Bağırsakları etkileyen bir sorun olan irritabl bağırsak sendromu (IBS) her 10 kişiden birinde, dünya nüfusunun yaklaşık %15’inde görülen bir sindirim problemi. Semptomları, bağırsaklarda aşırı bakteriyel çoğalma ve geçirgen bağırsak sendromu ile oldukça benzerdir. Bu nedenle bu üç hastalık birbirleriyle oldukça karıştırılabilir.
Bu yazıda IBS’nin nedenlerini, semptomlarını ve tedavisini konuşacağız. İlk önce IBS’nin nedenleri ile başlayalım:
IBS’nin Nedenleri
IBS’nin bilinen spesifik bir nedeni olmamasına rağmen, bilim insanları bağırsaklarda yer alan sinirlerin IBS’li hastalarda daha duyarlı olduğunu belirtiyor. Bu duyarlılık kişide ağrıya, düzensiz bağırsak hareketlerine ve bağırsak spazmlarına neden oluyor. Ayrıca, IBS’nin diğer sindirim problemlerinde görülen kolit, kolon kanseri gibi sorunlara yol açmadığı söyleniyor. Ancak, bunların haricinde vücutta İshal, şişkinlik, kabızlık, gaz, kramp, karın ağrısı, sık lavaboya çıkma gibi rahatsızlıklara yol açıyor. Bu yüzden IBS, uzun vadede yönetilmesi gereken ve hastaların hayatını olumsuz etkileyen kronik bir durumdur.
IBS’ye sebep olan diğer faktörler ise şunlardır:
• Bağırsaktaki bakterilerin dengesinde meydana gelen değişiklikler: Bağırsaklarda bulunan ve sağlıkta anahtar rol oynayan "iyi" bakterilerin sayısında azalma meydana geldiğinde çeşitli hastalıklar ortaya çıkmaya başlıyor. Araştırmalar, IBS'li kişilerin mikrobiyom profilinin sağlıklı kişilere göre farklı olduğunu ve mikrobiyal çeşitliliklerinin daha daha düşük olduğunu göstermektedir.
Şöyle ki IBS'li hastalarda, başta Clostridium XIVa ve Ruminococcaceae olmak üzere Firmicutes bakterilerinde artış ve Bacteroidetes bakterilerinde bir azalma meydana geldiği görülmüştür.
IBS birçok insanın yaşamını olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli olan bir nokta var: Bağırsak sağlığı.
Her insan özel olduğu gibi, sahip olduğumuz bağırsak mikrobiyom profili de tıpkı parmak izimiz gibi bize özel. IBS’de yaşanan semptomlar bazılarının hayatını çok etkilemezken bazılarını derinden etkileyebilir. Ayrıca, yukarıda bahsettiğimiz semptomlara dayanarak IBS hastalarının bir kısmı ishalken, bir kısmı kabız olabilir veya bu durumlardan ikisini de dönüşümlü olarak yaşayabilir.
Bizim üzerimize düşen ise semptomları nasıl hafifletebileceğin veya geçirebileceğin konusunda sana yardımcı olmak. Bu konuda neler yapabilirsin? Bir bakalım…
Maalesef IBS için bilinen kesin bir tedavi yöntemi yok. Hastalığın bağırsaklarında başladığı için ilk modüle etmen gereken yer ise bağırsakların. Bu nedenle, burada yapılması gereken ilk şey; semptomlarının şiddetini artıran yani IBS yaşamana sebep olan yiyecekleri tespit etmek.
Bunun için de ENBIOSIS’te mikrobiyom analizi yaptırarak bağırsaklarını analiz edebilir ve bağırsaklarında yer alan bakterilerin ve senin hangi yiyeceğe ihtiyacın olduğunu öğrenerek tedavi yolcuğuna başlayabilirsin!
• Bağırsaktaki kas kasılmaları: Bağırsakların duvarları, yiyecekleri sindirim sisteminizden geçirirken büzülen kas katmanlarıyla kaplıdır. Normalden daha güçlü ve uzun süren kasılmalar gaz, şişkinlik ve ishale neden olabilir. Zayıf bağırsak kasılmaları yiyecek geçişini yavaşlatabilir ve sert, kuru dışkılara neden olabilir.
• Bağırsaklarda iltihaplanma: IBS'li bazı kişilerin bağırsaklarında artan sayıda bağışıklık hücresi bulunur. Bu bağışıklık sistemi tepkisi ağrı ve ishal ile ilişkilidir.
• Şiddetli enfeksiyon: IBS, bakterilerin veya bir virüsün neden olduğu şiddetli bir ishal (gastroenterit) sonrasında gelişebilir. IBS ayrıca bağırsaklardaki bakteri fazlalığı (bakteriyel aşırı büyüme) ile de ilişkili olabilir.
IBS İçin Risk Faktörleri
Birçok insanda ara sıra IBS belirti ve semptomları görülür. Ancak aşağıda yer alan durumlarda hastalığa sahip olma riskin daha yüksek olmaktadır:
• IBS, 50 yaşın altındaki kişilerde daha sık görülür.
• Kadınlarda östrojen hormonuna bağlı olarak IBS’nin görülme riski daha yüksektir.
• Ailede IBS geçmişinin olması IBS’nin görülme olasığını artırır.
• Anksiyete, depresyon ve diğer akıl sağlığı sorunları IBS ile ilişkilidir.
IBS’Yİ NASIL TEDAVİ EDEBİLİRSİN?
Hafif belirtiler ve semptomlar genellikle stresi yöneterek ve diyetinizde ve yaşam tarzınızda değişiklikler yaparak kontrol edilebilir. Bu semptomları yönetebilmek adına:
• Mikrobiyom analizi yaptırarak sana iyi gelen yiyecekleri öğren ve bağırsaklarını iyileştir
• Bol sıvı tüket
• Düzenli egzersiz yap
• Yeterli uyku al
• Ayrıca stresi hayatında olabildiğince azaltmaya çalış
Stres, IBS üzerindeki tek neden olmasa da yaşanılan semptomları daha da kötüleştirebilir. Farkındalık egzersizleri ile zihinsel stresini baskılamayı öğrenebilirsin. Unutma ki, yaşadığın zihinsel stres ileride fiziksel stres yaşamana sebep olabilir.
Her türlü sindirim sistemi problemi için farklı yoga pozisyonları mevcut. Kendini çok mu stresli hissediyorsun? Biraz ara ver, yoga ve meditasyon yaparak kendine zaman ayır. En önemli olana, kendine dönmeyi öğren!
Yoga ve meditasyon bana göre değil diyorsan da sorun değil. Video oyunları oynayabilir, açık havada yürüyüşe çıkabilir, sakinleştirici müzikler dinleyebilirsin. Sadece kendin için ve beyin-bağırsak bağlantına iyi gelecek eğlenceli şeyler yap!
Biz ENBIOSIS ailesi olarak IBS problemine çözüm sağlamak için hep yanındayız, seni bekliyoruz!
Kaynaklar
The gut microbiome and irritable bowel syndrome
Intestinal microbiota and diet in IBS: causes, consequences, or epiphenomena?
