Çölyak hastalığının araştırılması amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, taslak raporunu hazırladı. Komisyon, okul kantinlerinde glutensiz gıda satışının zorunlu hale getirilmesini, cezaevlerinde glutensiz menü sağlanmasını, uzun mesafe yolculuğu yapılan toplu taşıma araçlarında glutensiz ürünlerin bulundurulmasını önerdi.
TBMM Çölyak Araştırma Komisyonu, okul kantinlerinde glutensiz gıda satışının zorunlu hale getirilmesini, cezaevlerinde glutensiz menü sağlanmasını, uzun mesafe yolculuğu yapılan toplu taşıma araçlarında glutensiz ürünlerin bulundurulmasını, otobüs terminalleri, metro, büyük hastanele ve şehir merkezlerinde glutensiz ürün bulunan otomatik makinelerin kurulmasını önerdi.
TBMM Çölyak hastalığının araştırılması ve bu hastalığa maruz kalanlara sağlanabilecek yardımların belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, taslak raporunu tamamlayarak, önerilerini almak üzere milletvekillerine sundu.
Taslakta, iyi bilinen bulgularına karşın, klinik tanı konulan çölyak hastalarının, buz dağının yalnızca görünen kısmını oluşturduğu, çölyak tanısı alan her hastaya karşın 5-10 tanı almamış hasta olduğunun sanıldığı belirtildi.
Çölyak hastalığının tedavisinde iki temel prensip olduğuna işaret edilen gerekçede, birincisinin nedeni ortadan kaldırmak veya önlemek, ikincisinin ise hastalığın meydana getirdiği eksiklikleri (vitaminler, demir, mineraller gibi) tamamlamak olduğu vurgulandı.
En önemli konunun ise alerji yapan gluten maddesini içeren yiyeceklerden sakınmak olduğuna dikkati çekilen taslakta, hayat boyu devam eden bir hastalık olduğu için mutlak bir tedaviden bahsedilemeyeceği ifade edildi. Taslakta, muhtemel gelişmelerle ileride bir tedavi imkanı bulunabilecek olsa da bu hastalığın bugünkü tedavisinin diyet olduğu bildirildi.
Glutensiz diyet anlatılmalı
Taslak raporda öneriler de yer aldı. Gastroenteroloji uzmanlarının sayısının artırılmasına ve gastroentroloji bölümü bulunan hastanelerin çölyak tanısına imkan verecek altyapıyla donatılmasına yönelik çalışmalar yapılmasının istendiği taslakta, tanı sorunlarının aşılmasında hekim farkındalığının geliştirilmesi için tıp kongrelerinde çölyakla ilgili bir oturumun olmasının sağlanması talep edildi.
Glutensiz diyetin, mutlaka bu konuda uzman bir diyetisyen tarafından ayrıntılı biçimde anlatılması, hasta gluten içeren besin, ilaç, katkı ve koruyucular konusunda diyetisyen, eczacı, doktor ve diğer ilgili sağlık çalışanları tarafından bilgilendirilmesi, belirli dönemlerde besin kayıtları ile takip edilmesi önerildi.
"Yeni tanı alanlara psikolojik destek"
Taslakta yer alan önerilerden bazıları şöyle:
-Gerek okullarda gerekse sağlık kurumlarında etkin bir beslenme eğitiminin verilmesi sağlanmalı, kamu kurumlarında verilen dönemsel hizmet içi sağlık eğitimlerinde çölyak hastalığına yer verilmeli.
-Yeni tanı almış çölyak hastaları için psikolojik destek sağlanmalı.
-Türkiye'de pek yetiştirilmeyen kinoa, kara buğday ve amarant gibi tahıl benzerlerinin üretimine destek verilmeli, ürün çeşitliliği artırılmalı.
-Glutensiz ürün yatırımcılarına makine-ekipman, Ar-Ge destekleri sağlanmalı.
-Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, zincir marketlerle glutensiz ürünlere belli bir raf hacminin tahsis edilmesi konusunda protokol yapmalı ya da glutensiz ürünlerin zincir marketlerde yer almasına yönelik benzer tedbirler geliştirmeli.
-Glutensiz üretim yapan firmaların glutensiz üretimde istihdam edilen personelinin ücretleri karşılanmalı, yine bu üreticilere vergisel kolaylıklar getirilmeli.
-Gutensiz ürünlerin satışında KDV yüzde 8'den yüzde 1'e düşürülmeli
-Glutensiz ürünlerin bedelsiz ya da düşük ücretle taşınmasını teminen Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile kargo şirketleri arasında protokol yapılmalı.
-Valilik, yerel yönetim ve dernek işbirlikleri ile taze, sıcak ve kaliteli üretim yapabilecek butik glutensiz kafe, mini market ve alakart restoran tarzında mekanların açılmalı.
-Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve yerel idarelerin işbirliği ve eşgüdümüyle glutensiz gıda bankaları kurulmalı ya da mevcut gıda bankalarına glutensiz gıda temin edilmesi ve çıkarılacak gıda kartıyla çölyaklılara bu gıda bankalarından her ay belli bir miktarda glutensiz gıda alma hakkı verilmeli.
-Glutensiz ürünlere ilişkin gümrük işlemleri hızlandırılmalı ve genel ithalat süresinin kısaltılmasına yönelik tedbirler geliştirilmeli.
-Özellikle okul kantinlerinde glutensiz gıda satışı zorunlu hale getirilmeli, yine okul, hastane, devlet daireleri gibi ortak alan yemekhanelerinde glutensiz yemek çıkarılmasına yönelik idari düzenlemeler yapılmalı.
-Sağlık Bakanlığının Milli Eğitim Bakanlığına okul kantinlerinde satılabileceğini bildirdiği ürün listesinde glutensiz ürünlere de yer verilmeli.
-Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde yer alan askerlik muafiyeti kapsamına dahil edilemeyen askerler için glutensiz gıda ihtiyacı karşılanmalı.
-Cezaevlerinde glutensiz menü sağlanması için Adalet Bakanlığınca gerekli girişimlerde bulunulmalı.
-Uzun mesafe yolculuğu yapılan toplu taşıma araçlarında (uçak, tren, vapur, otobüs vb.) glutensiz ürünleri bulundurma zorunluluğu getirilmeli ve şehirler arası otobüs terminalleri, metro ve büyük hastaneler ile şehir merkezlerinde glutensiz ürün bulunan otomatik makinelerin kurulmalı.
