Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu tarafından Kamu Hastaneleri Kurumu Acil Servis Nöbet Hizmetleri hakkında yazı yayımlandı;
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
Hastane Hizmetleri Başkan Yardımcılığı
Sayı : B.10.1.TKH.0.11.00.00-300/3715 26/11/2012
Konu : Acil Servis Nöbet Hizmetleri
………………… KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİNE
(Genel Sekreterlik)
Acil sağlık hizmetlerinin düzenli bir şekilde sunumu, Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ hükümlerinin herhangi bir aksaklığa meydan verilmeyecek şekilde uygulanabilmesi ve uygulamada karşılaşılan bazı tartışmalı durumların açıklığa kavuşturulması maksadıyla aşağıdaki hususların açıklanmasında fayda görülmüştür:
A) İyonlaştırıcı radyasyonla çalışan hekimlerin çalışma şekli hakkında:
Mâlum olduğu üzere, kamu personelinin haftalık çalışma saatleri genel olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda düzenlenmiş ve mezkûr Kanunun 99 uncu maddesinde; memurların haftalık çalışma sürelerinin genel olarak 40 saat olduğu, bu sürenin cumartesi ve pazar günleri tatil olmak üzere düzenleneceği, ancak özel kanunlarda yahut bu Kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma sürelerinin tespit olunabileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan 3153 sayılı Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun Ek 1 inci maddesinde iyonlaştırıcı radyasyonla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personelin haftalık çalışma süresi 35 saat olarak belirlenmiş ve “Bu süre içerisinde, Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirtilen radyasyon dozu limitleri de ayrıca dikkate alınır. Doz limitlerinin aşılmaması için alınması gereken tedbirler ile aşıldığı takdirde izinle geçirilecek süreler ve alınacak diğer tedbirler Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Akâbinde sağlık kurum ve kuruluşlarında radyasyon kaynağı ile çalışan tüm personelin çalışma esaslarını belirleyerek ilgili personelin korunmasını sağlamak maksadıyla “Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan Personelin Radyasyon Doz Limitleri ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik” hazırlanmış ve 05/07/2012 tarihli ve 28344 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Mezkûr Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasında “Radyasyon kaynağı ile çalışan personel, 7 nci maddede belirtilen radyasyon doz limitleri ve Kanunun Ek 1 inci maddesinde öngörülen süre dâhilinde çalıştırılır. Bu personel normal mesai dışında icap nöbetine çağrılmış ise icap nöbetinde bilfiil çalışılan süre de haftalık çalışma süresine dâhil edilir.” hükmüne,
İkinci fıkrasında da “…Bu personelin çalışma şekli, Kanunî süreyi aşmamak kaydıyla, hizmetin etkinlik ve sürekliliğinin sağlanması bakımından vardiya veya nöbet şeklinde düzenlenebilir.” hükmüne yer verilerek radyasyon kaynağı ile çalışan personelin çalışma şekli, esasları ve bu personelin korunması için alınacak tedbirler belirlenmiştir.
Bütün bu mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; hizmetin gerektirdiği durumlarda, haftalık kanuni çalışma süresini ve zikredilen mevzuat ile belirlenen doz aşımı limitlerini aşmamak kaydıyla, iyonlaştırıcı radyasyonla çalışan hekimlerin normal gündüz mesaisi dışında icap nöbetine çağrılabileceği ve çalışma şeklinin vardiya ve nöbet şeklinde düzenlenebileceği husûsunda tereddüt edilmemelidir.
B) Yataklı tedavi kurumlarındaki nöbet hizmetleri Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği ve bu Yönetmeliğe istinaden 16/10/2009 tarihli ve 27278 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ” kapsamında yürütülmektedir.
Mezkûr Tebliğin 12 nci maddesinde “Acil servis hizmetlerinin, yeterli sayıda uzman tabip bulunması hâlinde uzman düzeyinde, sayının yetersiz olması durumunda bir uzman tabibin denetim ve sorumluluğunda tabip tarafından verilmesi esastır.
“Kadrosunda beş ve daha fazla acil tıp uzmanı bulunan sağlık tesislerinde 24 saat kesintisiz hizmet esasına dayalı acil servis sorumlu tabip nöbeti tutulur.
