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Ali Şişman, “kulak kaynaklı baş dönmeleri ve tedavileri” hakkında bilgi verdi.

Baş dönmesi ciddi hastalıkların belirtisi olabilir
Baş dönmesi kendisi bir hastalık olmayıp başka hastalığın belirtisi olduğu için öncelikle asıl sebebin tedavisi gerekir. Altında iç kulak hastalığının dışında kan dolaşımı bozukluğu, nörolojik ve metabolik hastalıklar, alerji, travma ya da enfeksiyon yer alabilir. Ancak birçok baş dönmesi hastasında ortaya net bir sebep konamamaktadır. Bu nedenle asıl amaç, baş dönmesini ortadan kaldırmak haline dönmektedir.

Kulak hastalıklarına bağlı baş dönmeleri (tümörler hariç) genellikle kısa ya da uzun zamanda kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Çünkü sağlam kulak; zaman içinde hasta kulağın problemini kompanse etmektedir. Bu bazen 6 ay ya da 1 yıla kadar uzayabilir.

Baş dönmesi eğer pozisyonel baş dönmesi ise bunun tedavisi “Epley manevrası” denen ve doktorunuzun size muayene masasında uygulayacağı bazı hareketlerle olmaktadır. Bu hareketler iç kulaktaki bazı partiküllerin yerine oturmasını sağlamaktadır. Diğer sebeplerde ise ilaç tedavisi kullanmak gerekir.

Baş dönmesi şiddetli olan hastaları bazen serum takılıp hastaneye yatırmak gerekebilir. Tümörlere bağlı baş dönmelerinin tedavisi tümörün çıkarılması; yani ameliyat ile yapılmaktadır. İlaç tedavisine cevap vermeyen meniere hastalığında da kimi zaman ameliyat yapılmaktadır.

Baş dönmenizin süresi önemlidir
Baş dönmeniz 1 dakikadan az ise; benign pozisyonel baş dönmesi düşünülür. Yatakta aniden dönmek, ayakkabı bağlamak ya da arabanın altına eğilerek bakma gibi ani baş hareketleri, “otokoni” denilen küçük kemiksi kristalleri yerinden oynatarak yarım daire kanalına girmesini sağlar. Tedavide bu otokonileri eski yerine koymaya yönelik manevralar yapılır.

30 dakika – 24 saat arasında devam ediyorsa; ön planda “meniere hastalığı” akla gelmelidir. Bu durumda tipik üçlü çınlama, işitme kaybı ve baş dönmesi olmaktadır. Meniere hastalığında iç kulak sıvılarında basınç artışı oluşmaktadır.
Aniden oluşup 24 saatten 1 haftaya kadar devam ediyorsa; denge siniri yangısı akla gelmelidir ancak yine de beyin damar tıkanıklığı gibi ciddi rahatsızlıklar akıldan çıkarılmamalıdır.

Bedensel denge insanlar için yaşamın temel unsurudur
İnsan dengesini iç kulak, göz, eklemlerdeki sinir lifleri, beyincik ve omurilik ile sağlamaktadır. Bu denge elemanlarından birinde ortaya çıkan bozulma; dengesizlik ya da baş dönmesi olarak kendini gösterir. Hastalar tarafından çok farklı şekillerde tanımlanabilse de, şikâyetler çoğunlukla üç grupta toplanır.

Bunlardan ilkinde hasta vücudunun kontrolünü kaybettiğini hisseder, sendeler; ama mekân oryantasyonu yerindedir. Bu şikâyet ilaç kullanımı veya beyin hastalıklarında olabilir.

İkincisi; başta hafiflik, bulutların üzerinde gezer gibi olma durumudur. Genellikle psikolojik durumla alakalı gibi görünse de altında kalp-damar ya da beyin hastalığı yer alabilir.

Son olarak da hareket ve dönme hissi.. Dış dünyanın kişinin çevresinde dönüyor ya da kişinin uzayda dönüyor olması duygusudur. İç kulak patolojilerinin karakteristik özelliği olan bu tip baş dönmesine “gerçek vertigo” denir.

Gerçek vertigo ile dengesizlik ayırımı uygun testler kullanılarak doğru olarak yapılmalıdır. Çünkü dengesizlik her zaman iç kulağa bağlı değildir.

Vakit kaybetmeden bir KBB uzmanına başvurun
Baş dönmesi için hangi tetkiklerin yapılacağı muayene ve kişilerin hastalıklarını ayrıntılı bir şekilde tarif etmeleri sonunda elde edilen bilgilere göre yapılır. Bu tetkikler arasında Odyometri, kulakla ilgili bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans (MR) tetkiki yapılabilir. Bu testlere bazı kan tahlilleri de eklenebilir. Vertigo, şiddeti azalmadan 1 haftadan daha uzun süre devam ediyorsa, merkezi beyin sistemi ya da beyin ile ilgili durumlar akla gelmeli, gerekli görülürse ileri görüntüleme yöntemlerine başvurulmalıdır.