Koronavirüs sonrasında ortaya çıkan maske talebi Çin Bayramı nedeniyle üretim yerlerinin kapalı olması nedeniyle dış piyasadan karşılanmaya başlayınca Türkiye'de ciddi anlamda maske krizi ortaya çıktı.
Fiyatlar yüzde 500 artarken talebi suistimal etmek isteyen çok sayıda simsara da gün doğdu.
Virüs sonrası piyasadan topladıkları maskeleri saat başı değişen rakamlarla alıcılara satmaya çalışan stokçular bu işin ticaretini yapmak için arayışta olanların yanı sıra gerçekten ihtiyacı olanları ise mağdur ediyor.
8 ÜRÜN KARABORSADA
Virüsten korunmak için insanların en hızlı başvurduğu yöntemlerin başında gelmesinden kaynaklı görülmemiş bir talebin ortaya çıktığı koruyucu maskelerin yanı sıra medikal gözlükler, tıbbi geçirimsiz önlük, tıbbi tulum, karantina elbisesi, tek kullanımlık bot ve galoş da piyasada neredeyse bulunmayacak oranda az yer alıyor.
200 MİLYON SİPARİŞ
Ortaya çıkan talep üreticileri dahi şaşırtırken, Türkiye'nin maske üretimi yapan en büyük firmalardan birine şimdiye kadar gelen sipariş adedi 200 milyonu bulmuş durumda. Her gün içeriden ve dışarıdan onlarca telefon alan firma yetkilileri nisan ayına kadar üretimi planladıklarını belirtip yeni ürün siparişi almıyor.
2-3 KATI FİYAT TEKLİF EDİLİYOR
Sadece Çin'den değil çok sayıda ülkeden sipariş için arama yapılırken, nisan ayına kadar sipariş alınmadığı belirtilse de firmalara kendileri için üretim yapılması için mevcut fiyatın 2- 3 katı rakamın yanı sıra ellerindeki bir iki kutu da olsa maskeyi özel kargo ile göndermelerini istemek gibi ilginç tekliflerde de bulunulduğu belirtiliyor.
ONLARCA YATIRIMCI MASKE ARIYOR
İç pazarda maske tarafında ortaya çıkan talep ve fiyatlardaki anormal artış farklı iş kollarında faaliyet gösteren onlarca yatırımcıyı da bu alanda arayışa itmiş durumda. Haldır haldır ucuza maske arayışına giren yatırımcılar üreticilerin telefonlarını sürekli çaldırırken kimi doktorların dahi bu işe yatırım yapmak için talepte bulunduğu iddia ediliyor.
STOK YAPIP FİYAT YÜKSELTİYORLAR
Yurt dışından kendilerine gelen talepleri karşılamak ve bu işten para kazanmak için maske arayışındaki yatırımcıların yanı sıra iç piyasadaki kimi tedarikçilerin ise yaptıkları stok üzerinden fiyatlarla oynadığı iddia ediliyor.
Bir alıcının 100 bin adet sipariş üzerinden kontak kurduğu bir tedarikçi 2 TL'lik bir ürün için 4 TL üzerinden yapılan görüşmede 4 gün içerisinde rakamı kademeli olarak 22 TL bandına kadar çıkarıyor. Gün gün ürün var- yok yalanı ile alıcıları oyalayan stokçular piyasanın nabzını yoklayarak daha yüksek fiyat vereni bulmaya çalışıyor.
Kendilerine bahsedilen rakamın altında fiyatla ürün bulunduğu belirtilince ise simsarlar, söz konusu ürünler için 'sahtedir' yakıştırması yapıyor.
İHTİYAÇ SAHİPLERİNİ MAĞDUR EDİYOR
Yatırımcıların yoğun ilgisi, stokçuların da fiyat oyunu ile ortaya çıkan karaborsa, en çok da söz konusu ürünlere iç piyasada ihtiyaç duyan başta kısıtlı stok tutan hastaneler olmak üzere kimi grupları da mağdur ediyor. Çin'de çok sayıda kişiyi etkileyen ve can kayıplarına yol açan koronavirüs özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde maske kullanımının giderek artmasına yol açmıştı.
ASIL SORUN MART BAŞI YAŞANIR
Çin'de medikal ürünler üreten bir çok fabrikada virüs nedeniyle yaşanan aksaklığın devam etmesi halinde asıl sorunun şubat sonu, mart başında yaşanabileceği tahmin ediliyor. Çünkü hastanelerin genellikle 2-3 ay stoklu çalıştığı ve çok sayıda ürünün Çin üzerinden temin edildiğine dikkat çekiliyor.
ÜRETİM BAŞLARSA PİYASA RAHATLAR
Çok ilginç ama dünyanın en büyük maske üreticileri virüsün ortaya çıktığı Çin'in Wuhan kentinde yer alıyor. Ancak Çin Bayramı nedeniyle üretim tesisleri çalışmıyor. Çin'den Türkiye'ye olan talep de bundan dolayı gerçekleşiyor. Ancak tatilin sona ermesiyle önümüzdeki hafta kentte üretimin yeniden başlaması bekleniyor. Bu durumun gerçekleşmesi halinde maskelere olan talebin ve ortaya çıkan anormal fiyatların sona ereceği tahmin ediliyor.
Kenan Biter
