Düşen hava sıcaklıkları ve artan enerji ihtiyacına karşılamak için bazı besinlere ağırlık vermek gerekiyor. Uzmanlar, hastalıklara yakalanmamak için bağışıklık sistemini güçlendirecek bir beslenme tarzının önemsenmesi gerektiğini vurguluyor
Beslenme ve diyet uzmanları Aysun ve Murat Gökçen, sonbahar ve kış aylarında ideal beslenmenin nasıl olması gerektiğiyle ilgili sorularımızı yanıtladı.
Hastalık ve beslenme ilişkisi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Hastalıklara yakalanmamak için yeterli ve dengeli beslenmek önemlidir. Özellikle A, C, E vitamini bakımından zengin havuç, kivi, ıspanak, badem, tahin, pekmez, maydanoz, dereotu, taze fasulye, bezelye, yoğurt, balık, yumurta, kavun, elma, armut, muz gibi besinler sıkça tüketilmeli. Açık satılan ürünleri mümkün olduğunca tercih etmeyin. Çünkü bu ürünler havadaki tüm tozları, kimyasalları, mikro-organizmaları üzerine çekebilir. Özellikle yıkanmadan yenecek kuru meyvelerle simit, kestane gibi yiyecekler daha da tehlikeli olabilir.
Hangi besinlerden kaçınmalı, hangi besinlere ağırlık vermeliyiz?
Aşırı tatlı tüketimi metabolizmaya zarar verir. Şekerler akyuvarların bakterileri yutma ve yok etme yeteneğini azaltır. Bu nedenle şeker tüketiminin en az düzeye indirilmesi uygun olur. Alkol kullanımı ve sigara bağışıklık sistemini tehdit eder. Ancak alkolle sigaranın aynı anda kullanımı, durumu daha da tehlikeli hale sokar. Az su içmek bağışıklık sistemini oluşturan hücrelerin organizmadaki hareketlerini sağlıklı olarak sürdürebilmelerini engeller. Bu nedenle gün içinde 2-3 litre su tüketmek faydalı olacaktır. B vitaminleri bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Günlük diyetinizde bu vitamin bakımından zengin olan bulgur pilavı, çavdar ekmeği, kuzu karaciğeri, bamya, tarhana çorbası gibi besinlere yer verilmesi uygun olur.
Mevsim dönümlerinde beslenme konusunda daha mı hassas olmalıyız?
Mevsim dönümlerinde genelde gerginlik, uyku bozuklukları gözlenebiliyor. Ayrıca kadınlarda adet dönemlerinde sapmalar yaşanıyor. Bu dönemlerde folik asit bakımından zengin besinlerin tüketilmesi gerginliği, stresi azaltabilececeği gibi uyku bozukluklarına da iyi gelecektir. Özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler, nohut, mercimek, kuru fasulye, soya, bakla gibi besinler, meyvelerden muz bu dönemler için uygun besinlerdir. Ancak sebzelerin suyunu dökmek, çok pişirmek folik asit kaybına neden olur. Ayrıca günde bir bardak süt içilmesi ve bir yumurta yenmesi hem adet dönemi sıkıntılarına çare olur hem de uyku düzenine yardımcı olacaktır. Ihlamur içmek de bu dönemlerde yararlıdır. Ihlamur içerdiği uçucu yağ fernasolün etkisiyle idrar söktürücü, sakinleştirici, uyku verici özelliklere sahiptir.
Bu aylarda sıvı tüketimi ne kadar olmalı?
Sıcak içecekler kış aylarında her zaman tercih edilmesi gereken sıvılardır. Özellikle çicek ve meyve çayları bu dönemler için uygundur. Ancak bu içecekleri de iki fincandan fazla tüketmemek gerekir. Sahlep, boza gibi içeceklerin aşırı kalorili oldukları unutulmamalı ve dikkatli tüketilmelidir. İçecekler içinde yine en iyisinin su olduğunu bilmek ve su tüketimine önem vermek gerekir. Kış aylarının en gözde içeceklerinden biri ıhlamurdur. Ihlamurun lezzetini tam alabilmek ve özelliklerinden faydalanmak için nasıl hazırlanacağını bilmek gerekir.
IHLAMUR HAZIRLAMANIN SIRLARI
Ölçü : 1 çay bardağı suya bir tatlı kaşığı ıhlamur
İlk yöntem: Ihlamur yaprak ve çiçeklerinin üzerine kaynar su dökülür. Ağzı kapalı bir kapta kısık ateşte 5 dakika kaynatılıp ateşten indirilir. Bir dakika dinlendirildikten sonra süzülüp servis yapılır.
İkinci yöntem: Ihlamur soğuk suya konulur. Bir taşım kaynatılıp ocaktan indirilir. Kısa bir süre dinlendirildikten sonra süzülüp servis yapılır.
Her iki hazırlama şeklinde yalnızca lezzet farkı oluşur. Lezzeti artırmak isterseniz içine elma kabuğu, karanfil, tarçın, portakal kabuğu ilave edebilirsiniz. Portakal kabuğu ilave etmeniz daha özel bir tat yakalamanızı sağlayacaktır. Ayrıca ıhlamurunuzu bir kerede kaynatıp tüketmelisiniz. Birden fazla kaynatılması sakıncalı olabilir.
KIŞ AYLARINDA ÖZEL BİR TARiF
KURUBURGER
Malzemeler (6 kişilik)
* 2 su bardağı pişmiş kuru fasulye
* Yarım su bardağı tam buğday unu
* 2 diş kıyılmış sarmısak
* 1 çorba kaşığı tahin
* Yarım demet kıyılmış maydanoz
* 1 tatlı kaşığı kimyon
* 1 tatlı kaşığı fesleğen
* 1 çay kaşığı kırmızı pul biber
* 1 çorba kaşığı zeytinyağı
Sosu için
* 2 orta boy kıyılmış domates
* 2 adet kıyılmış taze soğan
* 2 diş kıyılmış sarmısak
* Yarım demet kıyılmış maydonoz
* Yarım su bardağı yağsız yoğurt
* 1 çorba kaşığı fındık yağı
* 1 çay kaşığı köri
* 1 çay kaşığı kimyon
Hazırlanışı: Önceden haşlamış olduğunuz fasulyeyi kendi suyunda ezin. İçine un, sarmısak, tahin, yağ ve baharatları ekleyip, köfte yapılacak kıvama getirin. Karışımı altıya bölerek geniş yuvarlak köfteler haline getirin. Yağlanmış tavada köfteleri pişirin. Köftelerin kalan suyu varsa süzdürüp, kağıt havlu üzerine çıkarın. Bu arada orta boy bir kasede sos için hazırladığınız malzemeleri iyice karıştırın. Köfteleri dürüm, pita veya ekmek arasına koyup sosu ister içinde, ister üzerinde kullanarak servis edin.
