Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Kenan İltümür, kalp krizine neden olan faktörleri şöyle sıraladı; "Düzensiz, stresli yaşam ve beslenme tarzı, stres, sigara-alkol ve uyarıcıların kullanımındaki artış, egzersiz yapmama veya birden fazla fiziksel yüklenme."
Kalp krizi, kalbin ana besleyici damarları olan koroner arterlerde oluşan tıkanma sonucu kalp kasının bir bölümünün oksijensiz kalmasına bağlı olarak kalp kasında meydana gelen zedelenmeyi ifade ediyor. Kalp krizi ani gelişen ve ölümcül olabilen bir hastalıktır. Hem dünyada hem de Türkiye'de en sık görülen ölüm nedenleri arasında yer alıyor.
Kalp krizi hakkında merak edilenleri anlatan Doç. Dr. Kenan İltümür, kalp krizi sırasında yapılması gerekenleri anlattı.
BOYUN, OMUZ VE KOLLARINIZA YAYILAN AĞRI VARSA...
Kalp krizi geçirdiğiniz nasıl anlaşılır?
Göğüste 20 dakikadan fazla süren boyun, omuz ve kollara yayılan şiddetli ve baskı yapan ağrı, nefes darlığı, öksürük, baş dönmesi ve bayılma, kusma, mide bulantısı, soğuk terleme, çarpıntı, aşırı halsizlik, endişe ve ölüm korkusu duyulur. Bazen kalp krizi çok ani ve şiddetli bulgular ile başlar ve kolayca tanı konabilir. Ancak bazı kişilerde örneğin; şeker hastalığı olan kişilerde olay yavaş ve hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissi ile başlar.
Kalp krizi risk faktörleri nelerdir?
35 yaş üzeri erkekler, 45 yaş üzeri veya menapozdaki kadınlar, şişmanlık, şeker hastalığı, hipertansiyon, sigara içimi, iyi kolesterolün düşük olması (HDL-kolesterol <45mg/dl), kötü kolesterolün yüksek olması (LDL-kolesterol >130 mg/dl), atar damar tıkanıklığı saptanmış olması (önceden kalp krizi, felç, ayak damar tıkanıklığı vb.), düzenli egzersiz yapılmaması, stresli yaşam, birinci dereceden yakınlarında (anne, baba, kardeş ve çocuklarında) erken yaşlarda damar tıkanıklığı saptanması.
"BURNUNUZU KAPATIP KUVVETLE ÖKSÜRÜN, ASPİRİN İÇİN"
Ani kalp damarı tıkanmasına bağlı olarak ortaya çıkan kalp krizinde en önemli nokta göğüs ağrısı gibi belirtilerin ortaya çıkmasıdır. Bu durumda kişinin tam donanımlı bir hastaneye başvurması ve sağlık yardımı alması çok önemlidir.
Ölümlerin yarısı kalp krizi başladıktan sonraki ilk saat içinde ortaya çıkar. Bu nedenle mümkün olan en kısa sürede kalp krizine müdahale edilecek düzeyde bir sağlık kuruluşuna başvurmak çok önemlidir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, tıkanan damarı açıcı tedavi yöntemleri de en kısa sürede uygulanabilir ve kalbin hasar görmesinin önüne geçilmiş olur. Hastaya hastanede müdahalede önemli olan hızlı tanı konulması ve müdahalenin uygun bir şekilde yapılmasıdır.
EĞER KALP KRİZİ GEÇİRİRKEN YALNIZSANIZ BUNLARI YAPIN!
Kalp krizi esnasında yalnızsanız, kişinin kalp krizi geçirdiği esnada tıkalı olan damarını açabilmek için yapacağı herhangi bir manevra bulunmaz. Bunun yanında öncelikle ağrı başladığı anda;
* Telefonla yakınlarınızı arayarak durumu haber verin.
* Bulunduğunuz yerin kapısını aralık bırakın. Bu, yardıma gelecek olan kişinin işini kolaylaştırmış olur.
* Kuvvetli öksürük geçici olarak kan akımını artırabilir. Yeni başlamış bir pıhtıyı yerinden sökme ihtimali çok düşük olsa da burun deliklerinizi kapatarak kuvvetli biçimde öksürün.
* Evde aspirin varsa, bir bardak su ile alın. Bunun dışında kesinlikle bir şey yiyip içmeyin.
* Pencereyi açarak odaya oksijen girmesini sağlayın.
* Yardım gelmesini, yatarak ya da oturarak bekleyin. Kesinlikle ayakta beklemeyin. Çünkü kalp krizi ile hastaneye gelen bir hastanın bir travma sorunu olmaması gerekir.
* Eğer kişi düşerek başını çarpmışsa, kalp krizi ile ilgili yapılacak tedaviler, başa alınan darbe nedeniyle yapılamayabilir. Soğuk ya da sıcak suyun altına kesinlikle girmeyin. Özellikle soğuk su böyle durumlarda çok tehlikelidir. Çünkü kalp damarlarını büzer ve mevcut durumu daha da kötüleştirebilir."
