Ziyneti KOCABIYIK
Sağlık Bakanlığının 2014 yılındaki antibiyotik satışının kesinlikle reçeteye bağlı olarak gerçekleştirilmesi yönündeki düzenlemesinin sonucunda artık reçetesiz antibiyotik almak mümkün değil. Bakanlığın yeni denetim kuralları Türkiye'de antibiyotik kullanımını azalttı. 2011 yılında 218 milyon kutu olan tüketim, 2016 yılında 195 milyon kutuya düştü. Ancak, tehlike henüz geçmiş değil. Mevcut antibiyotiklerin yanlış kullanılması, hastanın hekimi antibiyotik reçetelemeye zorlaması ülkemizde antibiyotik direncinin artışına sebep oluyor. İlaç Bilincini Geliştirme ve Akılcı İlaç Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık "Ülkemizde en yanlış kullanılan ilaçlar antibiyotikler. Bu durum sadece kişinin kendisini değil toplumu da etkiliyor. Bakterilere karşı elimizde silah kalmadı yakında 'canavar bakteriler' ortaya çıkacak" dedi.
TEST YAPILIYOR
Akılcı ilaç kullanımının aynı zamanda ilacı doğru kullanmak olduğunu söyleyen Prof. Dr. Balık, antibiyotiklerin bakteriyel enfeksiyonun varlığı ispatladıktan sonra kullanılabileceğine dikkat çekerek "En fazla antibiyotik kullanılan alanlardan bir tanesi beta mikrobunun yol açtığı enfeksiyonlar. Beta mikrobunu birkaç dakikada belirleyen hızlı testler var. Sağlık Bakanlığı bu testleri aile hekimlerine ücretsiz olarak dağıtıyor. Bunun sonuçlarını görmeye başladık" diye anlattı.
YILDA 10 MİLYON ÖLÜM OLACAK
Eğer antibiyotikleri gelişigüzel ve yaygın bir şekilde kullanmaya devam etmenin faturasının ağır olacağını hatırlatan Prof. Dr. Balık "Çok ilaca dirençli bakterilerin ele geçirdiği hastaları tedavi etmek için elimizde bir silah yok. Biz bunlara 'canavar bakteriler' diyoruz. Yanlış antibiyotik kullanıldığında, ilaçla karşılaşan ancak ölmeyen bakteriler daha da güçleniyor. Antibiyotik direnci tüm topluma yayılıyor. Böyle giderse Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre 2050'den sonra yılda 10 milyon kişi 'canavar bakteriler' yüzünden ölecek. Bu rakam, kalp, kanser ve nörolojik hastalıklardan çok daha fazla olacak" dedi.
İkinci günde antibiyotiği bırakıyoruz
Prof. Dr. İsmail Balık: Doğru antibiyotiği seçtiyseniz ilaç etkisini gösterir ve 48 saatten sonra şikayetler azalmaya başlar. Halkımız bu yüzden aslında 5 gün kullanması gereken antibiyotiği 2. günden sonra bırakıyor. Bu durumda özellikle yaşlılar, çocuklar ve altta yatan başka hastalıkları olanlarda hastalık tekrarlar. Üstelik de direnç geliştiği için normalde ayakta tedavi edilecek kişi hastaneye yatmak zorunda kalır. Bu hastalara daha pahalı daha komplike antibiyotikler kullanmak zorunda kalıyoruz.
Gribe fayda etmez
Prof. Dr. İsmail Balık: Antibiyotik, şeker leblebi gibi kullanılabilecek bir ilaç değildir. En yanlış kullanıldığı alan solunum yolu hastalıklarıdır. Önümüz kış, soğuk algınlığı grip, nezle ile sık karşılaşacağız. Bu hastalıkların en önemli etkeni yüzde 80 civarında virüslerdir. Antibiyotikler virüslere etkili değildir; ateş düşürmede işe yaramaz. Dolayısıyla antibiyotikleri soğuk algınlığı, nezle veya grip olduğumuzda asla kullanmamak gerekir.
Soğuk illerde tüketim daha fazla
Bütün reçete ve ilaç tüketim verilerini yakından izlediklerini belirten Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Dr. Hakkı Gürsöz "Türkiye'deki illere göre duruma bakacak olursak, Güneydoğu'daki illerimiz en fazla antibiyotik tüketen iller. Antibiyotik kullanımı en çok olan iller sırasıyla Mardin, Şanlıurfa, Şırnak, Diyarbakır, Hakkari. En az kullanan iller ise Artvin, Edirne, Kastamonu, Yalova ve Ardahan. Güneydoğu illerinde kullanımın fazla olmasında iklim ve çevre şartlarının yanında sosyoekonomik ve sosyokültürel faktörler de etkili'' değerlendirmesinde bulundu.
Komşunun ilacını kullanmayın!
Hekim reçete etmedikçe asla antibiyotik kullanmayın; ne zaman ve nasıl kullanılacağı hakkında daima hekim tavsiyesine uyun.
Antibiyotikleri, doğru yoldan, doğru zaman aralıklarında, doğru dozda ve belirtilen süre boyunca kullanın.
Kendinizi iyi hissetseniz bile tedaviyi hekimin belirttiği süreden önce bitirmeyin.
Antibiyotikler özellikle grip ya da nezle gibi virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarında etkili değildir.
Kullandığınız antibiyotikten fayda görmüyorsanız hekiminize haber verin.
Nezle ve grip için hastalığın ilerlememesi ve enfeksiyon etkeninin topluma yayılmaması için yatak istirahati yapmak, sağlıklı kişilerden uzak durmak, C vitamininden zengin beslenmek ve bol sıvı almaya dikkat etmek gerekir.
Hastalığınız 10 günden fazla sürdüyse, ateşiniz düşmüyorsa, komplikasyon geliştiyse hekime başvurun.
Komşunuza iyi gelen antibiyotiğin size zarar verebileceğini unutmayın. Başkasının antibiyotiğini kullanmayın.
Daha önceki bir hastalıkta kullandığınız ve iyi gelen antibiyotiği, benzer hastalığa yakalansanız bile hekime danışmadan tekrar kullanmayın
Artan veya reçetesiz alınmış antibiyotikler yerine her zaman hekiminizin reçete ettiği ve hastalığınıza iyi gelecek antibiyotikleri kullanın.
Hekim gerekli görmediyse, antibiyotik yazılması için ısrar etmeyin.
