Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burak Malik Kaya ve çalışma arkadaşlarının yeni koronavirüse (SARS-CoV-2) karşı tasarladıkları nefesli teşhis düzeneğinin patent başvurusunun onaylandığı bildirildi.
Üniversiteden yapılan açıklamada, hastalığın erken teşhisini ve seviyesinin bilinmesini mümkün hale getiren taşınabilir düzeneğin, kanser, diyabet, alzheimer ve parkinson gibi birçok hastalık için de kullanılabilme potansiyeli taşıdığı belirtildi.
Kovid-19 hastalığına sebep olan yeni koronavirüsün yüksek ateş, öksürük, nefes darlığı, baş ağrısı, boğaz ağrısı, burun akıntısı, kas ve eklem ağrısı, halsizlik, koku ve tat alma duyusu kaybı ve ishal gibi belirtilerle kendini gösterdiği kaydedilen açıklamada, "Koronavirüsler (CoV) tek zincirli RNA'ya sahip, zarflı, yüzeyinde protein çıkıntıları olan büyük bir virüs ailesi olarak biliniyor. Hafif ve orta derecede şiddetli solunum yolu hastalıklarının yanı sıra MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu), SARS (Şiddetli Akut Solunum Sendromu) ve Kovid-19 gibi şiddetli seyreden hastalıklardan da sorumlu tutuluyor." denildi.
Açıklamada, dünyayı sarsan bu hastalığın erken teşhisi için ESOGÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burak Malik Kaya ve çalışma arkadaşlarının çare aradığı ve geliştirdikleri "Fiber Halka Döngü Sönümleme Spektroskopi (FHDSS) Tekniği" ile hastalığın erken teşhisini mümkün hale getirdikleri kaydedildi.
Oldukça yüksek hassasiyete sahip gerçek zamanlı, anlık ölçümleri sürekli görüntülemeye imkan tanıyan spektroskopik ölçüm tekniğinin çok küçük miktardaki ışık sinyalini fiber optik kablo içerisinde döndürüp sinyalin ölçülecek numuneyle etkileşimini sağlamasıyla diğer tekniklerden ayrıldığına dikkati çekilen açıklamada, "Hata payının en aza indirilmesi, yüksek hassasiyet ve doğrulukta sonuçların elde edilmesi, anlık, gerçek zamanlı ve sürekli görüntüleme imkânı gibi oldukça önemli avantajlar sunan düzenek, sensör başlığının değiştirilip geliştirilebilir oluşuyla başarıya ulaşabiliyor." bilgisi paylaşıldı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen buluş sahibi Doç. Dr. Kaya, patent işlemlerinin sona erdiğini belirterek, "Sensör bölgesinin ilk aşamada kimyasal olarak temizlenmesi ve uyarılması, sonrasında SARS-CoV-2 virüsünün antikoru ile kaplanması gerçekleştiriliyor. Sensör başlığına nefes örnekleri gönderildiği zaman nefeste virüs varsa sensör başlığına yapışıp saçılım oranı değişeceği için hastalık ve seviyesi belirlenebiliyor." dedi.
Patent başvurusunun koronavirüs teşhisi için yapılmış olsa da çok yüksek hassasiyetteki sensör başlığının özel olarak uyarlanabilirliğiyle antikoru bilinen kanser, diyabet, alzheimer, parkinson gibi birçok hastalığın erken teşhisi için kullanılabilme potansiyeli de taşıdığını vurgulayan Kaya, şunları kaydetti:
"Sistem bileşenlerinin ölçüm aralıklarının geniş, kullanılan ışığın sinyal genişliğinin çok dar olması ve sistem optimizasyonunun çok iyi yapılması gerekir. İyi bir sistem için maliyet yaklaşık olarak 200 bin avro bandında olacaktır. İstenilen mekana taşınabilen düzenek bir kez kurulup optimize edildikten sonra sensör başlığı değiştirilerek kullanılabilecektir."
