Korkutucu hastalık! En çok da kadınlarda görülüyor

En yaygın belirtileri arasında karın ağrısı, kabızlık ve ishal bulunan ‘spastik kolon’ adlı hastalık, insanın yaşam kalitesine büyük darbe vuruyor. En çok hassas yapıdaki stresli insanları seven ve çok yaygın bir bağırsak hastalığı olan spastik kolon, toplumun yaklaşık yüzde 20’sinde görülüyor.

İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Esin Ünlü, kişiyi fonksiyonel olarak kısıtlayan ve ‘stresli insan hastalığı’ olarak anılan spastik kolonun, kanser de dahil birçok ciddi hastalığın belirtisi olabileceğini ve mutlaka dikkate alınması gerektiğini dile getiriyor.

TÜRLERİ VAR
Sadece halk arasında değil bazı doktorlar arasında bile, kolit ve spastik kolon aynı hastalık olarak değerlendiriliyor. Oysa kolit denince, bağırsağın gerçek hastalığı olan enflamasyonun (iltihap) anlaşılması gerekiyor. Bir başka deyişle kalın bağırsağı kaplayan yüzeyin iltihaplanmasına kolit adı veriliyor. Spastik kolitte ise iltihap olmuyor. Yani koliti, spastik ve spastik olmayan kolit diye ikiye ayırmak gerekiyor. Spastik kolit, spastik kolon ve huzursuz bağırsak sendromu gibi isimlerin hepsi aynı hastalığı anlatmak için kullanılıyor. Diğer kolit ise ülseratif kolit ve Crohn hastalığına işaret ediyor. Kolite yol açan başka nedenler de bulunuyor.

Örneğin radyasyona bağlı ışın tedavisine, değişik mikrobik ajanlara ve enfeksiyonlara bağlı kolit oluşumu da yaşanabiliyor. Ülkemizde en çok parazite bağlı kolitlere rastlandığı belirtiliyor. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının nedeni tam olarak bilinmiyor. Diğerlerine ise radyasyon ya da mikrobik olaylar neden oluyor. Prof. Dr. Esin Ünlü, “Çoğu zaman hastalığa tek bir neden yerine, birden çok nedenin bir arada bulunması yol açıyor” diyor.

ŞİKAYETLER FARKLI
Spastik kolon, beyin ve bağırsak arasındaki aşırı duyarlılık olarak kabul ediliyor. Prof. Dr. Ünlü, spastik kolon rahatsızlığı olan kişilerin bağırsaklarının ağrıya diğer insanların bağırsaklarından daha duyarlı olduğunu, daha çabuk kasıldığını ve bu kişilerde çeşitli şikâyetler oluştuğunu dile getiriyor. Spastik kolon hastalığının kendi içinde üç farklı formu bulunuyor. Bir grup hasta sürekli kabızlık şikâyeti yaşarken, bir grup hasta sürekli ishal oluyor.

Diğer bir grup ise her iki sorunu bir arada yaşıyor. Kolitin tedavisinin mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Ünlü, bu konuda şunları söylüyor: “Kolitin tedavisinde diyet yapmak, stresli yaşamdan uzak durmak ve gerektiğinde ilaç kullanmak son derece önemli rol oynuyor. Tedavisi en zor olan kolit tipleri ülseratif kolit ve Crohn hastalıklarıdır. Kolitin en kolay tedavi edilen türü ise spastik kolondur.”

Kadınlarda daha sık GÖRÜLÜYOR
KOLİT, kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülüyor. Bu duruma kadınların daha hassas yapılı olmaları ve stresi daha fazla yaşamaları neden oluyor. Prof. Dr. Esin Ünlü, “Kolitin görüldüğü kişilerin hem bağırsakları yönünden hem de kişilik özellikleri açısından benzer niteliklere sahip olmaları dikkat çekici” diyor.

SINAVLAR ÇOCUKLARDA KOLİTE NEDEN OLUYOR
PROF. Dr. Esin Ünlü, kolitin okul çağındaki çocukları da etkileyen bir hastalık olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Kolit, karşımıza okul çağındaki çocuklarda, okul ve sınav stresi nedeniyle çok sık görülen bir rahatsızlık olarak çıkıyor. Örneğin; sınava girmeden önce ishal olan ve okulların açılmasının yaklaştığı dönemlerde kabızlığı artan birçok çocuk bulunuyor. Böylesi durumlarla karşılaşıldığında, çocukta görülen parazit gibi rahatsızlıkların nedeni araştırılıyor. Eğer başka bir tanı konulamıyorsa, çocukta spastik kolon olduğu anlaşılıyor.”

KOLİT YÜZÜNDEN SEYAHAT EDEMEYENLER DE VAR
KOLİTİN korkutucu bir hastalık olduğunu dile getiren Prof. Dr. Esin Ünlü, bu hastalığın kişinin yaşam kalitesini bozduğunu söylüyor. Sürekli karın ağrısı çekmek, şişkinlik hissetmek ve gaz sorunları yaşamak, kolit hastalarının en çok yakındıkları şikâyetler arasında yer alıyor. Kolit nedeniyle kabızlık problemi yaşayan insanlar da bulunuyor. Prof. Dr. Ünlü, “Kabızlıklık şikâyeti çeken hastaların bir kısmı, tatile ya da iş gezisine gitmekten çekinir hale geliyor. Bu kişiler, şikâyetleri seyahat ederken arttığı ve yolculuk sırasında daha şiddetli sorunlar yaşadıkları için tatile veya iş gezisine gitmiyor” diyor.

KOLİTİN BAŞLICA BELİRTİLERİ
 Karında kramp tarzında görülen ağrılar.
 Şişkinlik.
 Kabızlık veya ishal

NADİR GÖRÜLEN BELİRTİLERİ
 Tuvaletten sonra azalan karın ağrıları ve kramplar.
 Fibromiyalji denilen yumuşak doku romatizması.
 Halsizlik, yorgunluk.
 Uyku bozukluğu.
 Baş ağrıları ve dikkat azlığı.
 Göğüs ağrısı ve nefeste daralma.
 Karın ve kasık ağrıları.
 Ağrılı âdet görme.
 Cinsel istek azlığı ya da ağrılı ilişki.
 İdrar problemleri.

Ceyda Erenoğlu