“Acil servisin kurulu bulunduğu sağlık tesisinde aynı uzmanlık dalından 6 (altı) ve üzeri sayıda uzman tabibin görev yaptığı branşlarda 24 saat kesintisiz hizmet esasına dayalı olarak her bir uzmanlık dalı için müstakil acil branş nöbeti düzenlenir.
“Müstakil acil branş nöbetleri, öncelikle iç hastalıkları, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk sağlığı ve hastalıkları, beyin cerrahi ile ortopedi ve travmatoloji, kardiyoloji, nöroloji, anestezi ve reanimasyon branşlarında düzenlenir. Bu branşlarla birlikte, ilave olarak, hasta yoğunluğuna göre uzman tabip sayısı yeterli olan klinisyen branşlarda müstakil acil branş nöbeti düzenlenebilir. Acil uzman tabip nöbeti gerektirmeyen fizik tedavi ve rehabilitasyon, cildiye gibi klinik branşlar ile biyokimya ve patoloji gibi diğer branşlardaki klinisyen olmayan uzman tabipler idari uzman tabip nöbetine dahil edilir.
“…
“Uzman tabip sayısının yetersiz olması ve her bir branş için müstakil acil branş nöbeti düzenlenememesi hâlinde, sağlık tesisi bünyesindeki mevcut klinisyen uzman tabipler arasında dahili branş acil havuz nöbeti ve cerrahi branş acil havuz nöbeti düzenlenir. Dahili ve cerrahi branş acil havuz nöbeti düzenlenebilmesi için; tüm dahili ve cerrahi klinisyen branşların her ikisinde de toplam 6 (altı) ve üzeri sayıda uzman tabip bulunması gerekir.” yolunda düzenleme yapılmış ve böylece acil servis hizmetlerinin hangi usûl ve esaslar dâhilinde ve ne şekilde yürütüleceği açıkça ortaya konulmuştur.
Görüldüğü üzere bu düzenleme ile;
* Müstakil acil branş nöbetlerinin öncelikle hangi branşlardaki uzmanlar tarafından tutulacağı açıkça ve sayma sûretiyle belirlenmiş,
* Uzman tabip sayısının yetersiz olması halinde düzenlenecek olan dahili ve cerrahi branş acil havuz nöbetlerinin mevcut klinisyen uzmanlar tarafından tutulması, klinisyen olmayan uzman tabiplerin idari uzman nöbetine dahil edilmesi gerektiği açıkça vurgulanmış,
* Acil uzman tabip nöbeti gerektirmeyen fizik tedavi ve rehabilitasyon, cildiye gibi klinik branşlar bakımından müstakil acil branş nöbetine gerek olmadığı belirtilirken, dahili ve cerrahi branş acil havuz nöbetlerine bu hekimlerin dahil edilmeyeceği yolunda istisnai bir düzenleme yapılmamıştır.
Netice olarak;
1) İyonlaştırıcı radyasyonla çalışan tabiplerin -haftalık kanuni çalışma süresini ve ilgili mevzuat ile belirlenen doz aşımı limitlerini aşmamak kaydıyla- normal mesai dışında icap nöbetine çağrılabileceği, çalışma şeklinin vardiya ve nöbet şeklinde düzenlenebileceği,
2) Müstakil acil branş nöbetleri ile uzman tabip sayısının yetersiz olması halinde düzenlenecek dahili ve cerrahi branş acil havuz nöbetlerinin mevcut klinisyen uzman tabipler arasından düzenlenmesi gerektiği,
3) Fizik tedavi ve rehabilitasyon, cildiye gibi klinik branşlar için müstakil acil branş nöbetine gerek olmadığı ve fakat hizmetin gerektirdiği durumlarda dahili ve cerrahi branş acil havuz nöbetlerine dahil edilmelerine mani bulunmadığı,
4) Radyoloji ve nükleer tıp uzmanı tabiplerin ise sadece idari uzman nöbetine dâhil edilebileceği,
hususlarında;
Bilgilerini ve uygulamanın yukarıda işaret olunan mevzuat ve belirtilen hususlar çerçevesinde yürütülmesini ricâ ederim.
Uz. Dr. Hasan ÇAĞIL
Kurum Başkanı
DAĞITIM:
- 87 Kamu Hastane Birliğine
