İsilik genelde ter bezlerinin aşırı çalıştığı zamanlarda cildin kapalı kalması nedeniyle başlıyor. Özellikle bebeklerin ter bezi kanallarının henüz yeterince gelişmemiş olması aşırı nemle beraber tıkaç oluşturarak cildi kapatıyor. Cildin dışına atılamayan ter salgısı ciltte kabarcıklanma, kızarıklık ve batma hissiyle isilik tablosunu meydana getiriyor.
Acıbadem Ataşehir Tıp Merkezi’den Cilt Hastalıkları Uzmanı Dr. Vildan Şengöz, yenidoğanlarda ve birkaç aylık bebeklerde isilik tablosunun çok kolay geliştiğini, yetişkinlerde de isiliğin görüldüğünü, isiliği geçirmek amacıyla kolonya sürülmemesi gerektiğini belirtiyor.
İsilik daha çok yaz aylarında görülüyor. Bebeğin kıyafetlerinin sıkı olması, terin kolay buharlaşmaması ve bebeğin yıkanmaması isiliği kolaylaştırıyor. İsilik bazen sadece kabarcıklar şeklinde görülürken, bazen kızarıklık ve iltihaplı sivilcemsi kabarcıklarla kendini belli ediyor.
SENTETİK VE DAR GÖMLEK, TİŞÖRT GİYMEK İSİLİK YAPIYOR
Bebeklik döneminde sık görülen isilik sorunu, erişkinlerde kıvrım bölgelerinden yani kol altı ve bacak arasından başlayarak hızla göğse ve sırta yayılıyor. Bebeklerde olduğu gibi havanın nem oranının artması ve sık yıkanmamak buna zemin hazırlıyor. Tropıkal iklimli bölgelere seyahat edenlerde isilik kolay gelişiyor. Sentetik ve dar gömlek, tişört giyilmesi isiliğin ortaya çıkmasını kolaylaştırıyor. Gün içinde bedensel aktivitesi çok fazla olan veya kilolu erişkinlerde bu sorun daha fazla görülüyor. İsilik tablosu bir iki günde başlıyor, önlem alınmazsa hızla yayılmaya ve cildin üst tabakasının açılmasıyla yaraya dönüşmesine yol açıyor. Üç gün içinde tablo şiddetlenebiliyor. Tedavinin başlaması, genel önerilere dikkat edilirse ve özellikle nemden kaçılırsa bir iki haftada rahatlama oluyor.
KOYU KIVAMLI GÜNEŞ KORUYUCU VE KOZMETİK ŞİDDETLENDİRİYOR
İsilik genelde aşırı sıcak ve nemin etkisiyle oluşuyor. Araştırmalar UV ışınlarının isiliği tetiklediğini ortaya koyuyor. Çok koyu kıvamlı güneş koruyucular ve kozmetik ürünler isiliği şiddetlendirebiliyor. Birebir havuz kimyasalları daha çok kimyasal tahrişle isiliğe benzer görüntü verebiliyor. İsilikte problem ter kanallarının kapanmasından kaynaklanıyor. Bu da en çok havanın yüksek nem oranı nedeniyle ortaya çıkıyor.
TEDAVİSİ NASIL YAPILIYOR?
İsliğin tedavisinde hangi evrede olduğu önem taşıyor. Başlangıç evresinde ise sık sık banyo yapmak, klimalı ortamda bulunmak, gün içinde gazlı bez veya tülbent ıslatılarak yapılan yaş pansumanlar, hatta ince ve açık renk kıyafetler giymek bile iyi gelebiliyor. Arada günde 2-3 defa çinko içeren losyonlar sürülmesi de faydalı olabiliyor. Tablo ilerlemeye başlarsa yani batma hissi, içi iltihaplı gibi görünen kabartılar ve kaşınmalar eklenirse kaşıntı giderici tabletler, çok düşük etkili ‘kortikosteroidli’ losyonlar hekim kontrolünde kullanılabiliyor. Bazen de isiliğe, bakteri ve mantarlar eklenebiliyor. O zaman tablo birden şiddetleniyor ve hızla yayılmaya dayanılmaz kaşıntılara neden olmaya başlıyor. Hekim tarafından ikincil enfeksiyon tanısı koyulursa mantar ilaçları veya antibiyotıkler faydalı olabiliyor.
BEBEKTEKİ İSİLİĞE RASTGELE KORTİZONLU KREM KULLANMAYIN
Bebeklerdeki isiliğin giderilmesinde bebeğe banyo yaptırırken kullanılan sabun çok önemlidir. Cildi aşırı kurutan dezenfektan yapılı sabunlardan mutlaka kaçınmak gerekiyor. Banyo sonrasında çok ince tabaka şeklinde su bazlı tıbbi losyonlar nemlendirici olarak kullanılırsa tahriş azalıyor. Hekim kontrolü olmadan rastgele kortizonlu ve antibiyotikli kremler kullanılmaması önemli.
AŞIRI SPOR İSİLİĞİ ARTIRIYOR
Erişkinlerde isilik çok sık tekrarlarsa özellikle aşırı bedensel aktivite yasaklanıyor. Günde en az üç kez banyo gerekiyor. Çamaşırların mutlaka ince pamuklu, ter atan cinsten olması önem taşıyor. İsilik başka hastalıklarla karışabileceği için evde kullanılan losyonlar ve banyo önerileriyle iyileşmezse mutlaka cilt doktoruna görünmek gerekiyor. Döküntülere kolonya sürülmesi sakınca yaratıyor. İltihaplanmalar başlarsa bunların sıkılıp patlatılması şiddetli enfeksiyonlara neden olacağından dikkat etmek gerekiyor. Özellikle isilik olduğu dönemlerde aşırı baharatlı, acılı ve yağlı gıdalar tüketilmemesi önemli. Bol su içmek de çok yararlı olabiliyor.
